“kasbiy pedagogika” fan sifatida

maqsad va vazifalari
Har qanday ta’lim-tarbiya muassasalari faoliyati va uni nazorat qilishning
maqsadlari bir-birini taqozo etuvchi va uzviy aloqador: ta’limiy, tarbiyaviy va
rivojlantiruvchi maqsadlarni ko‘zda tutadi. Bu maqsadlar bir-birlari bilan uzviy
aloqadorligi sababli ularning har birini shartli ravishda alohida-alohida quyidagicha
ko‘rsatish mumkin:
 I. Ta’limiy maqsad - mavzu bo‘yicha o‘quv materiali mazmuniga ko‘ra
aniqlanib, o‘quvchilarda o‘rganilayotgan ob’ektning muhim xususiyat (jihat)lari,
namoyon bo‘lish shakllari haqida bilim va ulardan amaliyotda (kasbiy faoliyatda yoki
umuman hayotda) foydalanish bo‘yicha ish-harakat usullarini shakllantirishni ko‘zda
tutadi.
II.  Tarbiyaviy maqsad - o‘rganilayotgan ob’ektni jamiyat va tabiat hayoti,
manfaati uchun qanday ahamiyatga egaligini ko‘zda tutib, o‘quvchi shaxsida
shakllanishi lozim bo‘lgan shaxsiy (ijobiy va salbiy) xislat hamda fazilatlarni ko‘zda
tutadi.
III. Rivojlantiruvchi maqsad - tahsil oluvchining dasturiy materialni
o‘zlashtirishi natijasida bilimi, tajribasi, odob-ahloqi va shu kabi shaxsiy fazilatlarini
rivojlantirish bilan bir vaqtda mantiqiy tafakkur (fikr yuritish) qobiliyatlarining
shakllantirilishini ko‘zda tutadi. Fikr yuritish o‘rganilayotgan ob’ektni muhim  o‘ziga
xos xususiyatlarini anglab olish idrok etish va mushohada yuritish uchun diqqatni
qaratilishini talab etadi.
  
Ta’lim-tarbiya  ishini  o‘quvchilarning  yoshi  va  boshqa  individual
xususiyatlariga ko‘ra tashkil etish — individual va tabaqalashgan yondoshuv bu
sohadagi muhim masala bo‘lib, maqsadga erishish shart-sharoitlari, metodlari,
vositalarini tanlashga imkon beradi.
Ta’lim-tarbiya ishida quyidagilar hisobga olinmog‘i zarur:
1.Ta’lim-tarbiya ishini yakka va jamoaviy shakllarini uyg‘unlashtirish.
2. Har bir o‘quvchining kuchli va kuchsiz jihatlarini hisobga olish va undan
oqilona foydalanish.
3.  Har bir o‘quvchiga mos keladigan vazifalarni berib o‘z kuchiga ishontirish.
4. O‘quv masalalarining muammolilik va qiyinlik darajasini asta-sekinlik bilan
oshirib borish.
5. Mashg‘ulotlarda barcha o‘quvchilarning faolligiga erishish.
6. Ko‘zlangan umumiy maqsadga har bir o‘quvchining o‘z kuchi bilan erishish
shart-sharoiti metodlari va vositalarini oldindan topish.
7. Dars vaqtidan unumli foydalanishga erishish.
8.  O‘zlashtirilgan bilim va ish-harakat usullarini mustahkamlash va qo‘llash
maqsadlarida o‘quvchilarni ijodiy mustaqil ishlarini tashkil etish va shu kabilar.

---

143