Kirish. Men 204-guruh talabasi abdihomidov jasurning davlat kadastri asoslari fanidan davlat yer kadastri malumotlar bazasini yaratish


Download 146.93 Kb.
Sana19.10.2023
Hajmi146.93 Kb.
#1709759
Bog'liq
jasurbek



Kirish.
MEN 204-GURUH TALABASI ABDIHOMIDOV JASURNING DAVLAT KADASTRI ASOSLARI FANIDAN DAVLAT YER KADASTRI MALUMOTLAR BAZASINI YARATISH
Reja:
1.DAVLAT YER KADASTRINI YURITISH TARIXI.
2. O’zbekiston Respublikasining yer fondi.
3. Respublikamizda davlat yer kadastrini yuritish ahvoli.
4.Taklif va mulohaza.
5.Davlat yer kadastri muammolari.
6.Taklif va mulohaza.
7.Xulosa.

0 ‘zbekiston Respublikasi mustaqillika erishgan kundan boshlab


barclia sohalar kabi geodeziya, kartografiya, kadastr sohalari ham
rivojlana boshladi. Hozirda olib borilayotgan ilmiy va amaliy
ishlarni yanada mukammallashtirish maqsadida sohaga doir yangi
texnika va texiiologiyani hayotga tatbiq qilishga katta ahamiyat
berilmoqda.
0 ‘zbekiston Respublikasi Yer resurslari, geodeziya, kartografiya va davlat kadastrlari davlat qo‘mitasining ma’lumotlariga
qaraganda, 0 ‘zbekistonning umumiy yer maydoni 44410,3 ming
ga ni tashkil etgani holda, lining 90 foizga yaqini davlat tomonidan
turli huquqlar asosida korxona, muassasa, tashkilotlarga, shu
jumladan fuqarolarga biriktirilgan. Awalambor, shuni ta’kidlash
joizki, kadastrning barcha turlarini bajarish uchun Davlat G eodeziya tarmoqlari (DGT) barcha talablarga javob beradigan darajada barpo etilgan bo‘lishi kerak. Bu borada Respublikamizda ilmiy
va amaliy ishlar olib borilmoqda.
Chunonchi, 0 ‘zbekiston Respublikasi hududida Davlat Geodezik tarmog‘ini, Yer yo‘ldoshi tizimi texnologiyasi bo‘yicha takomillashtirish masalasiga ko‘p miqdorda mablag‘ ajratilib, bu ishning
rivojiga katta ahamiyat berilmoqda.
Gap shundaki, barcha yerlar, ko'chmas mulk chegaralari,
burchaklari DGT asosida joyida topiladi va belgilanadi.
Yer va boshqa turdagi ko'chmas mulklarni ro‘yxatga olish,
ular haqida aniq ma’lumotlarni to‘plash, ularni bir joy — ma’lumotlar banki (MB)ga yig'ib, kerak bo'lganda ulardan samarali
foydalanish, yer ko'chmas mulk egasi boiishi davlat va jismoniy
shaxsning yerga, ko'chmas mulkka bo‘lgan huquqini himoya qilish
soliq tizimini mukammallashtirish, ko‘chmas mulk haqidagi ma’lumotlarni ommaviy axborot vositalarida e’lon qilish, ularni kimoshdi.

bozorida sotish va sotib olish kabi juda ko‘p masalalarni yechish


maqsadida yer kadastri tuzildi.
Xalq xo'jaligining turli sohalari, o'simliklar, qishloq xo‘jalik
ekinlari va umuman insoniyat uchun zarur bo'lgan chuchuk
suvning miqdori cheklangan bo‘lib, olimlarning bcrgan ma’lumotlariga qaraganda, dunyo bo'yicha 84 m 827,2 ming km3 ni tashkil
qiladi.
0 ‘zbekiston Respublikasining 2000-yilda qabul qilingan
«Davlat kadastrlari to‘g‘risida»gi qonuni, 0 ‘zbekiston Respublikasi
Vazirlar Mahkamasining 1996-yiI 17-iyuldagi 255-sonli « 0 ‘zbekiston Respublikasida Davlat kadastrlarining yagona tizimini
yaratish bo‘yicha Nizomni tasdiqlash to‘g‘risida»gi qarori va boshqa qator qonun hamda me’yoriy hujjatlarga binoan, mamlakatimizda yer, suv, o ‘rmon va avtomobil yo'llari kadastrlarini
yuritishga bo'lgan munosabat bar tomonlama o'zgardi.
Davlat yer, suv, o‘rmon va avtomobil yo'llari davlat kadastrlari
Davlat kadastrlarining yagona tizimi tarkibiga kiritildi, ularda
bajariladigan ishlar hajmi kengaytirildi va ahamiyati oshirildi.
Shuning uchun ham yer, suv, o'rmon va avtomobil yoilari davlat
kadastrlari, ularning mazmuni va mohiyati, tarkibiy qismlari,
yuritish tamoyillari to‘g‘risida qisqacha to'xtalib o‘tish joizdir.
Davlat yer kadastri muhim xalq xo'jaligi ahamiyatiga ega.
Uning ma’lumotlaridan turli masalalarni hal qilish, jumladan,
yer solig‘i, yer maydonlariga ijara haqi niiqdorlarini belgilash,
qishloq xo'jalik ekinlari hosildorligini rejalashtirishda, yer tuzish,
yerdan foydlanish bilan bog'liq bo‘lgan barcha masalalarni hal
qilishda foydalaniladi.
Shuning uchun bo'lg'usi bakalavrlar mamlakatimizning tabiiy
iqtisodiy salohiyati bo‘lgan yer, suv, o'rm on va boshqa manbalarni bevosita o'rganish, ularni sifat va miqdor jihatdan baholashning ilg'or uslublari va texnologiyalarini qo'llashni mukammal
o'zlashtirishlari zarur.
Fanni o'zlashtirish jarayonida talaba Davlat yagona kadastr tizimini yuritish bo'yicha ma’lumotlarni zamonaviy hisoblash
vositalari va kompyuterlari yordamida tahlil qilishi hamda zarur.
24. Davlat yer kadastri ushbu Nizomga ilovada keltirilgan sxemaga muvofiq yuritiladi.25. Dastlabki kadastr ma’lumotlari yangilanayotganda yer uchastkalarining huquqiy holatida, yerlarning sifat holati va ulardan foydalanishda, ularni baholashda yuz berayotgan o‘zgarishlar aniqlanadi va ro‘yxatdan o‘tkaziladi. Yer uchastkalari egalari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar va mulkdorlar Davlat kadastrlari palatasi hududiy boshqarmalariga (ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organga), boshqa tashkilotlarga ko‘rsatib o‘tilgan o‘zgarishlar to‘g‘risida o‘n kun muddatda axborot berishga majburdirlar.

26. Davlat kadastrlari palatasining tuman (shahar) filiallari


yer uchastkalari egalari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar va mulkdorlar murojaatlari asosida davlat yer kadastrini yuritishda (yer uchastkalari tarkibida va undan foydalanishda) yuz bergan o‘zgarishlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni to‘playdilar va naturada (joyning o‘zida) tekshirilgandan keyin joriy o‘zgarishlarni elektron axborot tizimiga kiritadi;
tuman (shahar) hududi kadastr zonalari, kadastr massivlari, kadastr mavzelari, yer uchastkalariga bo‘linishini ta’minlaydi va doimiy monitoringini yuritadi.
29. Kadastr agentligi:
davlat yer kadastri yuritilishini tartibga soluvchi hujjatlarning ishlab chiqilishini ta’minlaydi;
Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar, tumanlarning (shaharlarning) ma’muriy chegaralarini, keyinchalik ularning maydonlarini muvofiqlashtirgan holda, geodezik usullar bilan belgilash va joylarga biriktirib qo‘yish ishlarini amalga oshiradi;
yer resurslarini aerokosmik usullar bilan o‘rganishni tashkil etadi;
erlarning miqdori va ulardan foydalanilishi to‘g‘risidagi hisobotlarni o‘rganadi, tahlil qiladi va umumlashtiradi;
har yili 1-martga qadar O‘zbekiston Respublikasida Yer fondi toifalari holati to‘g‘risidagi milliy hisobotni rasmiy veb-sayti orqali ochiq ma’lumot sifatida taqdim etadi.
30. Davlat yer kadastrini yuritishda O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi tomonidan quyidagilar amalga oshiriladi:
tuproqshunoslik, agrokimyo, geobotanikaga oid va boshqa izlanishlarni hamda tadqiqotlarni amalga oshirish;
erlarni sifat jihatdan hisobga olish hamda baholash.
1. Ushbu Nizom Davlat yer kadastrini yuritish tartibini belgilaydi.
Davlat yer kadastri yerlarni hisobga olish, yer uchastkalariga bo‘lgan huquqlar kafolatlanishini ta’minlash, erning tabiiy xossalarini, yerdan foydalanishni har tomonlama o‘rganish va baholash maqsadida yuritiladi.
2. Davlat yer kadastri Davlat kadastrlari yagona tizimining asosiy tarkibiy qismi hisoblanib, yerlarning tabiiy, xo‘jalik, huquqiy rejimi, toifalari, sifat xususiyatlari va qiymati, yer uchastkalarining o‘rni va o‘lchamlari, ularning yer egalari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar va mulkdorlar o‘rtasidagi taqsimoti to‘g‘risidagi ma’lumotlar hamda hujjatlar tizimidan iboratdir.
3. O‘zbekiston Respublikasining yer fondi davlat yer kadastri obyekti hisoblanadi.
4. Yer kadastri ma’lumotlarini ishlab chiqish texnologiyasini doimiy ravishda takomillashtirish, tizimlashtirish, saqlash, yangilash hamda foydalanuvchilarga yer kadastri to‘g‘risida ishonchli ma’lumotlar taqdim etish davlat yer kadastrining asosiy vazifalari hisoblanadi.
Davlat yer kadastrini yuritish aerokosmik suratga olish, topografik-geodezik, kartografik, tuproq, agrokimyoviy, geobotanik tadqiqotlar va boshqa tadqiqotlar hamda izlanishlar olib borish, yerlarning miqdor va sifat jihatidan hisobga olinishi va baholanishi, yuridik va jismoniy shaxslarning yer uchastkalariga bo‘lgan huquqlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish orqali ta’minlanadi.
8. Davlat yer kadastri ma’lumotlari asosiy (birlamchi) va joriy turga bo‘linadi.
Birlamchi ro‘yxatdan o‘tkazish vaqtida olingan ma’lumotlar va davlat yer kadastri birlamchi ma’lumotlarini tuzish asosiy ma’lumotlar hisoblanadi.
Davlat yer kadastri ma’lumotlarini qayta ro‘yxatdan o‘tkazish va (yoki) o‘zgartirish jarayonida olingan ma’lumotlar joriy ma’lumotlar hisoblanadi.
9. Davlat yer kadastri Davlat kadastrlari yagona tizimi, boshqa davlat kadastrlarini monitoringini yuritish uchun fazoviy-huquqiy asos hisoblanadi.
Davlat kadastrlari yagona tizimiga davlat yer kadastriga oid kiritiladigan ma’lumotlarning tarkibi O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi huzuridagi Kadastr agentligi (keyingi o‘rinlarda — Kadastr agentligi) tomonidan ishlab chiqiladi hamda O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi va Qishloq xo‘jaligi vazirligi bilan kelishiladi.
10. Yer kadastri ma’lumotlaridan yer munosabatlarini tartibga solishda, yerdan foydalanish bilan bog‘liq ijtimoiy, iqtisodiy va ekologik vazifalarni hal etishda foydalanilishi kerak.
11. Davlat yer kadastrini yuritish ishlari O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjetidan, yer uchastkasiga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun to‘lovlar va boshqa manbalar hisobidan moliyalashtiriladi.
12. Quyidagilar davlat yer kadastrining mazmunini tashkil etadi:
yer uchastkalariga bo‘lgan huquqlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish;
yer uchastkalarini elektron hisobga olish;
erni qiymat jihatidan baholash;
er kadastri ma’lumotlarini tizimlashtirish, saqlash, yangilash va manfaatdor shaxslarga belgilangan tartibda taqdim etish.
13. Yer uchastkasiga bo‘lgan huquqlarning vujudga kelishiga doir ma’lumotlar yer kadastri ma’lumotlarining birlamchi qismi hisoblanadi hamda mazkur yer uchastkasini hisobga olish, qiymatini aniqlash va huquqlarni ro‘yxatga olishning asosini tashkil etadi.
Yer uchastkalariga bo‘lgan huquqlarni birlamchi (qayta) davlat ro‘yxatidan o‘tkazishda yer uchastkasi va uning chegaralariga oid ma’lumotlar Davlat kadastrlari yagona tizimida aks ettirilgan holda amalga oshiriladi.
14. Yer uchastkalariga bo‘lgan huquqlar, ushbu huquqlarning vujudga kelishi, boshqa shaxsga o‘tishi, cheklanishi va to‘xtatilishi qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda davlat ro‘yxatidan o‘tkaziladi.
15. Yer uchastkalarining chegaralarini belgilash WGS-84 koordinata tizimida kartografiya materialidan foydalangan holda, geodeziya usullari bilan joyning o‘zida chegaralarning burilish nuqtalari katalogiga muvofiq ularni chegara qoziqlari bilan mahkamlash orqali amalga oshiriladi. Natijalar Davlat kadastrlari yagona tizimining yer kadastri qatlamida aks ettiriladi. Yer uchastkalarining umumiy maydoni talab qilinadigan aniqlikda tahliliy, grafik-tahliliy yoki mexanik usullar bilan aniqlanadi.
Yer uchastkasi to‘g‘risidagi ma’lumotlar avtomatlashtirilgan axborot tizimida yuritiladi.
Joriy ro‘yxatdan o‘tkazish ma’lumotlarini shakllantirishda ro‘yxatga oluvchi axborot tizimida yer uchastkalari egalari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar va mulkdorlarning huquqiy holati, shuningdek, erning maydoni, chegaralari, undan foydalanish maqsadi va foydalanish rejimi bo‘yicha yuz bergan o‘zgarishlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar kiritiladi.
16. Yer uchastkalarining umumiy maydonini hisobga olish asosan geodeziya usullari bilan, yuqori aniqlikni talab etmaydigan hollarda esa kartometrik usullar bilan bajariladi.
Ekin maydonlari bo‘yicha yer miqdorini hisobga olish bir va undan ortiq konturlardan iborat bo‘lgan asosiy yer kadastri birliklari — yer uchastkalari doirasida yuritiladi. Barcha toifadagi ekin maydonlari hisobga olinishi kerak.
Qishloq xo‘jaligi toifasidagi yer maydonlari yer turlari bo‘yicha yer kadastri ma’lumotlari tarkibida alohida qatlamda hisobga olinadi.
17. Davlat yer kadastrining alohida qatlami shaklida, yer sifatini hisobga olish quyidagilarni o‘z ichiga oladi: tabiiy-qishloq xo‘jaligi va yer kadastri bo‘yicha rayonlashtirish, yer tasnifi, ularni ekologiya, texnologiya va shaharsozlik belgilari va boshqa belgilar bo‘yicha tavsiflash, tuproq va erni guruhlarga ajratish.
Yerlarning o‘lchami, joylashgan o‘rni (koordinatalar katalogi bilan), toifasi va sifati holatiga oid qayd etiladigan ma’lumotlar erni hisobga olish to‘g‘risidagi ma’lumotlarni tashkil etadi.
18. Ma’muriy-hududiy darajaning oshishiga qarab, erni hisobga olish to‘g‘risidagi ma’lumotlar uning ko‘rsatkichlarining taqqoslanuvchanligiga rioya qilingan holda umumlashtiriladi.
19. Turli maqsadlarga mo‘ljallangan yer uchastkalari holatini baholash yerlardan foydalanish samaradorligining hozirgi holati darajasini aniqlashga hamda kelajakda uni oshirish imkoniyatlarini tahlil qilish, asoslash, yer solig‘i va boshqa to‘lovlarni, uning normativ bahosini hisoblab chiqarish, yerlardan oqilona va samarali foydalanishni rag‘batlantirish uchun amalga oshiriladi.
Barcha toifadagi yerlarni baholash ishlari tizimli ravishda amaldagi holat va baholash ko‘rsatkichlari (erlarning har bir toifasi uchun o‘ziga xos bo‘lgan) yordamida qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Qishloq xo‘jaligi va o‘rmon xo‘jaligi maqsadlaridagi yerlar uchun ham tuproqning unumdorlik quvvati — tuproq boniteti bo‘yicha qiyosiy baholash amalga oshiriladi.
Yerlarning qiymat bahosiga va tuproq bonitetiga doir ma’lumotlar yer bahosiga oid yer kadastri ma’lumotlarining alohida qatlamida tashkil etiladi.
20. Yer uchastkasini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish, hisobga olish va baholashga doir asosiy va joriy ma’lumotlar yer kadastri ma’lumotlari majmuini tashkil etadi, ular har xil: alfavit — raqam (matn, jadval, koordinatlar va maydonlar ro‘yxati) va grafik (reja, xarita, sxemalar) shakllarida qayd etiladi.
21. Davlat kadastrlari yagona tizimida davlat yer kadastri ma’lumotlari asosiy qatlam hisoblanib, tuman (shahar)ning ma’muriy-hududiy chegarasi doirasida yuritiladi. Har bir ma’muriy-hududiy birlik chegarasidagi barcha yer uchastkalari chegaralari, ularning egalari, foydalanuvchilari, ijarachilari va mulkdorlari tarkibi, shuningdek, chegaralarda bo‘lgan o‘zgarishlar muntazam ravishda kiritib boriladi.
22. Har bir ma’muriy-hududiy darajada axborot tizimi orqali taqdim etiladigan yer kadastriga doir ma’lumotlar tarkibi va shakli Kadastr agentligi tomonidan tasdiqlanadi.
23. Yer kadastriga doir ma’lumotlarning ishonchliligi uchun davlat yer kadastrini yuritish vazifasi yuklangan vakolatli organ mas’ul xodimlari, shuningdek, yer uchastkalari egalari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar va mulkdorlar javob beradilar.
Ko’chmas mulk obyektlariga bo’lgan huquqlarni davlat ro’yhatidan o’tkazish ariza yuborish, bino va inshotlarga bolgan ashyoviy huquqlar ipotekasi to’g’risidagi shartnomalarni davlat ro’yhatidan o’tkazish, obyektni qayta ihtisoslashtrish va rekonstruktsiya qilish uchun ruhsatnoma, kadastr pasportini shakllantirish, ko’chmas mulk obyektlariga bo’lgan huquqlarni davlat ro’yhatidan o’tkazish ariza yuborish, yer uchastkalarini hususiylashtrish kabi muammolari mavjud hisoblanadi.
Davlat yer kadastrini yuritishning, iqtisodiyotni rivojlantrish, yer uchastkalariga bo’lgan huquqlarni kafolatlarini taminlash, yerlardan oqilona foydalanish, ularni qayta tiklash va muhofaza qilish O’zbekiston davlati yuksalishiga hixmat qiladi. Davlat kadastri davlat kadastrlari yagona tizimining asosiy tarkibiy qismi hisoblanib, u yerlarning tabiy, ho’jalik, huquqiy rejimi, toifalari, sifat hususiyatlari va qimmati, yer uchastkalarining o’rni va o’lchamlari, ularning yer egalari, yerdan foydalanuvchilar, ijarachilar va mulkdorlar, o’rtasidagi taqsimoti to’g’risidagi malumotlar hamda hujjatlar tizimidan iboratdir. Davlat yer kadastri yer uchastkalariga bo’lgan huquqlarning davlat ro’yhatidan o’tkazilishini, yerlarning miqdori va sifatini hisobga olinishini tuproq, bonitrofkasini, yerlarning qiymat bahosini, shuningdek yer kadastriga doir axborotlarni bir tizimga solinishi, saqlanishi va yangilab turilishini o’z ichiga oladi. Mamlakatni butun hududini qamrab olish, fazoviy kordinatalarning yagona tizimini qo’llash, yer kadastriga doir ahborotlar ishlab chqish uslubining birligi, yer kadastriga doir ahborotlarning to’gri bo’lishi.
Yer va ko’chmas mulk hisobini zamon talablariga javob beradigon darajaga yetkazish uchun ko’pgina texnik, iqtisodiy va tashkiliy ishlarni amalga oshirish kerak. Jismoniy shahslar, davlat, yer va ko’chmas mulkka bo’lgan egalik huquqlarini, ularga ketkazgan sarf harajatlarini, bankdan olib ishlatilgan mablag’larni ishonchli ravishda muhofaza qilish uchun kadastr tizimini barpo etish maqsadga muvofiqdir. Shu bois, barcha rivojlangan mamlakatlarda kadastr tizimiga kata ahamiyat berilmoqda. Yer va oshqa ko’chmas mulk, ularning baholarini, yerdan foydalanuvchilarni va shunga o’xshash mulkiy malumotlar va axborotlarning hisobini, ularni o’zgarishlarining hisobini olib boorish bozor iqtisodiyoti faoliyatini, yer resurslaridan foydalanishini ishonchli boshqaruvni yahshilashga olib keladi.
Yuqorida keltirilgan asosiy talablarni bajarilishini taminlaydigon, u yoki bu turdagi kadastrni barcha rivojlangan mamlakatlar qo’llashadi. Yer zahiralariga barcha yerlar va ko’chmas mulk ishg’ol qilgan yerlar va boshqa yerdan foydalanuvchilarning yerlari kiradi.
Lekin, ularni ichida ko’p tarqalgani yer uchastkasi ma’lum darajada hujjatlar asosida rasmiylashtrilgan yer, bin ova inshotlar ishg’ol qilib turgan yer yoki ko’chmas mulk bilan band yerlar kiradi. Ko’chmas mulk bir yoki bir necha yer uchastkalaridan tashkil topgan bo’lishi mumkin. Undan tashqari, ko’pgina mamlakatlarda yer uchastkalarining bir qismida joylashgan bino yoki uning bir qismini ko’chmas mulk shaklida hisobdan o’tkazish mumkin. Agar o’sha ko’chmas mulk yer ostida yoki uning ustida birinchi qavatdan boshqa qavatda joylashgan bo’lsa, u “sathiy ko’chmas mulk” deyiladi. Asos qilib olinadigon quyidagi eng muhim masalalarni yechish mumkin:
1.Mulkiy huquqning kafolati va ko’chmas mulkka egalik qilishning ishonchli muhofazasi.
2.Yer va ko’chmas mulkini soliqqa tortish tizimiga yordam berish.
3.Bankdan qarz olish kafolatini taminlash;
4.Yer va ko’chmas mulk bozorini rivojlantrish va nazorat qilib turish;
5.Davlat yerlarini muhofaza qilish;
6.Yer to’g’risidagi bahslarni kamaytirish;
7.Yer islohini osonlashtrish;
8. Shahardagi rejalash ishlari va infratuzilmani rivojlantirish jarayonining samarasini oshirish;
9.Atrof muhitdan foydalanishning maqbul usullarini hayotga tatbiq etishga yordam qilish.
10.Miqdoriy ma’lumotlarni yig’ish;
Kadastr, asosan, bayon qism va plan, xarita, chizig’I yoki chizmalardan iborat bo’ladi. Ko’pgina mamlakatlarda dalada bajariladigon o’lchov ishlarini xususiy geodeziya kompaniyalari va davlat korxonalari bajaradi. Harita va planlarning aniqligi har xil mamlakatlarda har xil bo’ladi. O’lchash ishlari bazi mamlakatlarda kata aniqlikda bajarilsa, boshqasida aniqlik ancha past, chamasi, har bir holatda ham o’lchash ishlarining aniqligini nazariy va amaliy jihatdan asoslash kerak.
Kadastr ishlarini kompyuter yordamida bajarish yahshi samara bermoqda. Raqamli haritalar tuzish ham eng samarali ma’lumotlar tizimidir. Lekin bunday xarita tuzish ancha ko’p mablag’ talab qiladi. Kadastrni eng zamonaviy usullarda tuzish, uni avtomatlashtrish murakkab va juda ko’p mehnatni, eng muhimi kata mablag’ni talab qilishini unutmaslik kerak.
Shunga qaramasdan, agar kadastr tizimi tashkil qilinadigon bo’lsa, u zamonaviy talablarga javob beradigon qilib tuzilishi zarur. Buning uchun bu borada ilmiy tadqiqot ishlarni rivojlantirish kerakligini unutmaslik kerak. Kadastr tizimini bosqichma bosqich bajargan maqul. Avvalo, istemolchilarga eng zarur bo’lgan ma’lumotlarni yig’ish qayta ishlash, saqlash va tarqatish masalalarini yechish kerak. Ana shunday dolzarb muammolardan biri ---- chegara masalasidir. Uning nuqtalarini joyda aniqlash va belgilash muhim ishdir. Yer zahiralaridan foydalanishda o’ta aniq geodezik ishlar bajarilmasa ham bo’ladi. Uncha qimmat bo’lmagan tasvirlov va harita tuzish usullaridan foydalanish kerak.
Tasvirlov ishlariga xususiy geodezik korhonalarni jalb qilishini asoslash zarur. Ko’pgina mamlakatlarda tasvirlov xaritalashtirish ishlari maxsus ruhsatnomalari bor xususiy korhonalarga beriladi. Hatto bir qator kadastr ma’lumotlaridan foydalanish ishlarini ham hususiy korxonalar bajaradi. Lekin kadastr tizimi davlat idoralariga qaraydi. Yer resurslaridan foydalanishni boshqaruvni yangi tizimini amalda tatbiq qilish uchun quyidagi tatbiqqa amal qlinsa maqsadga muvofiq bo’ladi.

  1. Istemolchilarning taklif va mulohazalarini aniqlash.

  2. Yangi idoraviy boshqaruvni tashkil etish.

  3. Amaldagi yer huquqlari va mulkiy huquqlarni aniqlash.

  4. Yangi qonunlarni ishlab chiqish.

  5. Chegaralarni belgilash va yangi yer uchastkalarining tasvirini chizish.

  6. Yangi hisobiy usullarni yaratish, saqlash tartibi, yer malumotlarini izlash usullarini yaratish.

  7. Moliyaviy boshqaruvning yangi tizimini tuzish.

  8. Amaldagi kadastr tizimining faoliyati haqida keng jamoatchilikni ommaviy ahborot vositalari orqali habardor qilib turish.

Download 146.93 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling