Kirish. Fizik kimyoning tekshirish ob’ekti

27. Entropiya, uning ekstensivlik faktori va tartibsizlik o’lchovi ekanligi.

(6.8) tenglamani quyidagicha yozish ham mumkin:

yoki

(6.14)

Oligan yoki berilgan issiqlikning shu issiqlik manbai temperaturasiga nisbati ga keltirilgan issiqlik deyiladi. Keltirilgan issiqlik tushunchasini boshqacha izotermik issiqlikning shu issiqlik berilayotgan yoki olinayotgan paytdagi temperaturaga nisbati deb ta’riflash ham mumkin.

Termodinamikaning ikkinchi qonunini har xil yo`llar bilan ifodalash mumkin biroq, ularning hammasi bir-biriga ekvivalentdir. Fizik-kimyo maqsadlari uchun ikkinchi qonun endi boshqa termodinamik funksiya entropiya bilan ifodalanadi. Entropiya modda miqdoriga bog’liq, demak, u ekstensiv kattalikdir. Uni S bilan belgilanadi. Sistema entropiyasi uni tashkil etgan tarkibiy qismlar entropiyasi yig’indisiga teng, uning o’zgarishi esa ayrim bo’laklar entropiyasi o’zgarishi yig’indisiga teng. Murakkab jarayon entropiyasining o’zgarishi jarayonni tashkil etuvchi ayrim jarayonlar entropiyalarining o’zgarishi yig’indisiga teng. Sistemadagi cheksiz kichik qaytar o`zgarishlar uchun

dS = (6.15)

Sistemadagi cheksiz kichik tartibsiz o`zgarishlar uchun;

( 6.16)

Ko`rinishidan entropiya energiyaning temperaturaga bo`lingan kattaligidir. Odatda u kal ∙grad ^-1∙ mol ^-1 bilan ifodalanadi. Hisoblashlar (8.15) va (8.16) chi formulalar temperaturasining T₂ mutloq shkalasini aniqlab beradi.

Entropiya ham, xuddi sistemaning ichki energiyasi singari sistemaning xolat funksiyasi (to’liq funksiyasi)dir va shuning uchun u sistemaning bosib o`tgan yo`liga bog’liq emas, sistemaning dastlabki va oxirgi xolatiga bog’liq. Biroq (6.15) tenglama faqat qaytar jarayonlarda qo`llanilishini takidlab o`tsak, entropiya o`zgarishini qaytar jarayonlarda hisoblash mumkin bo`ladi. Entropiyaning o`zgarishi ya’ni bir xolatdan ikkinchi xolatga o`tishini (6.15) tenglamani integrallash orqali ifodalanadi.

ΔS = S₂-S₁ = (6.17)

Qaytar jarayonlarning ko`p turlari mavjud va ularda entropiyaning o`zgarishlari osonlik bilan xisoblash mumkin.