Katalitik kreking jarayoni va ularni qayta ishlash

Benzin fraksiyasi (qaynashning boshlanishi – 1950C) – avtomobil va aviatsiya benzini komponenti sifatida qo`llaniladi. Uning tarkibiga arenlar – 20-30% (mass.), sikloalkanlar – 8-15% (mass.) va alkanlar – 45-50% (mass.) kiradi. Fraksiyaning oktan soni 78-85 (motor usuli bo`yicha) ni tashkil etadi.

• Benzin fraksiyasi (qaynashning boshlanishi – 1950C) – avtomobil va aviatsiya benzini komponenti sifatida qo`llaniladi. Uning tarkibiga arenlar – 20-30% (mass.), sikloalkanlar – 8-15% (mass.) va alkanlar – 45-50% (mass.) kiradi. Fraksiyaning oktan soni 78-85 (motor usuli bo`yicha) ni tashkil etadi.

Katalitik va termik kreking jarayonlarini taqqoslash

Ko`rsatkichlar	Termik kreking	Katalitik kreking
Jarayon sharoitlari: harorat, 0C bosim, MPa	470 – 540 2,0 – 7,0	450 – 525 0,06 – 0,14
Mahsulotlar tavsifi: gaz benzin yengil gazoyl	Asosan C1-C2 fraksiya Anchagina miqdorda normal tuzilishli alkanlar, alkenlar va dienlarni o`z ichiga olgan	Asosan C3-C5 fraksiya Tarmoqlangan alkanlar va arenlarni o`z ichiga olgan Polisiklik arenlarga boy
Reaksiyalar mexanizmi	Radikal zanjirli	Karbkationli, zanjirli

Termik kreking

• Neftni qayta ishlash og`ir qoldiqlarini termik krekingi quyidagi mahsulotlar olish uchun amalga oshiriladi: avtomobil benzini (hozirda ushbu jarayon eskirgan); qurum ishlab chiqarish uchun xomashyo bo`lgan yuqori aromatlashtirilgan gazoyl; koks ishlab chiqarish uchun kreking qoldiq; kam qovushqoqlikka ega bo`lgan mazut yoqilg`isi.