Kimyoviy injiniring jarayonlari va qurilmalari

Δt_o’r=(118+84)/2=101

Uzatilgan issiqlik miqdori

Q= GcΔt_o’r=20.5*1015*101=2101557,5
Bu yerda c- 140 suv bug’i uchun havoning solishtirma issiqlik sig’imi.

F=Q/KΔt_o’r

Formula yordamida olingan hisobdan maxsus adbiyotlardan issiqlik almashtirgich tanlaymiz.

K=136

F=2101557,5/136*101=153m²

Apparat diametri 2000mm

Trubalarning diametri 32x2mm

Umumiy trubalarning soni 100 dona

Trubalarning uzunligi 3m

Truba ichidagi maydon yuzi 2.5x10m²

Truba orasidagi eng kichik maydon yuzi 1.7x10m²

Issiqlik almashinish yuzasi F=153m²

Trubalar qatori soni 10

III. Hayot faoliyati xavfsizligi

Mehnat muhofazasi - ish jarayonida inson xavfsizligi, salomatligi va ishqobiliyatini oshirishni ta’minlovchi qonunlar tizimi hamda ularga muvofiqkeladigan ijtimoiy-iqtisodiy, tashkiliy, texnikaviy, gigienik va davolashprofilaktikasi tadbirlari hamda vositalari.

Ish joylarida to’liq zararsiz va xavfsiz ishlash uchun sharoit yaratish amaldamumkin emas. Shu sababli mehnat muhofazasining vazifasi zararli va xavfli ishlabchiqarish omillarining ishlovchilarga ta ’sirini eng kam darajaga keltirishga imkonberadigan chora-tadbirlami ko’rishdan, ishchining shikastlanishi oldini olishdan,yuqori mehnat unumdorligiga erishishga yordam beradigan qulay sharoitlamiyaratishdan iborat.

Texnika xavfsizligi - ishlovchilarga ishlab chiqarishda texnika xazfsizligini,uning oldini oladigan tashkiliy chora-tadbirlar va texnika vositalari tizimi. Yongin xavfsizligi - ob’ektda yong’in paydo bo’lish xavfini oldini olish,shuningdek moddiy boyliklami muhofaza qilishdan iborat.Ishlab chiqarish sanitariyasi - ishlab chiqarishdagi zararli omillar ta ’sirinioldini oladigan chora-tadbirlar va texnika vositalari tizimi.

Ishlab chiqarishdagi xavfli omil- ishlab chiqarishda ishlovchilarga muayyan sharoitlarda ta’sir etganda shikastlanishga yoki sog’liqning keskin yomonlashuviga ta’sir etadigan omil. Bunga misol qilib, harakatlanayotgan mashina, traktor, yukko’tarish vositalari bilan ko’tariladigan yuk, mashina va mexanizmlaring muhofazalanmagan aylanuvchan va qaytma-ilgarilanma harakat qiluvchi qismlar(kardanli, zanjirli, tishli, tasmali uzatma)ning harakati xavfli omillar qatoriga kiradi.

Ishlab chiqarishdagi zararli omil - ishchilarga ish vaqtida ta’sir etib kasallanishga.yoki ish qobiliyatining pasayishiga olib keladigan omil.Elektr xavfsizligi-kishilarni elektr toki, elektr yoyi, elektrmagnitmaydonining zararli hamda xavfli ta’sirida muhofaza qilishhi ta ’minlaydigantashkiliy va texnik chora tadbirlar tizimi.

Shikastlanish - ishlab chiqarishdagi zararli yoki xavfli ta ’sirlarni natijasidainson organlar yoki teri qoplami fiziologik bir butunligining buzilishi. Shaxsiy himoyalanish vositalari - bir xodimni muhofaza qilish uchunxizmat qiladigan vositalar.Shaxsiy himoyalanish vositalariga ish kiyimi poyafzal,gaz niqoblar, shlemlar, himoya ko’zoynaklari, quloqchinlar va boshqalar kiradi. Kasb kasalligi- kishi organizmiga ish sharoitlarining zarali ta ’siri natijasida kelib chiqqan (surunkali changli bronxitlar, titrash kasalligi, har-xil kimyoviy preparatlar bilan zaharlanish) kasallikdir.

Texnik omil - ishlab chiqarish jarayonlarini mexanizasiyalash vaavtomatlashtarish darajasi, boshqaruvda elektron-hisoblash texnikalariniqo’lanilishi, himoyalash vositalarining sozligi va yetarliligi, xavfli doiralaminghimoyalanganligi va boshqalami kiritish mumkin.

Sanitariya -gigiena omili - ish joylarining sanitariya holatiga (me’yorlariga javob berish-bermasligi.Ergonomikomil - mashina va uskunalami inson bilan o’zaro harakatda bo’lganda mashina elementlarining mos kelishi. Bunga texnikani tezlik parametrlarigategishli, ishchi organlardan kelayotgan ma’lumotning hajmi, ish joylarini tashkil etish darajasi, boshqarish organlarining qulay joylashganligi, operator o’rindig’ining konstruksiyasi va boshqalar kiradi. Fizikaviy omillarg a mashina va mexanizmlaming harakatlanayotgan,aylanayotgan yoki siljiyotgan qismlarini, mexanizm bilan ko’tarilayotgan yukni,qattiq shovqin va titrashlami, havoning harorati va namligining yuqori yokipastligini, ish joyining ortiqcha yoki kam yoritilganligini va boshqalami kiritishmumkin.

Kimyoviy omillarga pestasidlar, neft mahsulotlari, mineral o’g’itlar, asetilenishlab chiqarishda foydalaniladigan boshqa gazlarning ta ’siri kiradi. Biologik omillarga mikroorganizmlar, hayvonlar, yuqumli kasallik viruslari,bakteriyalar va ularning ajratgan mahsulotlari, shuningdek zaharli o’simliklarkiradi.

Psixo-fiziologik omilga - jismoniy z o ’riqishlami (jismoniy kuch sarflab bajariladigan ishlar) va asabiy-psixik zo’riqishlami - mehnatning bir xilligidanzerikarliligi, aqliy zo ’riqish va boshqalarni kiritish mumkin.Xozirgi vaqtda ishlab chiqarishda inson va mashinaning o'zaro ta’sirito'g'risidagi fan tobora muhim o'rin tutmoqda. Bu fan ergonomika deb ataladi(grekcha ergon - ish, nomos - qonun so'zlaridan olingan). Bu fan nisbatan yaqindapaydo bo'lgan, u mehnat jarayonida inson va har xil texnik qurilmalaming o'zarota’sirini o'rganadi. Ergonomika ikki asosiy fandan: injenerlik psixologiyasi vatexnik estetikadan tashkil topgan.

Ergonomika, shuningdek, mehnatda insonning funktsional imkoniyatlaridan foydalanish yo'llarini o'rganadi. mehnat xavfsizligini va mehnat unumining o'sishini ta’minlaydigan, mehnat qilish uchun qulayliklar yaratadigan, insonning ish qobiliyatini oshirishga, kuchi va sog'lig'ini saqlashga yordam beradigan mehnat sharoitlarini ishlab chiqadi.

Bug' qozoni qoplamasining va portlovchan klapanlaming holatini, saqlash klapnlari va manometrlar, suv ko'rsatish jihozlari hamda suv sathi signalizatorlari, qozonxonani ta’minlash, yoritish avtomatik regulyatorlarining benuqson ishlanishi muntazam nazorat qilib turishga alohida e’tibor beriladi.

Bosim ostida ishlaydigan idishlari nazorat qilishda ularni remont qilish va ko'zdan kechirishning, armatura hamda xavfsizlik jihozlari ishni tekshirishning qulayligiga, ballonlarda korroziyaga qarshi himoya qoplamalarining va ballonlarning xavfsizligi to'qrisidagi ranglarning mavjudligiga, idishlar qopqoqining holati va mahkamlash detallarining komplektliligiga, idishlami cho'kindi va o'tirindilardan lozalashga oid instruktsiya talablarining bajarilishiga, o'rnatilgan saqlash plastinkalarining ruxsat etilgan bosimga mos kelishiga ahamiyat beriladi.

Ishlovchilami changdan saqlaydigan jomakor, respiratorlar, shlemlar, ko'zoynaklar, himoya mazlari bilan ta’minlash. Ish xonalarining havosini changdan tozalash changni maxsus qurilmalarda tutib qolish va to'plash bilan chambarchas bog'liq. Havoni changdan mexanik va elektrofizik usullarda tozalaydigan bunday qurilmalar jumlasiga chang tindirish kameralari, siklonlar. elektr filtrlar, apparatlari, ionli chang tutkichlar, turli filtrlar (gazlamali, moyli, qog'ozli filtrlar) kiradi.

Changdan saqlaydigan nisbatan yangi joniakorlar jumlasiga plashchlik polotnodan tayyorlangan shlemli kostyumlar kiradi (GOST 16383-70 va GOST 16384-70).