«кимё» фанидан маъруза

---

 
Mavzu: «Metallarning korroziyasi». 
R E J A : 1. 
Metallar korroziyasi. Korroziya turlari. Metallarni korroziyadan saqlash. 
1. Metallar korroziyasi.
Ko„p metallar havo, suv, kislota, ishqor va tuzlarning eritmalari 
ta‟sirida emiriladi.
Metalning atrof muhit ta‟sirida emirilish protsessi korroziya 
deyiladi. Korroziya - lotincha “corrodere” emirilish so„zidan olingan. Korroziya o„zining 
fizik-kimyoviy xarakteri jihatidan 2 xil bo„ladi - kimyoviy va elektrokimyoviy korroziya. 
Metalda korroziyaning kaysi turi sodir bo„lishi metalni o„rab turgan tashqi muhitga bog„liq. 
Elektr toki o„tkazmaydigan muhit (gazlar- O
2
, SO
2
, H
2
S, galogenlar, SO
2
, noelektrolit 
suyuqliklar, neft, kerosin, benzin, va hokazo) larda kimyoviy korroziya sodir bo„ladi. 
Kimyoviy korroziya o„z navbatida gazdagi va suyuqlikdagi korroziyaga bo„linadi. Gazdagi 
kimyoviy korroziyada metallar havo kislorodi, ko„mirning yonish mahsulotlari bilan 
oksidlanadi. Korroziya protsessi past va yuqori temperaturalarda borishi mumkin. Quyi 
temperaturada gazlarning metall sirtiga yutilishi –xemosorbsiya 
deyiladi. Bunda ko„pgina 
metallarda (Ni, Cr, Cu, AI) yupqa oksid parda hosil bo„ladi. Bu parda metallni yana oksidlanishidan 
saqlaydi. Oksid pardalarning qalinligi 10-15 A
0
atrofida bo„lganda metallning tashqi ko„rinishi o„zgarmaydi. 
Bu hodisa ayniqsa yuqori temperaturali sharoitda ko„p uchraydi va u metallning
gaz korroziyasi 
deb ham 
ataladi.
Suyuk yoqilgilar ta‟sirida vujudga keladigan korroziya xam kimyoviy korroziyaga kiradi. 
Suyuk yoqilgining asosiy tarkibiy qismi metallni korroziyalantirmaydi, lekin neft va surkov moylari 
tarkibidagi S, H