Kirish I bob. O‘quvchilarda ma’naviy – axloqiy sifatlarni tarbiyalashning nazariy asoslari

1-jadval

	oila			maktab			Jamoatchilik
O‘rin	1	2	3	1	2	3	1	2	3
Javoblar soni	6	6	4	6	6	4	4	6	6

Ko‘rinib turibdiki o‘qituvchilar o‘quvchilarga ma’naviy – axloqiy sifatlarni shakllantirishda maktab va oilaning roliga yuqori baho berganlar.

Darhaqiqat bola axloqining dastlabki ildizi oilada shakllanadi. Maktab esa bu sifatlarning yanada rivojlanishiga ta’sir ko‘rsatadi. Bu sohada jamoatchilikning ta’siri ham maktab va oilanikidan kam emas. Tarbiyaviy ishlarni tashkil etishda o‘qituvchi bularni unutmasligi kerak. Shuningdek, anketa savollariga berilgan javoblarda o‘qituvchilar ma’naviy – axloqiy tarbiya sohasidagi tajribalarni to‘laroq yoritishga qiynalganlar.

Bundan tashqari shunday xulosa chiqarish mumkinki, bu sohadagi tajribalar ham yetarli darajada deb bo‘lmaydi.

«Bolalarda qanday salbiy ta’sirlarni ko‘rayapsiz?» degan savolga ko‘pchilik (11 ta) o‘qituvchilar bolalarning savdo sotiqqa berilib ketib, ta’lim – tarbiyasiga e’tibor kamayganini ko‘rsatganlar. Lekin shu bilan bog‘liq omillarni tahlil qilib bera olmaganlar. Shuningdek, o‘quvchilarda shakllantirish lozim bo‘lgan sifatlar haqida aniq fikrlarni uchratmadik. Ayniqsa o‘zbekona sifatlar, milliy tarbiya haqida fikrlar aniq ko‘rsatilmagan. Demak o‘qituvchilarga ma’naviy – axloqiy tarbiyani shakllantirishni tizimli amalga oshirishda o‘qituvchilar ma’lumotini ancha oshirish zarur.


1-BOB YUZASIDAN XULOSALAR
Ma’naviy-axloqiy tarbiyani tashkil etishda o‘quvchilar hatti-harakatlarida ko‘zga tashlanadigan salbiy odatlar – jamoa joylarida qattiq gapirish, qo‘pol so‘zlarni ishlatish, hissiyotga berilish, o‘ylamay gapirish, ishonli bo‘lmagan hamda dalillar bilan tasdiqlanmagan voqea-hodisalar haqida fikr yuritish, boshqalarning suhbatini bo‘lish, qo‘lini silkitib gapirish kabilarning bartaraf etib borilishiga alohida e’tibor qaratish zarur.