Kimyo fanining sanoat va xalq xo‘jaligi rivojidagi ahamiyati

1931 yildan boshlab Chirchiq elektrokimyo kombinatini qurishga kirishildi. 1946 yilda Јo‘qon shaxrida fosfat o‘Qitlari zavodi, sulfat kislotasi zavodi tashkil qilindi. Buxoroda tabiiy gazning bitmas-tuganmas zapasi topilganligi o‘zbekiston kimyo sanoatini rivojlantirishda zo‘r omil bo‘ldi.

• 1931 yildan boshlab Chirchiq elektrokimyo kombinatini qurishga kirishildi. 1946 yilda Јo‘qon shaxrida fosfat o‘Qitlari zavodi, sulfat kislotasi zavodi tashkil qilindi. Buxoroda tabiiy gazning bitmas-tuganmas zapasi topilganligi o‘zbekiston kimyo sanoatini rivojlantirishda zo‘r omil bo‘ldi.
• FarQona va Navoiy shaxarlarida gaz bilan ishlaydigan azot o‘Qitlari sintetik tolalar ishlab chiqaruvchi kombinatlar qurildi. Xozirda o‘zbekiston dexqonlarining azot o‘Qitlariga bo‘lgan extiyoji shu tariqa uzil-kesil xal qilindi.
• Navqiron Olmaliq shaxri kimyogarlar maskaniga aylanib ammofos o‘Qiti ishlab chiqaruvchi yirik korxonaga aylandi. Endilikda serquyosh o‘zbekiston kimyo fani va sanoati yuksak taraqqiy etgan respublikaga aylanadi.

Qadim zamonlarda kimyo fani Xindistonda, Xitoyda, Misrda paydo bo‘lgan. Eramizdan 5-6 ming yil ilgari kishilar oltin, kumush, misni bilgan 3-4 ming yil ilgari kishilar rudadagi misni ajratib olish va bronza tayyorlashni bilganlar, 2 ming yil ilgari rudadan temir ajratib olishni o‘rgangan, 4-5 ming yil ilgari kishilar shisha tayyorlashni, vino, sirka, dori-darmon, teri oshlashni, kulolchilikni bilganlar.

• Qadim zamonlarda kimyo fani Xindistonda, Xitoyda, Misrda paydo bo‘lgan. Eramizdan 5-6 ming yil ilgari kishilar oltin, kumush, misni bilgan 3-4 ming yil ilgari kishilar rudadagi misni ajratib olish va bronza tayyorlashni bilganlar, 2 ming yil ilgari rudadan temir ajratib olishni o‘rgangan, 4-5 ming yil ilgari kishilar shisha tayyorlashni, vino, sirka, dori-darmon, teri oshlashni, kulolchilikni bilganlar.
• Nazariy kimyo esa eramizdan oldingi VII asrdan boshlab yuzaga kela boshladi.
• Masalan: Empidokl degan olim: xamma modda to‘rt elementdan: suv, xavo, tuproq va olovdan tashkil topgan deydi.
• Demokrit birinchi bo‘lib: xamma moddalar ko‘zga ko‘rinmaydigan zarrachalardan (atomlardan) tashkil topgan - deydi.
• VIII-asrdan boshlab olimlar kimyo amaliyoti ustida ko‘p ishlar qildilar. o‘sha davrda va xozirda xam mashxur bo‘lgan olimlar: arab Jobr Ibn Xayyon, o‘rta Osiyo olimi: Farobiy (950), Abu Rayxon Beruniy (973-1048), Muso Xorazmiy, Abu Ali Ibn Sino (980-1037) va boshqalar kimyo soxasida dunyoga ma’lumdir.
• Beruniyning 150 dan ortiq asari bo‘lib, ko‘pi minerallarga oiddir. U ko‘p elementlarni solishtirma oQirliklarini aniqlagan. Ular: materiya abadiydir, materiya xar xil formada mavjud bo‘la oladi, degan fikrni ilgari surganlar.