Kimyoviy tozalashning zamonaviy uslublari

Tinitish.
Oqava suvlardagi qo`pol dispers aralashmalarni cho`kmaga tushirish uchun tinitish qo`llaniladi.
Aralashmalarning cho`kmaga tushishi og`irlik kuchi natijasida yuzaga keladi. Bu jarayonning borishida qumushlagich, tinitish va (osvetlitil`) rangsizlantirish qo`llaniladi.
Yorug`lantirgichda bir vaqtning ichida tinitish bilan birgalikda oqava suvlar mavhum qaynovchi zarrachalar qatlami orqali fil`trlanadi.
Tabiatni oqava suvlar tarkibidagi zarrachalar har xil forma va o`lchamlarga ega bo`ladi shuningdek har xil fizik xossalarni namoyon qiladi. Bundan tashqari har xil ximik tartibli moddalarni oqava suvga qo`shilishi natijasida qattiq fazali moddalar hosil bo`lishi yokikogulyantlar hosil bo`lishi mumkin. Bular muvallaq holatdagi zarrachalarning o`lchamlariga va formasiga ta`sir ko`rsatadi. Bularning hammasi haqiqiy cho`ktirish jarayoni qonuniyatlarini o`zgartirib yuboradi.
Oqava suvning hossalari toza suv xossalaridan farq qilishini bilamiz. OS/q zichligi va qovushqoqligi oddiy suvlarni qaraganda yuqori bo`ladi. Qattiq holatdagi muvallaq zarrachalardan iborat bo`lgan OSq qovushqoqligi va zichligi quyidagicha ifodalanadi:
M<sub>os</sub>q M<sub>Ts</sub>(1+2,5 S<sub>o</sub>)
R<sub>os</sub>q R+R<sub>km</sub> (1-e)
Suyuq fazaning haqiqiy miqdori quyidagicha ifodalanadi:
e q V<sub>c</sub> / (V<sub>c</sub>+V<sub>q</sub>)
Bu erda M<sub>Ts</sub> va M<sub>o.s</sub> – toza va oqava suv dinamik qovushqoqligi [Pa∙s]
S<sub>o</sub> – muallaq zarrachalarning hajmiy kansenratsiyasi kg/m<sup>3</sup>
R,R<sub>qm</sub>- toza suv va qattiq moddaning zichligi kg/m<sup>3</sup>
e – suyuq fazaning haqiqiy miqdori
V<sub>s</sub> va V<sub>q</sub> – suyuq va qattiq fazalarning xajmi [m<sup>3</sup>]
Cho`ktirish uskunalarining hisoblashda asosiy parametr bo`lgan zarrachalarning cho`kish tezligini W<sub>cho`k</sub> ni xisoblashdir.
Laminor, o`rta va turbolent rejmlar uchun shar holatdagi zarrachalarning erkin cho`kish tezligi quyidagi frmulalar orqali hisoblanadilar
Rc<sub>o</sub>q Ar / (18+0,6 √Ar)
bu erda R<sub>co</sub>q W d p/M<sup>2</sup> <sub>Tc</sub>∙ p – Arximed soni
d – zarrachalari diametri
Shar holatdagi zarrachalar uchun formuladigi d o`rniga zarrachalarning
Ekvivalent diametrining ifodasi d_eq³√V₃/P qo`llaniladi (V<sub>3</sub>-zarrachalarning xajmi).
Fil`trlash
Oqava suvlar tarkibidagi mayda dispers holatdagi qattiq va suyuq moddalarni cho`ktirish natijasida tozalanmaydigan boshqa moddalarni tozalash uchun fil`trlash qo`llaniladi. Tozalash g`ovakli to`siqlar yordamida olib borilib bu g`ovakli to`siqlar o`zidan suyuqliklarni o`tkazib dispers fazasi tashkil qiluvchi moddalarni ushlab qoladi. Bu jarayon suyuqlikning gidrostatik bosimi ta`sirida, to`siq oldidan yuqori bosim borish orqali yoki to`siq ortida vakuum hosil bo`lishi bilan amalga oshadi.