Кичик бизнесда таваккалчилик Тадбиркорлик мухити ва хўжалик таваккалчилиги


Иктисодий асослар ва таваккалчилик чегаралари


Download 30.65 Kb.
bet2/8
Sana12.03.2023
Hajmi30.65 Kb.
#1262426
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
2 Кичик бизнесда таваккалчилик

22.2. Иктисодий асослар ва таваккалчилик чегаралари.

Тадбиркорлик фаолиятида таваккалчилик биринчи навбатда хакикий хўжалик холатининг аввал кўзда тутилганидан четга чикиши хисобига юзага келади. Бу эса ёки йукотиш (зарар) хавфини юзага келтиради, ёки ютиш имконини яратади. Тадбиркор ноаниклик шароитида ўзининг таваккалчиликга боришга тайёрлигини билдиради, чунки иш учун буладиган сарф-харажатларга куйиб колиш хавфи билан бирга кушимча даромад килиш таваккалчилиги хам мавжуддир.


Юкори натижалар келтирувчи карор ва харакатлар одатда энг юкори таваккалчилик хисобланади. Шунинг учун жасурлик билан килинадиган таваккалчиликнинг асосий шарти муваффакият козонишга булган катта ишончдир. Бунинг учун иктисодий асос булиб ишлаб чикариш ва сотишнинг узлуксизлиги, даромадли хўжалик юритиш, таъминотчилар ва истеъмолчилар билан алокаларнинг мувофиклиги, юкори даражадаги тўлов кобилияти, тараккий топган молия тизими ва юкори аникликдаги бухгалтерлик хисоби хизмат килади.
Хўжалик рахбари карор кабул килиш жараёнида, агар у кўлидаги капитални усталик билан бошкара олсагина таваккалчиликга бориши мумкин. Бунинг шартлари куйидагилар:
• тадбиркорлик фаолияти тараккиётига тегишли масалаларни ечишда, махсулот сифати ва бошкарув тизимини талаб даражасида ушлаб туриш учун керакли ишлаб чикариш ресурслари ва инвестицияларнинг зарурий таркиби юзага келади. Ортик захиралар тўпланмаслиги, ортикча хом ашё ва сотилмаган махсулот булмаслиги керак;
• юзага келиши мумкин булган йўкотишни коплаш ниятида захира сугурта фонди яратилади. Ундан фойдаланиш корхонанинг баркарор тараккий топишига халакит бермаслиги керак;
• карор кабул килиш жараёнида экспертларни танлаш, зарурий ахборотни тўплаш ва кайта ишлаш масалаларида керакли ваколатлиликга эришилган булиши зарур.
Таваккалчиликнинг иктисодий чегараси мавжуд капитални ишбилармонлик гоясини амалга ошириш билан борлик сарф-харажатлар билан, иш муваффакиятсиз чиккан холда юзага келиши мумкин булган зарарларни хам хисобга олган холда солиштириш йўли билан аникланади. Бундан хулоса килиб айтиш мумкини, хар кандай хўжалик таваккалчилиги моддий таъминланган булмоги керак. Бу каби таъминланганликнинг чегараси минимал ёки максимал булиши мумкин. Биринчи холатда, таваккалчилик вазиятини минимал даражада химоя килинганда хам ишбилармоннинг харакати ўзини ўзи оклайди, агар иш муваффакиятсиз чиккандаги йўкотишлар даромад микдоридан кўп булмаса, бизнес куймайди. Бу холатда бизнесменнинг ўз ишларини кейинчалик иктисодий жихатдан тузатишига ишониш мумкин булади. Йўл кўйиладиган таваккалчиларни максимал даражасига хўжалик юритувчи субъектлар накд капиталининг микдори хизмат килади. Бу ерда муваффакиятсизлик холати хар кандай хийланай ранг билан боглик булган шартнома ва ишбилармонлик иши бизнесмен учун фалокатли булади ва окибатда фирма банкротга учрайди.
Кутилган зарарнинг даражасига караб таваккалчиликнинг иктисодий чегараси куйидагилар булиши мумкин: агар таваккалчилик фаолиятидан келадиган йўкотишлар келадиган даромад микдори атрофида булса, бундай таваккалчиликга йўл кўйиш мумкин булади. Агар келадиган амалдаги йўкотишлар олинадиган даромад даражасига якин булса у холда таваккалчилик жиддий булади.



Download 30.65 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling