Кичик бизнесда таваккалчилик Тадбиркорлик мухити ва хўжалик таваккалчилиги


Таваккалчилик шароитида фаолият йўналишини танлаш тахлили


Download 30.65 Kb.
bet5/8
Sana12.03.2023
Hajmi30.65 Kb.
#1262426
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
2 Кичик бизнесда таваккалчилик

22.5. Таваккалчилик шароитида фаолият йўналишини танлаш тахлили.
Ноаниклик омиллари билан тўлик булган мухитда амалга оширилаётган тадбиркорлик фаолияти хавф-хатар рационал (энг макбул келадиган) даражада булган мукобил ечимларни излаш заруратини юзага келтиради. Бу хар кандай конкрет холатда энг кулай муддатларда амалга ошириладиган харакат варианти сифатида намоён этади. Ушбу хўжалик юритиш варианти мавжуд ва жалб этиладиган ресурслар, тадбиркорлик гоялари билим, тажриба ва накд капитал ресурслардан тўла, тугри ва самарали фойдаланиш оркали кўзланган максадга эришишнинг асосланган эхтимолини назарда тутади. Оптималлаштириш масалаларида энг рационал хўжалик фаолияти йўналишларини танлаш хал килувчи кўрсаткични ажратиб олиш, хамда кўрсаткичларни охирги натижа тавсифига кўра солиштириб кўриш йўли билан амалга оширилади. Кетма-кет солиштириб кўриш карорлар ва харакатларнинг энг яхши дастурларини аниклашга ёрдам беради.
Тадбиркорлик фаолиятидаги ютуклар ва йўкотишларни моддий (материал), мехнат, молиявий, вакт ва махсус турдаги окибатлар: кишилар саломатлиги ва хаёти, атроф-мухит, тадбиркор обрў-эътибори ва бошкаларга ижобий ва салбий таъсир кўрсатувчи омиллар окибатларига булиш максадга мувофикдир. Бу барча хавф-хатар манбалари ва улар ичида энг мухимларини тўларок аниклаш имконини беради.
Кўрсатилган хар бир ютук ёки йўкотишлар турлича ўлчов бирликларига эга булгани учун, хавф-хатар ва таваккалчиликга бахо беришда уларни нарх шаклига келтириш керак булади. Уларнинг юзага келиш имконияти ва микдорларига дастлабки багр беришни бир ой, йил, яъни тадбиркорлик ишини амалга оширишнинг аник муддатини ўз ичига олган аник муддатларда ўтказиш керак.
Юзага келиш эхтимоли булган ютук ва йўкотишларнинг комплекс тахлилини ўтказишда хавф-хатар ва таваккалчиликни бахолаш учун таваккалчилик фаолиятининг барча манбаларини ва улар ичида энг кучлиларини аниклаш мухим ахамиятга эга. Кутилаётган натижаларни аникловчи (асосий) ва ёндош (иккинчи даражали) турларга булиш керак. Агар кўрилаётган ютук ёки йўкотишлар ичида ёки микдор, ёки юзага келиш эхтимоли буйича бошкаларга караганда энг катта солиштирма огирликга эга булган битта турдагиси ажралиб чикса, у холда хавф-хатар даражасини микдор буйича бахолашда ютук ёки йўкотишнинг факат шу турини кабул килиш мумкин булади.
Умуман олганда, факат тадбиркорлик лойихаларини тузишда тугридан-тугри хисоб-китобга тушмайдиган, бевосита режалаштириб ва башорат килиб булмайдиган тасодифий ютук ва йўкотишларнигина хисобга олиш керак. Агар, даромад ёки зарарни олдиндан кўриш мумкин булса, уларга эхтимолли эмас, балки режавий кўрсаткичлар сифатида каралиши керак.
Хўжалик фаолиятини аник йўналишини танлашда энг кулай масалалар хал килувчи кўрсаткичини ажратиб олиш хамда кўрсаткичларни охирги натижага кўрсатадиган таъсирини мулохаза килиш оркали амалга оширилади.
Шундай килиб, ишбилармон ўзининг хўжалик фаолиятини амалга оширишда тутиладиган нарх-наво ва солик тўловларининг ўзгаришини ўзининг фаолиятини хисобга олиши зарур.
Таваккалчилик билан боглик булган хар кандай фаолиятдан асосий ролни кутилаётган йўкотиш ва фойданинг абсолют ўлчами эмас, балки уларнинг нисбий киймати ўйнайди. Масалан, 100 миллиардлик фондга эга булган корхона учун бир неча миллион билан таваккалчилик килиш хеч ташвиш келтирмаслиги мумкин, аммо унча катта булмаган капиталга эга булган ишбилармон бир неча миллионга таваккалчилик килиш учун жиддий ўйлаши керак булади.



Download 30.65 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling