Kirish asosiy qism: I bob o’quvchilarni masalalar yechishga o’rgatishning nazariy asoslari

2. Berilgan savol bo’yicha masala shartini tuzish 

Bunday mashiqlarni bajara yotganda o’quvchilar izlanayotgan sonni topish 

uchun qanday berilgan sonlarga ega bo’lishi kerakligini aniqlaydilar. Bu ham 

berilgan son va izlanayotgan son orasidagi bog’lanishlar haqidagi bilimlarni 

umumlashtirishga olib keladi. Masalani savoli quyidagicha bo’lgan masala shartini 

tuzish haqida topshiriq berilsin 2ta bochkada necha chelak suv bor. Bolalar masala 

shartida har bir bochkada necha chelak suv borligi yoki bochkalarni birida suvli 

chelak soni va birinchi hamda ikkinchi bochkada suvli chelak sonining ayirmasi 

yoki munosabati berilishi mumkinligini aniqlaydilar. Tuzilgan masalalarning har 

birini bolalar mustaqil yechadilar. 

3. Sonli ma’lumotlarni tanlash yoki ularni o’zgartirish 

Bunday mashqlar asosan o’quvchilarni real miqdorli munosabatlar bilan 

tanishtirish maqsadida hizmat qiladi. Masalan, bolalarga berilgan sonlari umuman  

tushurib qoldirilgan masala teksti to’liq beriladi. ,,Bir xil … ta ko’ylakka … metr 

material ketdi.  … metr shunday materialdan nechta shunday ko’ylak tikish 

mumkin? o’quvchilar qanday sonli ma’lumotlarni birdaniga qo’yish mumkinligini 

aniqlaydilar. Ko’ylaklar sonini birdaniga berish mumkin, sarf qilingan material 

metrlari  soni esa hisoblash yo’li bilan topiladi. Bu masalaga kiritilmagan yana 1 

son bitta ko’ylakka sarf qilingan material metrlari soni ko’zda tutiladi. Ba’zi sonli 

ma’lumotlarni boshqalari bilan almashtirishga doir mashqlar alohida qiziqish 

tug’diradi, bunda masala qandaydir boshqa usul bilan yechilishi kerak. 

II Bob Boshlang’ich sinf o’quvchilarini masalalar yechishga 
o’rgatish metodikasining umumiy masalalari