«kichik biznes va xususiy tadbirkorlik» fanidan leksiyalar kursi

2017 yil yanvar-dekabr oylarida yangi tashkil etilgan kichik korxona
va mikrofirmalarning iqtisodiy faoliyat turlari bo’yicha ulushi
2018 yil 1 yanvar xolatiga respublikamizda faoliyat kursatayotgan kichik
biznes sub’ektlari soni (dexkon va fermer xo’jaliklaridan tashkari) 229666 tani
tashkil etdi.

---

1000 nafar axoliga tug‘ri keladigan kichik korxona va
mikrofirmalar soni (birlik)

---

2018 yil 1 yanvar xolatiga urtacha xar 1000 nafar axoligi tug‘ri keladigan kichik
biznes sub’ektlari soni 12,2 birlikni tashkil etadi yoki o‘tgan yilga nisbatan 107,0 %
ga teng.
Xududlar bo’yicha eng yukori ko‘rsatkich Toshkent shaxri (21,2 birlik),
Sirdaryo (16,9 birlik), Jizzax (15,0 birlik) va Toshkent (14,2 birlik) viloyatlariga tugri
keladi.2017 yilning yanvar-dekabrida kichik biznes va xususiy tadbirkorlik
sub’ektlari omonidan:sanoat maxsuloti ishlab chikarish xajmi 57 095,6 mlrd. so’mni
(jami sanoat ishlab chikarishining 39,6 % ) yoki 2016 yilning yanvar-dekabriga
nisbatan usish sur’ati 102,1 %ni tashkil kildi;19 407,1 mlrd. so’mlik investitsiyalar
(umumiy investitsiyalar xajmining 32,0 %i) uzlashtirildi va 2016 yilning yanvar-
dekabriga nisbatan usish sur’ati 95,5 %ni tashkil kildi; 22 173,8 mlrd. so’mlik
qurilish ishlari (qurilish ishlari umumiy xajmining 65,1 %) bajarildi va 2016 yilning
yanvar-dekabriga nisbatan usish sur’ati 103,2 % ni tashkil kildi;
-
68 161,9 mlrd.so’mlik xizmatlar kursatilib (respublika jami xizmatlar
xajmining 58,4 %), 2016 yilning yanvar-dekabriga nisbatan usish sur’ati 99,9 % ni
tashkil kildi;
-
chakana tovar aylanmasi umumiy xajmining 88,4 % yoki 93 508,0 mlrd. so’mi
(usish sur’ati 1,1 % ni tashkil kildi) shakllantirildi;
-
avtomobil transporti yuk aylanmasining 5,3 %ga (respublika jami avtomobil
transporti yuk aylanmasining 77,9 %i) ko’payishi ta’minlandi;
-
yulovchi aylanmasining esa 3,1 % ga (umumiy yulovchi aylanmasining 94,8
% ) ko’payishi ta’minlandi;
-
10 587,7 ming nafar kishining yoki jami iqtisodiyotda band bulganlarning 78,3
% bandligi ta’minlandi (usish sur’ati 1,8 %);
-
3 763,5 mln. AKSH dollari (umumiy eksport xajmining 27,0 %) mikdorida
maxsulotlar (tovar va xizmatlar) eksport kilindi, bu esa 2016 yilga nisbatan 624,4
mln. AKSH dollariga yoki 19,9 % ga ko’p;

---

Tovar va xizmatlar eksport kiluvchi kichik korxonalar va mikrofirmalar
sonining ko’payishi, eksport xajmining oshishiga imkoniyat yaratdi. 2016 yil bilan
solishtirganla ularning soni 1310 taga ko’payib, asosan sanoat (733), savdo (329),
qishloq xo’jaligi (162) korxonalaridir.
Xozirgi vaktda mamlakatimiz milliy iqtisodiyotini modernizatsiya kilishda
kichik biznes va xususiy tadbirkorlik muxim rol uynashini kuyidagi ma’lumotlar
dalolat beradi.
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatining iqtisodiyot tarmoqlaridagi
ulushi eksportda - 27,0 % ni (2016 yilning yanvar-dekabrida 26,0 %), sanoatda - 39,6
% ni (45,3 %), xizmatlarda - 58,4 % ni (61,4 %), qurilishda - 65,1 % ni (66,9 %) va
bandlikda - 78,3 % ni (78,2 %) tashkil etdi.