Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

Kichik 
kuchlanishlarni 
qo’llash.Elektr 
tok 
havfsizligini
ta’minlash maqsadida 42V va undan kam bo’lgan kuchlanish qo’llaniladi. 
Inson tanasidan o’tayotgan tok, kuchlanish va tanani qarshiligi bilan 
aniqlanadi. Qarshilik orqali kam miqdordagi kuchlanishda, kam 
miqdordagi tok o’tadi. Agar tok o’tishni proporsional emasligini hisobga 
olinsa bu tok ya’nada kamayadi. 
Ishlab chiqarish sharoitlariga EUU (PUE) ikki kuchlanishni 
qo’llanishni talab etadi: 12V va 36 (42) V. Kuchlanish 42V va undan 

---

189 
kam bo’lgan yuqori xavfli va ayniqsa, mahsus xavfli sharoitlarda kichik 
oziqa manbaini qo’llanishi shart bo’lgan quyidagi elektr uskunalarda: 
dastani elektr asboblarini ikki qavat izolyasiyasi bo’lmagan holda, eltib 
yuradigan yoritkichlarida, 2,5 metrdan past joylashgan maxaliy stasionar 
chog’lanuvchi yoritkichlarda, yerga ulangan metal konstruksiyalarga tegib 
olishi mumkin bo’lgan sharoitlarda. 
Kichik kuchlanishlarni manbalari: golvanik elementi batareyalari, 
akkumlyatorlar, 
vipramitel
uskunalari, 
transformatorlar. 
Avto 
transformator yoki reostat orqali kichik kuchlanishni olish man etiladi, 
bunga sabab, olinayotgan kichik kuchlanish yuqo’ri kuchlanish bilan 
chambarchas bog’liq bo’ladi. Ko’pincha pasaytiruvchi transformatorlar 
qo’llaniladi. Boshqa past kuchlanishni manbalari kichik qo’llaniladi. 
Pasaytiruvchi transformatorlarni qo’llashni yagona havfi – baland 
kuchlanishni past kuchlanishga o’tib ketishi mumkinligi. Bu havfni 
kamaytirish uchun transformatorni ikkilamchi cho’lg’amini yerga ulab 
qo’yiladi, yoki nollaniladi. (bitta simni uchini kichik kuchlanishni 
chulg`amini o’rta nuqtasiga ulanadi) yoki, chulg`amlar orasiga yerga 
ulangan statistik ekran o’rnatiladi. 
Kichik kuchlanishni qo’llash doirasi elektrlashtirilgan dastak 
asboblar (shu jumladan dastak poyalniklar) bilan, xavfli va ayniqsa xavfli 
sharoitlarida esa mahalliy yoritkichlar bilan chegaralangan. 
Lekin kichik kuchlanishlarni (12 va 36 V) havfsiz deb bo’lmaydi. 
Shu kuchlanishida halok bilan tugagan hodisalar ham ma’lum. 10V gacha 
bo’lgan kuchlanishida eng havfsiz darajaga yetiladi, ammo bunday 
kuchlanishi qo’llanilishi ancha chegaralangan (dastaki eltuvchi 
yoritkichlar, radiopriyomlar va o’yinchoqlar).