Ketokislotalar bajardi: Asadova Zilola reja reja tuzilishi va olinishi usullari
Download 4.46 Kb.
|
Ketokislotalar bajardi Asadova Zilola reja reja tuzilishi va ol-fayllar.org
Ketokislotalar bajardi: Asadova Zilola reja reja tuzilishi va olinishi usullari Ketokislotalarbajardi:Asadova ZilolaREJAREJA1. Tuzilishi va olinishi usullari2. Fizik va kimyoviy xossalari3. Ayrim vakillarALDEGID VA KETOKISLOTALARALDEGID VA KETOKISLOTALARTuzilishida bir vaqtning o’zida karbonil va karboksil guruhlari ishtiroketadigan birikmalar aldegidokislotalar yoki ketonokislotalar deyiladi. Karboksil vakarbonil guruhlarini o’zaro holatiga qarab ular -, -, - va x.k. Aldegido- vaketonokislotalarga bo’linadilar. Ular empirik va sistematik nomenklaturalarbo’yicha nomlanadlilar. Quyida aldegid- va ketonokislotalarni nomlashga misolkeltiramiz.H – CO – COOH глиоксил кислота; оксоэтан кислотаH – CO – COOH глиоксил кислота; оксоэтан кислотаCH3– CO – COOH пироузум кислота; 2-оксипропан кислотаCH3– CO – CH2– COOH ацетосирка кислота; 3-оксибутан кислотаOHC – CH2– COOH формил сирка кислота; 3-оксипропан кислотаOlinish usullari. Glioksil kislota tabiatda g’o’r mevalar tarkibida uchraydi.Uni etil spirtini, glikolin yoki glikol kislotani oksidlab hosil qilish mumkin:OOHOCH2COOH (O) C -COOHH2) Dixlor sirka kislotani gidrolizlab olish mumkin:CHCl2 – COOH + H2O OHC – COOH + 2HClPirouzum kislotani uzum kislotadan, sut kislotadan yoki 2,2- dixlorpropankislotadan olish mumkin:a) CH3CHOH – COOH [O] CH3 – CO – COOH + H2Oб) CH3CCl2 – COOH H2O CH3 – CO – COOH + 2HClAtsetosirka kislota uning efirlarini gidrolizlab yoki diketenga suv ta’sir ettirib olinishi mumkin:CH2 = C – CH2 – C = O + H2O CH3COCH2COOH OXossalari. Glioksil kislota aldegidlar va kislotalar uchun xos bo’lgan reaksiyalarga kirisha oladi. Uning kaliyli tuzi ishqor ishtirokida Kanitssaro reaksiyasiga kirisha oladi:Xossalari. Glioksil kislota aldegidlar va kislotalar uchun xos bo’lgan reaksiyalarga kirisha oladi. Uning kaliyli tuzi ishqor ishtirokida Kanitssaro reaksiyasiga kirisha oladi:2 CHO KOH COOK + CH2OH COOK COOK COOKPirouzum kislota sulfat kislota ishtirokida qizdirilganda sirka aldegid va CO2 ga parchalanadi:CH –CO–COOH H2SO4 CH –CHO + CO 3 32Atsetosirka kislota va uning tuzlari beqaror birikmalar bo’lib qizdirilganda oson parchalanadi:CH3 – CO – CH2COOH CH3 – CO – CH3 + CO2Atsetosirka kislota va uning tuzlarining beqarorligi sababi karbonil va karboksil guruhlar ta’sirida o’ta tutashishning vujudga kelishi va -bog’larining zaiflashuvi hisoblanadi, ya’niAtsetosirka kislota va uning tuzlarining beqarorligi sababi karbonil va karboksil guruhlar ta’sirida o’ta tutashishning vujudga kelishi va -bog’larining zaiflashuvi hisoblanadi, ya’niO H O CH3 –C–C–C–HHAtsetosirka kislotaning etil efiri organik sintezda muhim rol o’ynaydi.Atsetosirka efiri–1810C da qaynaydigan yoqimli hidga ega bo’lgan suyuqlik. Uni diketenga etil spirti ta’sir ettirib yoki etilatsetatdan olish mumkin:O OC2H52CH3COOC2H5 + C2H5ONa CH3 – CO – CH2 – C O + C2H5OH OC2H5Bu reaksiyaning mexanizmini quyidagicha ta’savvur etish mumkin. Natriy etilat ta’sirida etilatsetat metallorganik kompleksni hosil qiladi:Bu reaksiyaning mexanizmini quyidagicha ta’savvur etish mumkin. Natriy etilat ta’sirida etilatsetat metallorganik kompleksni hosil qiladi:CH2 = C – CH2 – C = O + C2H5OH CH3COCH2C OOCH3 – C OC H + C2H5ONa2 5Na+.. - CH2 – C – OC2H5O+ C2H5OHBu kompleks bir molekula etilatsetatni biriktirib oladi:.. CH3 Na+ CH2 – C – OC2H5 - + C = OO OC2H5OC2H5Na+ CH3 – C – CH – C – OC2H5 -O H Ohttp://fayllar.org Download 4.46 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling