«кимё» фанидан маъруза

 + O
2
 + 2H
2
O

 4Fe(OH)
3
.  
Natijada, 
temir 
korroziyaga 
uchraydi. Agar vodorod ionlari ko„p bo„lsa, temirdan chikkan elektronlar xavodagi kislorodni kaytarmasdan, 
vodorod ionlarini kaytaradi: 2N
+
 + 2e

 2N

 N
2
. Bu holda temir oksidlanaveradi. Metallar korroziyasi 
xalk xujaligi va sanoatga katta zarar keltiradi, xar yili 20% metall korroziya tufayli ishdan chiqadi.
2. Korroziya turlari. 
Bir soatda bir kvadrat metr sirtda emirilgan metallning grammlar hisobidagi 
miqdori korroziya tezligi bo„lib, uni K bilan ishoralanadi. Masalan: temirning suvdagi korroziya tezligi 
(normal sharoitda) K=0,05 g/sm
2 
soat ga teng. Korroziya tezligi eletrokimyoviy qutblanishga bog„liq. 
Korroziya turlari quyidagilardan iborat:
Atmosferada korroziyalanish - 
metallarning atmosfera 
sharoitida korroziyalanishi o„z-o„zidan oksidlanish tufavyli amalga oshadi; u eng ko„p tarqalgan. 
Oksidlanish metodi quyidagicha: metall atmosferadan nam havoni adsorbilashi natijasida yupqa suyuqlik 
parda (elektrolit) hosil bo„ladi. Toza va quruq havoda korroziya juda sekin bo„ladi. Atmosferada SO
2
, asosan 
SO
2
bo„lishi korroziya jarayonini tezlashtiradi.
Er ostidagi korroziya - 
eng murakkab korroziya 
turidir.Bunday korroziyada erning fizik-kimyoviy xossaalari katta rol o„ynaydi. Er qatlami orqali metallga 
diffuziyalanayotgan kislorod, erning namligi va vodorod ko„rsatkichi er ostiga joylashtirilgan metallarning 
emirilishini tezlashtiradi
. Elektrkorroziya - 
elektr toki ta‟sirida boradigan elektrokimyoviy korroziya 
jarayonidir. Metall yuzasi bo„ylab emirilish joyini (topo) aniqlash katta ahamiyatga ega. Korroziya 
topokimyoviy turiga qarab quyidagilarga bo„linadi
: 1. Bir tekisli korroziya – 
bunda korroziya jarayoni 

---

2 
metallning butun yuza-sirtini egallaydi
. 2. Ba’zi qismdagi korroziya – 
metallning ayrim qismlari 
korroziyalanadi, ya‟ni korrozion “yara“ (korrozion yazva) hosil bo„ladi, bu qalaylangan temirga xosdir
. 3. 
Kristallararo korroziya- 
metallarning tashqi ko„rinishi saqlansa ham, korroziya metall kristallarida 
boradi. Bu korroziya turi juda xavflidir. Bunda metallarning mexanik xossalari tezda kamayadi.
4. 
Korrozion darzlar - 
metallni korroziyalanishi bilan metallga mexanik kuch ta‟sir etganda birgalikda 
boradigan metallning oksidlanib emirilishidir, bu esa metallning sinishiga olib keladi.