Kirish. Avtomobilning ishonchliligi va uzoq muddatgacha ishlashga yaroqliligiga oid asosiy atamalar va tushunchalar

8-rasm. Orqa old osmalarning ramaga ulanishi
1-old kronshteyn; 2-rama; 3-amortizator kronshteyni; 4-vtulka; 5-amortizator; 6-orqa kronshteyn; 7-belbog’ (xomut); 8-varaq; 9-stremyanka; 10-planka.
Engil avtomobillar ramasiz bo’lib uning vazifasini kuzov bajaradi. Old va orqa osmalar kuzovga payvandlangan kronshteynlarga mahkamlanadi. Ularning konstruktsiyasi 9-rasmda berilgan.

9-rasm.
1-prujina; 2-ko’ndalang richag; 3-ko’ndalang shtanga; 4-rezina bufer.

10-rasmda esa TICO avtomobilining orqa osmasini qismlarga ajratilgan holatdagi ko’rinishi berilgan.

10-rasm.
1-orqa spiralsimon prujina; 2-zarba so’ndirgich; 3-prujinaning ustki egari;
4-amortizator; 5-ko’ndalang tortqi (shtanga); 6-bo’ylama richag; 7-vtulka; 8-orqa ko’prik.


Xavfsiz ishlash usullari
Avtomobilning orqa osmasini yechishdan oldin g’ildirak va osma detallarini ifloslikdan tozalash zarur, bu ish o’rnini va ishchini toza ishlash imkonini beradi. Asbob-uskunalar o’z vazifasi bo’yicha foydalanilsin, aksincha uni ishdan chiqishiga yoki sinishiga olib keladi. Bunday xarakat shikastlanishga ham sabab bo’ladi. Ko’rsatilgan ketma-ketlik asosida ish bajarilsin, bu to’g’ri va qiyinchiliksiz bajarishni ta’minlaydi. Amortizatorlarni ustki qismini yechib olishdan oldin uning tagiga erkin kiruvchi tirgak qo’yilsin, bu tushib ketishni oldini oladi.
Ko’rsatilgan rezbali birkmalarni burash momentdan ortiq mahkamlamang, bu boltni uzilib ketishga va qo’lni urib olishga olib kelishi mumkin. Asboblarni ishlatishda toza bo’lishiga va o’z joyiga qo’yishga odatlaning. Har qanday ishni bajarishda shoshilmang va chala bajarmang. Ehtiyotkorlik baxtsiz hodisa va shikastlanishni oldini oladi, buni unutmang! Bu Sizni salomatligingiz, uni qadrlash va saqlashni o’z qo’lingizda, doim yodingizda bo’lsin!.



Uyga vazifa.
O’tilganlarni takrorlab mavzuga doir qo’shimcha ma’lumotlarni o’zlashtirib

yozib kelish.

Darslik va qo’shimcha adabiyotlardan mavzuni o’qib o’rganish.

1. A.I. Komilov va boshqalar. Traktor va avtomobillar. T.:-«Talqin»-2003.
2. «Traktor va avtomobillar». -V.A.Skotnikov taxriri ostida.