Kirish Bob makroiqtisodiy tahlilni o'rganish predmeti va ob'ekti

1.2. Makroiqtisodiyotni o'rganish mavzusi
Постепенно сформировался Makroiqtisodiyot predmeti asta-sekin shakllandi.
Makroiqtisodiyotning mavzusiu o'rganishga mo'ljallangan muammolar doirasidir.
Makroiqtisodiyotning predmetikeng ko'lamli (в масштабахfaqat ijtimoiy ishlab chiqarish miqyosida) iqtisodiy jarayonlar va hodisalardir. Makroiqtisodiyot milliy iqtisodiyot sohalari va tarmoqlarini, ular o'rtasidagi iqtisodiy aloqalarni o'rganadi.
Makroiqtisodiyot преследует aniq maqsadlarga ega va tegishli vositalardan foydalanadi. Maqsadlar tizimi quyidagi elementlarni o'z ichigaoladi Milliyishlab chiqarishning yuqori va o'sibborayotgan darajasi, ya'ni уровеньReal yalpi ichki mahsulot (YAIM) darajasi.
Высокая занятость при Kichik majburiyishsizlik bilan yuqori bandlik. 
Narxlarning barqaror darajasiсочетании с, erkin bozorlarda talab va taklifning o'zaro ta'siri orqali narxlar va ish haqini aniqlash bilan birlashtirilgan.
To'lov balansining nol balansiga erishish.
Birinchi maqsad shundan iboratki, iqtisodiy faoliyatning yakuniy vazifasi aholini tovarlar va xizmatlar bilan ta'minlashdan iborat. Milliyishlab chiqarishning umumiy o'lchovi-bu yakuniy tovarlar va xizmatlarning bozor qiymatini ifodalovchi yalpi ichki mahsulot (YAIM).
Второй цельюMakroiqtisodiy siyosatning ikkinchi maqsadi yuqori bandlik va past ishsizlikdir. Ishsizlik darajasi iqtisodiy tsikl davomida o'zgarib turadi. Depressiya bosqichida ishchi kuchiga talab kamayadi va ishsizlik darajasi oshadi. Qayta tiklanish bosqichida ishchi kuchiga talab ortib bormoqda va ishsizlik kamaymoqda. Biroq, barchaning munosib ish ehtiyojlarini qondirish qiyin vazifadir.
Uchinchi makroiqtisodiy maqsad-erkin bozorlar mavjud bo'lganda narxlarning barqarorligi. Umumiy narx darajasining umumiy o'lchovi iste'mol narxlari indeksi (CPI) bo'lib, tovarlar va xizmatlarning belgilangan "savat" to'plamini sotib olish xarajatlarini hisobga oladi.
To'rtinchi maqsad ochiq iqtisodiyotga taalluqlidirva to'lov balansi nolga teng bo'lgan to'liq bandlik darajasida umumiy iqtisodiy muvozanatga erishishni anglatadi.
Asosiy makroiqtisodiy maqsadlarning nisbati целей определяетmakroiqtisodiy siyosatning asosiy vazifasini aks ettiruvchi asosiy makroiqtisodiy maqsadni belgilaydi, uni amalga oshirish ikki shaklda amalga oshiriladi:
oraliqmakroiqtisodiy maqsadlar;
taktikmakroiqtisodiy maqsadlar.
Birinchisi asosiy makroiqtisodiy o'zgaruvchilarning qiymatlarini tartibga soladi, ikkinchisi milliy iqtisodiyotni o'zgartiradi.
Davlat o'z ixtiyorida iqtisodiyotga ta'sir qilish uchun foydalanishi mumkin bo'lgan tegishli vositalarga ega.
Siyosat vositasi deganda экономическая переменнаяdavlat nazorati ostidagi va bir yoki bir nechta makroiqtisodiy maqsadlarga erishishga hissa qo'shadigan iqtisodiy o'zgaruvchi tushuniladi.
Выделяются следующиеMakroiqtisodiy siyosatning quyidagi vositalari ajralib turadi.
Налогово-Fiskal siyosat, bu iqtisodiyotga ta'sir qilish uchun soliqlar va davlat xarajatlarini manipulyatsiya qilishni anglatadi.
Fiskal siyosatning birinchi komponenti-soliqqa tortish-umumiy iqtisodiy vaziyatga ikki jihatdan ta'sir qiladi:
сокращаяuy xo'jaliklarining mavjud daromadlarini yoki sarf qilingan daromadlarini kamaytirish orqali. Masalan, soliqlar aholining tovarlar va xizmatlarni sotib olishga sarflaydigan pul miqdorini kamaytiradi, natijada tovarlarga bo'lgan umumiy talab kamayadi, bu esa YAIM hajmining pasayishiga olib keladi оказываяtovarlar narxiga va ishlab chiqarish omillariga ta'sir qilish. Shunday qilib, daromad solig'ining oshishifirmalarning yangi kapital tovarlariga sarmoya kiritish uchun rag'batlarining pasayishiga olib keladi.
Davlat tomonidan mamlakatning pul, kredit va bank tizimlari orqali amalga oshiriladigan pul-kredit siyosati. Pul massasini tartibga solish foiz stavkalariga va shu bilan iqtisodiy vaziyatga ta'sirqiladi. Masalan, qimmat pul siyosati foiz stavkalarini oshiradi, iqtisodiy o'sishni kamaytiradi va ishsizlik darajasini oshiradi. Aksincha, arzon pul siyosati iqtisodiy o'sishga va ishsizlik darajasining pasayishiga olib keladi.
Daromad siyosati-bu davlatning inflyatsiyani siyosat choralari bilan cheklashga intilishi: ish haqi va narxlarni to'g'ridan-to'g'ri nazorat qilish yoki ish haqi va narxlarni oshirishni ixtiyoriy rejalashtirish.
G'arb iqtisodiy adabiyotidagi daromad siyosati eng munozarali hisoblanadi. O'ttiz-qirq yil oldin bu siyosat inflyatsiyaga qarshi kurashda samarali deb hisoblangan. Hozirgi vaqtda ko'plab iqtisodchilar buni nafaqat samarasiz, balki zararli deb bilishadi, chunki u inflyatsiyani pasaytirmaydi. Shuning uchun rivojlangan mamlakatlarning aksariyati uni favqulodda vaziyatlarda ishlatadilar.
Xalqaro savdo samaradorlik va iqtisodiy o'sishni oshiradi, aholining turmush darajasini oshiradi. Tashqi savdoning muhim ko'rsatkichi eksport qiymati va import qiymati o'rtasidagi farqni ifodalovchi sof eksportdir. Eksport importdan oshib ketgan taqdirda ortiqcha bo'ladi, agar import eksportdan oshsa, savdo balansi taqchilligi yuzaga keladi.
Savdo siyosati eksport va importni rag'batlantiradigan yoki cheklaydigan tariflar, kvotalar va boshqa tartibga solish vositalarini o'z ichiga oladi. Chet el sektorini tartibga solish turli iqtisodiy mintaqalarda makroiqtisodiy siyosatni muvofiqlashtirish orqali amalga oshiriladi, lekin asosan valyuta bozorini boshqarish orqali amalga oshiriladi, chunki tashqi savdoga mamlakatning valyuta kursi ta'sir qiladi.