Kimyoviy tozalashning zamonaviy uslublari

Kimyoviy tozalashning zamonaviy uslublari.

Ishlab chiqarish va kundalik extiyojlar natijasida xosil bo`lgan oqava suvlar har xil eriydigan va erimaydigan mavhum qayonovchi zarrachalarni o`z ichiga oladi. Bu aralashmalar suv bilan dispers sistemani tashkil qilib qattiq va suyuq aralashmalarga bo`linadi. Dispers sistemalar tarkibidagi zarrachalarning o`lchamiga qarab uch guruxga bo`linadi:

1. 
   Qo`pol dispers sistema bo`lib o`lchami 0,1 mkm dan katta bo`ladi (bularni suspenziya va emulsiyalar deyiladi)
   
2. 
   Kolloid sistemalar.Bu sistemadagi zarrachalarning o`lchamlari 0,1mm dan -1nm metrgacha (NM)bo`ladi.
   
3. 
   Xaqiqiy eritmalar bo`lib bu sistemadagi zarrachalarning o`lchami ayrim molekula va ionlarning razmeriga teng bo`ladi.
   

Oqava suvlardan mavxum qaynovchi zarrachalarni yo`qotish uchun gidromexanik jarayolar (Uzlikli va uzliksiz) elash, cho`ktirish (grovitotsion va markazdan qochirma) va fil`trl`ash jarayonlarni qo`llaniladi.Tozalashning qaysi metoda qo`llanilishi esa zarrachalarning qontsentrotsiyasiga bog`liq bo`ladi. Bundan tashqari tozalash vaqtida oqava suvning miqtorini va talab ilingan tozalash darajasini ham e`tiborga olish zarur.
Oqava suvlarni elash va tindirish.
Elash.Oqava suvlarni yaxshiroq qilib tozalashdan oldin ularni to`siqlar yoki to`rlar orqali tozalanadi. Bu to`siq yoki to`rlar tinituvchi idish (otstoynik) oldidan quyib, yirik zarrachlarni ushlab qolib quvur va qonollarning tiqilib qolishining oldini oladi.
Ulchami kichikroq bo`lgan mavxum qaynovchi zarrachalarni va qimmat maxsulotlarni ushlash uchun to`r qo`laniladi. To`rlar ikki xil bo`ladi : Borobon shaklidagi va diska shaklidagi turlar.
Borobon xolatidagi teshikchalaring o`lchamlari 0,5 -1 mm ga teng bo`lgan to`rlar ishlatiladi. Borobon aylangan vaqtida oqava suvlarning qaysi tarafdan kelishiga qarab ichki va tashqi yuzalarida filtrlanadi. To`rda aralashmalarni suv bilan yuvib xilob tomonga yuboriladi. Bunday to`rlarning ish unumdorligi borobonning diometri va uzukligiga bog`liqdir, uni ishlatishda aralashmaning xossasini e`tiborga olish zarur. Bu tipdagi borobonlarni tekstil, tselyulloza – qog`oz, charm ishlab chiqarish sanoatida vaqurulish mahsulotlari ishlab chiqarishda asbotsement mahsulotlari ishlab chiqarishda qo`llaniladi.
Mavhm qaynovchi zarrachalarni har xil draktsiyalarga bo`lish uchun draktsionatorlar qo`llaniladi.
Fraktsionametrning asosiy qismi vertikal holatda joylashgansetka bo`lib, idishni ikki qismga bo`lib turadi. Oqava suvlar soplo orqali fraktsionametr ichiga kirib, qo`pol va nafis fraktsiklarga bo`linadi. Bu vaqtda m.q chi zarrachalarning 50-80% ga yaqin miqdori qo`pol fraktsichda qolib ketadi.