“Kimyoviy texnologiya” kafedrasi “Energotexnologiya” fanidan Kurs loyihasi

1.3 EFK ishlab chiqarish jarayonning tavsifi
Ekstraktsion fosfor kislotasini ishlab chiqarishning texnologik jarayoni quyidagi bosqichlardan iborat:
• fosfat xomashyosini qabul qilish, saqlash va tashish;
• fosforitlarning parchalanishi va kaltsiy sulfatning kristallanishi;
• ekstraksiya pulpasini filtrlash va filtrda fosfogips cho'kmasini qarshi oqim bilan yuvish;
• ekstraktiv fosfor kislotasini oltingugurtdan tozalash, so'ngra tiniqlash (cho'ktirish);
• ftorli birikmalardan chiqindi gazlarni tozalash;
• fosfogipsni olib ishlab chiqarish;
• ekstraktiv fosfor kislotasini saqlash va uni mineral o'g'itlar ishlab chiqarish sexiga o'tkazish.
TEXNOLOGIK QISM

2.1 Ekstraktsion fosfor kislotasini ishlab chiqarish
Fosfat xom ashyosini suyultiruvchi eritma (aylanma fosfor kislotasi) ishtirokida kaltsiy sulfatni dihidrat (fosfogips) shaklida cho'ktirish, hosil bo'lgan cho'kmasidan pulpani ajratish (filtrlash) va fosfor kislotasini yuvish bilan sulfat kislotali parchalanish usuli. Ishlab chiqarish rejimi Doimiy, yiliga 280 kun Ishchi loyiha yoki ishchi hujjatlarni to'ldirgan tashkilotlar- "Uralgiproxim" kimyo sanoatining asosiy zavodlarini loyihalash davlat ittifoqi institutining Sverdlovsk filiali, "Goshimproekt" Kimyo sanoatining asosiy zavodlarini loyihalash davlat ittifoqi instituti.
1980 yilda "Uralgiproxim" asosiy kimyo sanoati uchun zavodlarni loyihalash bo'yicha Davlat ittifoqi institutining Sverdlovsk filiali loyihasi bo'yicha rekonstruktsiya amalga oshirildi.
2021-yilda fosforli o‘g‘itlar ishlab chiqarish modernizatsiya qilindi.
(1-bosqich) 2018-yil 16-fevraldagi 43.026.01/392-sonli shartnoma asosida bajarilgan “O‘zkimyosanoatloyiha” loyihasi bo‘yicha ekstraktiv fosfor kislotasi ishlab chiqarish sexida (II bosqich)
Ortofosforik ekstraktsion kislota fosforli mineral o'g'itlar ishlab chiqarish uchun oraliq mahsulotdir.
Ekstraksiya qiluvchi ortofosfor kislotasi (keyingi o'rinlarda - ekstraksiya fosforik kislotasi) H₃PO₄ ortofosfor kislotasining suvli eritmasi bo'lib, unda magniy, kaltsiy, temir birikmalari va boshqa aralashmalar ham mavjud.
Ishlab chiqarishda olinadigan ekstraktiv fosfor kislotasi yashil-jigarrang suyuqlikdir.
Ishlab chiqarishda qabul qilingan Ts 00203074-01:2014 ga muvofiq, ekstraktiv fosfor kislotasi quyidagi talablarga javob berishi kerak:

2.1.-jadval - Ekstraktiv fosfor kislotasiga qo'yiladigan talablar