Kirish. Asosiy qism. 1-Bob. O’quvchilarning ekologik ta’limi

Kurs ishining maqsadi vazifalari. Maqsad va mavzu quyidagi tadqiqot vazifalarini belgilab berdi: Talabalarni ekologik tarbiyalashning tarixiy jihatini ko'rib chiqish; Maktabda ekologik ta'lim uchun shart-sharoitlarni aniqlash; Talabalarning ekologik ta'limini shakllantirish usullari va usullarini aniqlash; Maktab o'quvchilarining ekologik ta'lim darajasini o'rganish. Tadqiqot usullari: adabiyotlarni o'rganish va tahlil qilish, test qilish.
Kurs ishning tuzilishi. Kirish, asosiy qism, 2 bob, 7 mavzu, xulosa, foydalanilgan adabiyotlar va ilovadan iborat.


Asosiy qism
1-Bob. O’quvchilarning ekologik ta’limi
1.1 §. O`quvchilarni ekologik tarbiyalashning tarixiy jihati
Ekologik tushunchalarni, murakkab global, mintaqaviy va mahalliy ekologik muammolarni chuqur va doimiy tushunish uchun ularning tarixiy jihati ayniqsa muhimdir. B.T.ning so‘zlariga ko‘ra. Lixachevning so'zlariga ko'ra, shaxsiyat ekologiyasi "20-asrning oxiri voqeliklari tomonidan ilgari surilgan muammo bo'lib, u yerdagi hayotga tahdid soladigan global xususiyatga ega. Ammo uning kelib chiqishi qadimgi, insoniyat tarixida chuqur ildiz otgan, borliqning ma'nosi, burchlari va inson huquqlari haqidagi g'oyalardir. Falsafiy-pedagogik g‘oyalar tarixida, ta’lim va tarbiya tizimlarida ta’lim mazmunini kosmik birlik nuqtai nazaridan qurishga bir necha bor urinishlar bo‘lgan. Tabiiy muvofiqlik printsipi rasmiy maqomga ega bo'lishiga qaramay, bu haqda aniq tushuncha yo'q edi. Hozirgi vaqtda ekologik ta'lim muammolari bo'yicha ishlar davom etmoqda. Bir qator tadqiqotchilarning ta'kidlashicha, ko'pincha ekologik ta'lim har tomonlama emas, balki bir tomonlama, barcha imkoniyatlardan foydalanmasdan amalga oshiriladi. Hozirgi vaqtda ekologik madaniyatni shaxsning ijtimoiy zaruriy axloqiy sifati sifatida shakllantirish haqida gapirish kerak. "Ekologiya" atamasi 1966 yilda Ernest Gekkel tomonidan taklif qilingan bo'lib, u tirik organizmlarning yashash sharoitlarini atrof-muhit bilan bog'liq holda o'rganadigan fandir. A.N. Zaxlebniy, I.T. Suraveginaning fikricha, ekologik ta'lim tabiatdan foydalanish tamoyillarini odamlar ongi va faoliyatida tasdiqlashdir; atrof-muhit va inson salomatligiga zarar etkazmasdan muayyan iqtisodiy va ekologik muammolarni hal qilish ko'nikma va malakalarini shakllantirish. U insonning ajralmas xususiyatlaridan biri bo'lib, uning hayot yo'nalishini belgilaydi, dunyoqarashida o'z izini qoldiradi. Ekologik ta'lim, A.N. Zaxlebniy - inson ongi va faoliyatida tabiatdan foydalanish tamoyillarini tasdiqlash, atrof-muhit va inson salomatligiga zarar etkazmasdan ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni hal qilish ko'nikma va ko'nikmalariga ega bo'lish. L.P. Pechko ekologik ta'lim quyidagilarni o'z ichiga oladi, deb hisoblaydi. Moddiy qadriyatlar manbai, hayotning ekologik sharoitining asosi, hissiy, shu jumladan estetik tajriba ob'ekti sifatida tabiatga nisbatan insoniyat tajribasini o'zlashtirishda talabalarning bilim faoliyati madaniyati. Ushbu faoliyatning muvaffaqiyati muqobil qarorlar qabul qilish ko'nikmalarini shakllantirish asosida tabiiy muhitga nisbatan axloqiy shaxs xususiyatlarini rivojlantirish bilan bog'liq; Mehnat faoliyati jarayonida shakllanadigan mehnat madaniyati. Shu bilan birga, qachon ekologik, estetik va ijtimoiy mezonlar hisobga olinadi Tabiatdan foydalanishning turli sohalarida aniq holatlarni amalga oshirish; tabiat bilan ma'naviy muloqot madaniyati. Bu erda estetik his-tuyg'ularni, tabiiy va estetik fazilatlarni baholash qobiliyatini rivojlantirish muhimdir. O'zgartirilgan tabiiy sfera. L.D.ga ko'ra ekologik ta'lim. Bobylev, quyidagi asosiy komponentlarni o'z ichiga oladi: tabiatga qiziqish; Tabiat va uni muhofaza qilish haqida bilim; Tabiatga nisbatan estetik va axloqiy tuyg'ular; Tabiatdagi ijobiy faoliyat; Bolalarning tabiatdagi harakatlarini belgilovchi motivlar. Boshlang'ich maktab yoshidagi bolaga sezilarli ta'sir ko'rsatadigan ekologik ta'limning asosiy bo'g'inlari: bolalar maktabgacha ta'lim muassasalari; Maktabdan tashqari ta'lim muassasalari; Ommaviy axborot vositalari; O'z-o'zini tarbiyalash. Boshlang'ich maktab yoshidagi bolani tarbiyalashda etakchi rolni maktab o'ynaydi, u ikki tomonni o'z ichiga olgan ekologik ta'lim jarayonini tashkil qiladi: o'quv va sinfdan tashqari ishlar. Ekologik ta'lim jarayonining tarkibiy qismlari quyidagilardan iborat: Maqsadlar, tamoyillar, vazifalar; Usullar, shakllar, vositalar; Shartlar; Natijalar: Boshlang'ich sinf o'quvchilarining ekologik va umumiy madaniyatini shakllantirish; Kichik yoshdagi talabalarning bilim darajasini oshirish; Tabiatda talabalarni rag'batlantirish va jonlantirishni chuqurlashtirish. Har qanday jarayonning asosiy komponenti maqsadni belgilashdir. A.N. Zaxlebniy ekologik ta'limning maqsadi maktab o'quvchilarining barcha faoliyat turlarida atrof-muhitga mas'uliyatli munosabatini shakllantirishni ta'minlaydigan ilmiy bilimlar, qarashlar va e'tiqodlar tizimini shakllantirish deb hisoblaydi. I.T. Suravegina ekologik ta’lim maqsadini “yangicha tafakkur asosida qurilgan atrof-muhitga mas’uliyatli munosabatni shakllantirish” deb belgilaydi. Bu tabiatdan foydalanishning ma'naviy-huquqiy tamoyillariga rioya qilish va uni optimallashtirish g'oyalarini ilgari surish, o'z hududini o'rganish va himoya qilish bo'yicha faol ish olib borishni nazarda tutadi. L.P.ning so'zlariga ko'ra, ekologik yo'naltirilgan zamonaviy ixtiyoriy sinflar qurilishining markazida. Pechka quyidagi maqsadli sozlamalarni o'z ichiga olishi kerak: Tabiiy va ijtimoiy muhitga inson hayoti, mehnati va dam olish muhiti sifatida yaxlit nuqtai nazarni shakllantirish; Atrofdagi dunyoni sezgi organi va yo'naltirilgan qiziqish orqali idrok etish va atrofdagi voqelikning omillari va hodisalarini tahlil qilishda sabab-oqibatli tushuntirish qobiliyatini rivojlantirish; Kichik maktab o'quvchilariga atrofdagi dunyoni bilish usullarini o'rgatish; Inson hayotining muhitiga estetik va axloqiy munosabatni, unda umuminsoniy axloq normalariga muvofiq o'zini tuta bilishni tarbiyalash. Har qanday faoliyat turi, shu jumladan atrof-muhitni muhofaza qilish, bir qator fundamental qoidalar va e'tiqodlarga asoslanadi. Ular orasida eng muhimlari, bizning fikrimizcha, quyidagilar: Tabiiy muhitga mas'uliyatli munosabatni shakllantirish ta'limning ajralmas qismi sifatida qaraladi. Bu jarayonda umumjahon, milliy va mahalliy tarix yondashuvlarining o‘zaro bog‘liqligini hisobga olish zarur; Atrof-muhitni intellektual va hissiy idrok etish va uni yaxshilash bo'yicha amaliy faoliyatning birligini hisobga olish muhim; Ekologik savodxon shaxsni shakllantirishning boshlang'ich nuqtalari ekologik ta'lim va tarbiyaning tizimliligi, uzluksizligi va fanlararoligi tamoyillari, shuningdek, atrof-muhitning yaxlitligi va uning tarkibiy qismlarining chambarchas bog'liqligi va o'zaro bog'liqligi g'oyasidir. Shunday qilib, adabiyotlar tahlili ekologik ta'lim muammosining tarixiy ildizlariga ega ekanligini isbotlaydi. Ko'pgina bilimdon o'qituvchilar bu muammo bilan shug'ullanishadi va ular buni turli yo'llar bilan qilishadi. Ekologik ta'lim samaradorligining mezoni maktab o'quvchilarining sa'y-harakatlari bilan erishilgan bilimlar tizimi va o'z hududining atrof-muhitini yaxshilash bo'lishi mumkin.