Kimyoning asosiy qonunlari. Reja: Dalton atomistikasi. Stexiometrik qonunlar

Reaksiyaga kirishayotgan moddalarning massasi, reaksiya natijasida hosil 

bo’ladigan moddalarning massasiga teng bo’ladi. 

1789  yilda  Lomonosov  ishidan  bexabar  holatda,  fransuz  kimyogari 

A.L.Lavuaze ham moddalar massalari saqlanish qonunini e’lon qildi: 

Kimyoviy  reaksiya  paytida  faqatgina  reaksiyada  ishtirok  etayotgan 

moddalar  massalarigina  o’zgarmay  qolmasdan,  ular  tarkibiga  kiruvchi 

elementlar massalari ham o’zgarmasdan qoladi. 

1905  yilda  Albert  Eynshteyn  (nemis  olimi)  jism  massasi  (m)  bilan  uning 

energiyasi  (E)  orasidagi  bog’lanishni  ko’rsatib,  moddalar  massasining  saqlanish 

qonuniga faqat oddiy kimyoviy jarayonlar bo’ysunishini, yadroviy reaksiyalar esa 

bunday  qonuniyatdan  chetlanishini  ko’rsatdi.  Ya’ni,  katta  miqdorda  energiya 

ajralib  chiqishi  bilan  sodir  bo`ladigan  jarayonlar  moddalar  massasining  saqlanish 

qonuniga  emas,  balki  materiyaning  saqlanish  qonuniga  bo`ysinadi.    E=m•c