Kirish kurs ishining asoslanishi va dolzarbligi

Hindistonda 1905-1908-yil voqealari

Britaniya mustamlakachilariga qarshi ommaviy namoyishlar 1905 yilda vitse-lord Kurzon siyosati bilan bogʻliq holda boshlangan. Bengal viloyatini 2 qismga ajratgan. Ma'lum bo'lishicha, Bengalning sharqiy qismida musulmonlar ko'pchilikda bo'lgan. Hindlar oʻzlarini nochor deb hisoblashgan. Hindiston Milliy Kongressi ilk bor ommaviy norozilik namoyishlariga boshchilik qilishga muvaffaq bo'ldi. Norozilik harakatiga tashkilot sovgʻa qilib, oʻziga manfaatli boʻlgan yoʻnalishga yoʻnaltirdi. Bu rahbarlar avvaliga "swadeshi" ("o'z yurti") shiorini ilgari surganlar. Asosiy chora Britaniya tovarlarini boykot qilish Britaniya rahbarlari hali ham undan voz kechishni istamagan. Keyin hindlar "Swaraj" ("ularning hukmronligi" - hindlar uchun Hindiston) deb e'lon qilishdi. Ommaviy harakatlar va zarbalar o'tkazildi. INC rahbarlari britaniyaliklardan nima talab qilish kerakligi toʻgʻrisida konsensusga kelmadi. Tilak partiya mustaqilligiga erishish vazifasini belgilash zarurligini ta'kidladi. Ular britaniyaliklardan Hindistondan butunlay chekinishni talab qilishdi. Ammo hamma hindlarni terrordan, zoʻravonlik harakatlaridan saqlab qoldi. Rahbarlar buni hind urf-odatlari bilan izohlashdi. Kongress rahbarlari tushundiki, agar ommaviylar zo'ravonlik bilan harakat qila boshlasa, uni to'xtatish qiyin bo'ladi. 1908 yilda Tilak isyon koʻtargani uchun 6 yillik ogʻir mehnatga hukm qilindi. Mustaqillik uchun kurash masalasini ko'tarishni taklif qildi. Bunga javoban ushbu jarayon boʻlib oʻtgan Bombaydagi INC rahbarlari umumiy siyosiy zarbani tashkil etishdi va oʻtkazishdi, bu 6 kun davom etdi. Ushbu zarba Kongress rahbarlarining ommaviy yig'inlar ustidan yaxshi nazoratga ega ekanligini namoyish etdi. Umumiy siyosiy zarba Hindistonda inqilobiy koʻtarilishga chek qoʻydi. Bu voqealar INK rahbarlariga harakat boshida turib, ommaviy massivlarni eng toʻgʻri deb hisoblagan yoʻl boʻylab boshlab borish imkonini berdi.⁷



7. Braudel F. Gramatikai tsivilizatsiya / Fernand Braudel; Predisl. M.Emara; Leyn. Frdan. - M., 2008.

3.