Kirish O’zbekiston Respublikasi tashqi siyosati

Reja:
Kirish………………………………………………………………………………………3
1. O’zbekiston Respublikasi tashqi siyosati………………………………..4
2. O’zbekiston Respublikasida tashqi iqtisodiy siyosat……………….6
3. Tashqi siyosatning asosiy tamoyillari. …………………………………..8
4. Tashqi siyosat konsepsiya va prinsiplari………...……………………………………10
Xulosa………………………………………………………………………………….13
Foyfalanilgan adabiyotlar……………………………………………………..14

KIRISH
Tashqi siyosat bu davlatning xalqaro munosabatlaridagi umumiy yo’nalishini qamrab oladi.

Tashqi siyosat davlatning boshqa davlatlar xalqlar va xalqaro tashkilotlar bilan o’zaro munosabatlar soxasidagi faoliyatining maqsadlari va vositalari majmunini qamrab oladi.
O’zbekiston respublikasi tashqi siyosatini asosiy tamoyillari Konstitutsiyasining 17- moddasida qonuniy jixatdan mustaxkamlab qo’yilgan.
“O’zbekiston respublikasi tashqi siyosati va xalqaro faoliyati O’zbekiston respublikasi konstitutsiyasi “Ozbekiston respublikasi shartnomalar to’g’risidagi qonun” O’zbekiston respublikasi “mudofa to’g’risidagi” O’zbekiston respublikasi xarbiy doktirininatasi to’g’risidagi” qonunlari va boshqa qonunchilik xujjatlaridagi tamoyillar va meyorlarga Birlashgan millatlar tashkiloti va yevropa xavfsizlik va xamkorlik tashkilotining tamoyil va maqsadlariga shuningdek, O’zbekiston respublikasi oliy majlisi ratifikatsiya qilgan O’zbekiston respublikasi xalqaro shartnomalari va bitimlaridan kelib chiqadigan majburiyatlariga asoslanadi” deyilgan, 1996-yildagi O’zbekiston respublikasi tashqi siyosiy faoliyatining asosiy tamoyillari to’g’risidagi qonun 1-modda.

1. O’zbekiston Respublikasi tashqi siyosati.

O’zbekiston tashqi siyosatining asosiy maqsad va vazifalari O’zbekiston prezidenti Islom Karimovning dasturiy chiqish va maruzalarida aniq va ravshan ifodalangan,mamlakatning Konstitutsiyasi, tegishli qonun va normativ-huquqiy hujjatlar, shuningdek O’zbekiston Respublikasi imzolagan xalqaro konvensiyalar va shartnomalar asosida aniqlangan.
Tashqi siyosiy kursning asosiy maqsadi davlat mustaqilligi suverenitetini mustaxkamlash, milliy manfatlarni ximoya qilish, mintaqada xavfsizlik va barqarorlikni mustaxkamlash O’zbekistonning barqror rivojlanishi uchun qulay tashqi siyosiy sharoitlarni yaratish uning xalqaro nufuzini oshirishdan iboratdir.
Birinchi Prezident Islom Karimov o’zining O’zbekiston respublikasi oliy majlisi qonunchilik palatasi va senatining 2010-yil 27-yanvarning qo’shma majlisida so’zlagan nutqida tashqi siyosatning asosiy vazifalariga to’xtalib quyidagilarni takidlab o’tgan: “mintaqamizda va butun dunyoda yuzaga kelayotgan murakkab geosiyosiy sharoitda bizning zimmamizda mamlakatimiz xavfsizligi va mintaqamiz barqarorligini taminlash shu muqaddas zaminimizda hukm surayotgan tinch osoyishta hayotni saqlash kabi bir biridan masuliyatli va keng ko’lamli bir qator vazifalar borki yurtimizning joondan aziz farzandlarimizning bugungi va ertangi kuni ana shu masalalarni qanchalik muvafaqiyat bilan hal etishimizga bog’liqdir”.
Yuqorida qayd etilganlardan kelib chiqqan holda, O’zbekiston respublikasi tashqi siyosiy kursining asosiy vazifalarini quyidagicha qisqa ifodalash mumkin:
Birinchidan: yaqin va uzoq davlatlar bilan o’zaro manfatli va teng xuquqli xamkorlik munosabatlarini xar tomonlama rivojlantirish va mustaxkamlash. O’zbekistonning jaxon xamjamiyatiga asta sekin va xar tomonlama integrallashishida siyosiy iqtisodiy madaniy marifiy ilmiy texnikaviy va boshqa soxalarda ochiq va konstruktiv xalqaro xamkorlikni amalga oshirishda ikki tomonlama va ko’p tomonlama diplomatiya mexanizmlaridan samarali foydalanish.
Ikkinchidan: O’zbekiston raxbariyatining mintaqaviy va xalqaro siyosatning dolzarbyo’nalishlari xususidagi, jumladan, “ Afg’onistondagi vaziyatni tinch yo’l bilan xal etish bo’yicha “6+3” muloqot guruxini tuzish, O’rto Osiyo Fors qo’ltig’i transport transzit yo’lini tuzish mintaqadagi trans chegaraviy daryolarning suv resurslaridan oqilona foydalanish va boshqa xalqaro tashabbuslarni olg’a surish.
Uchinchidan: O’rta Osiyoda tinchlik va barqarorlikni saqlash mintaqani barqaror xavfsizlik xududiga aylantirish bilan bog’liq siyosiy diplomatic va xalqaro xuquqiy masalalarni xal etins. Uzoq va yaqin davlat bilan munosabatlarda siyosiy ijtimoiy iqtisodiy millatlararo va boshqa salbiy xolatlarning avj olishiga yo’l qo’ymaslik uchun diplomatic choralarni ko’rish.
To’rtinchidan: Respublikada amalga oshirilayotgan chuqur demokratik isloxotlarni jamiyatni va iqtisodni modernizatsiyalashning dinamik jarayonlarni samarali amalga oshirish uchun qulay tashqi siyosiy sharoitlarni yaratish. Jaxondagi mamlakatlar bilan savdo iqtisodiy munosabatlarni muntazam rivojlantirish milliy iqtisodiyotning ustivor yo’nalishlariga to’g’ridan to’g’ri chet el sarmoyalarini va ilg’or texnologiyalarni jalb qilish bilan bog’liq siyosiy diplomatik va xalqaro xuquqiy masalalarni amalga oshirish.
Beshinchidan: jaxon ham jamiyatiga O’zbekiston tashqi va ichki siyosatining asosiy jixatlarini aks ettiradigan, uning xalqaro tashabbuslarining mazmun va moxiyatini ifodalovchi obektiv va ishonchli malumotlarni yetkazish.
O’bekiston mustaqillikka erishgandan keyingi dastlabki kunlaridanoq o’zining milliy manfaatlariga mos keladigan puxta tashqi siyosat yo’lini belgilash jahon hamjamiyatiga qo’shilish, xorijiy mamlakatlar bilan siyosiy-iqtisodiy, ilmiy texnikaviy va boshqa sohalarda aloqalar o’rnatishga kirishdi. Chunki, yosh davlatimizning mustaqilligini mustahkamlash va mamlakatimizning xavfsizligi barqarorligi va taraqiyoti ko’p jihatdan yuqoridagi aloqalargauzviy bog’liqdir. Bunga osonlikcha erishib bo’lmaydi, chunki sobiq ittifoq tarkibida bo’lgan O’zbekiston tashqi dunyodan ajratib qo’yilgan va hamma tashqi aloqalar masalalar markaziy hokimiyat tomonidan olib boriladi. Shu bois davlatimiz tashqi siyosat yuritish tajribasiga ham jahon diplomatsiyasi va tashqi iqtisodiy faoliyatni biladigan kadrlarga ham ega emas edi. Bu kamchiliklarni bartaraf etish uchun hukumatimiz bu sohadagi ko’p qirrali ishlarni boshidan boshlashga to’g’ri keldi. XXI asr bo’sag’asida o’zining davlat mustaqilligini qo’lga kiritgan O’zbekiston milliy xavfsizlikni mustahkamlash demokratik huquqiy davlat va fuqarolik jamiyati barpo etish, ma’naviy milliy qadriyatlarni tiklash va rivojlantirish, bozor iqtisodiyotini shakllantirish, odamlar uchun farovon turmush sharoitlarini yaratish kabi o’ziga xos yo’lni tanladi.
Biz uchun mustaqillik – o’z erkinlagimizni anglashgina emas balki, avvalo o’z hayotimizni o’z ifodamizni bilan va milliy manfaatlarimizni ko’zlagan holda tashkil etish, o’z kelajagimizni tashkil etish, o’z qo’limiz bilan qurish huquqidir.
2. O’zbekiston Respublikasida tashqi iqtisodiy siyosat
.Respublikaning barcha tashqi iqtisodiy aloqalarini muvofiqlashtirish, tartibga solish, nazorat qilish, boshqarishni amalga oshiradigan davlat organi xisoblanadigan tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi (TIAV) O’zbekiston Respublikasida tashqi iqtisodiy faoliyatni tartibga solish bilan shug’ullanadi. TIAV xorijda O’zbekiston Respublikasi vakili bo’lib respublika nomidan va uning manfatlarini ko’zlab barcha tashqi iqtisodiy masalalar shu jumladan O’zbekiston respublikasining xalqaro shartnomalaridan kelib chiqadigan majburiyatlar bo’yicha faoliyat yuritadi. Vazirlik o’z faoliyatini O’zbekiston Respublikasi vazirlar maxkamasining bevosita raxbarligida amalga oshiradi.
Quyidagilar O’zbekiston respublikasi tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi faoliyatining asosiy yo”nalishlari hisoblanadi.
--Xorij mamlakatlari bilan xamkorlikning Respublika uchun ustuvor yo’nalishlarini belgilash tashqi savdoni rag’batlantirish mexanizmlarini ishlab chiqish asosida davlat tashqi iqtisodiy siyosatini yo’naltirish va o’tkazish;
--tashqi iqtisodiy faoliyatning davlat tomonidan tartibga solinishi ular ushbu faoliyatni amalga oshirishning belgilangan tartibiga rioya qilishlarini ko’zlab O’zbekiston xududida faoliyat ko’rsatayotgan tashqi iqtisodiy faoliyat ishtirokchilarining operatsiyalarini nazorat qilish;
--O’zbekistonda va undan tashqarida respublikaning tashqi iqtisodiy manfatlarini ximoya qilish;
--tashqi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirish uchun tashkiliy xuquqiy iqtisodiy shart sharoitlarini yaratish;
--O’zbekistoni umumjaxon xo’jalik aloqalariga faol qo’shish yo’li bilan Respublika xalq xo’jaligi va axolisining chet el mamlakatlari maxsulotiga bo’lgan extiyojlarini qanoatlantirish;
--tashqi iqtisodiy aloqalar infratuzilmasini rivojlantirish shu jumladan axborot tuzilmalarini barpo etish transportekspeditorlik xizmati ko’rsatilishini ta’minlash, eksport va import tovarlarini sertifikatlash;
--respublikaning eksprt saloxiyatini kengaytirishga doir takliflarni ishlab chiqish;
--chet el investitsiyalarini respublika iqtisodiyotiga jalb etish va ulardan samarali foydalanish, respublika sarmoyalarini chet elda oqilona joylashtirish;
--O’zbekiston tashqi iqtisodiy faoliyati ishtirokchilarining manfatlarini respublikada xam xorijda xam ximoya qilish, tashqi iqtisodiy aloqalar masalalarida MDXga azo davlatlar bilan shuningdek, boshqa chet el mamlakatlari bilan xamkorlikni taminlash. TIAV tashqi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirish ularning samaradorligini oshirish bunday aloqalar mexanizmini takomillashtirish va ularning tashqi iqtisodiy faoliyatini shakllantirish xamda rivojlantirishda vazirliklar idoralar, tashqi iqtisodiy tashkilotlar, birlashmalar va korxonalar, konsernlar, uyushmalar, tashkilotlar, shu jumladan jismoniy shaxslarga (“tashqi iqtisodiy faoliyat qatnashchilariga”) yordam ko’rsatishning umumdavlat, savdo siyosiy, iqtisodiy, rejali, valyuta-kredit, moliyaviy va taxliliy masalalarni xal etadi.
3. Tashqi siyosatning asosiy tamoyillari.
Tashqi siyosat - davlatning va jamiyatdagi boshqa siyosiy institutlarning xalqaro darajada o’zining manfaatlari va ehtiyojlarini hamda o’zaro manfaatlar uyg’unligini amalga oshirish bo’yicha faoliyatidir. U davlatlar bilan diplomatik munosabatlar o’rnatish, xalqaro tashkilotlar qoshida vakolatxonalarini ochish yoki unga a‘zo bo’lish, turli darajalarda o’zaro aloqalar o’rnatish shakllarida amalga oshirib boriladi.
Tashqi siyosatning zarurligini har bir davlatning ehtiyojlari taqazo etadi. Ehtiyojlar, avvalo, har bir mamlakatning milliy manfaatlaridan kelib chiqadi. Har bir davlat o’zining tashqi siyosatida boshqa davlatning manfaatlarini ustun qo’ymaydi va bunga intilmaydi.
Tashqi siyosat-davlatlar va xalqlar o’rtasidagi o’zaro munosabatlarni xalqaro miqyosda jahon maydonida tartibga solib boshqarib turishini anglatadi.
Ichki siyosat kabi tashqi siyosat ham o’zgaruvchan xususiyatga egadir. Shunga ko’ra barcha davlatlar uchun bir xildagi siyosatni ishlab chiqish va olib borish mumkin emas. Tashqi siyosatning zarurligini har bir davlatning ehtiyojlari taqozo etadi. Ehtiyojlar, avvalo har bir mamlakatning milliy mafkuralaridan kelib chiqadi. Qadimgi quldorlik va feodal davlatlari bag’ridayoq tashqi siyosiy munosabatlar muammolari bilan shug’ullangan mutafakkirlar hamda siyosiy va davlat arboblari ko’p bo’lganlar. Masalan, qadimiy Misr, Vaviloniya, Assiriya, Midiya davlatlarida – kohinlar, Yunonistonda – arxond, demagog, strateg, notiq, faylasuflar, Rumda senatorlar, tribunlar, imperatorlar, O’rta Osiyo hududidagi davlatlarda – vazirlar, muftiylar, munajjimlar kabi amaldorlar, kasb egalari tashqi siyosatning yo’nalishlarini ishlab chiqqanlar hamda amaliy tavsiyalar taklif etganlar. Tashqi siyosat - davlatning va jamiyatdagi boshqa siyosiy institutlarning xalqaro darajada o’zining manfaatlari va ehtiyojlarini hamda o’zaro manfaatlar uyg’unligini amalga oshirish bo’yicha faoliyatidir. U davlatlar bilan diplomatik munosabatlar o’rnatish, xalqaro tashkilotlar qoshida vakolatxonalarini ochish yoki unga a‘zo bo’lish, turli darajalarda o’zaro aloqalar o’rnatish shakllarida amalga oshirib boriladi.
Tashqi siyosatning zarurligini har bir davlatning ehtiyojlari taqazo etadi. Ehtiyojlar, avvalo, har bir mamlakatning milliy manfaatlaridan kelib chiqadi. Har bir davlat o’zining tashqi siyosatida boshqa davlatning manfaatlarini ustun qo’ymaydi va bunga intilmaydi.
Tashqi siyosat-davlatlar va xalqlar o’rtasidagi o’zaro munosabatlarni xalqaro miqyosda jahon maydonida tartibga solib boshqarib turishini anglatadi.
Ichki siyosat kabi tashqi siyosat ham o’zgaruvchan xususiyatga egadir. Shunga ko’ra barcha davlatlar uchun bir xildagi siyosatni ishlab chiqish va olib borish mumkin emas. Tashqi siyosatning zarurligini har bir davlatning ehtiyojlari taqozo etadi. Ehtiyojlar, avvalo har bir mamlakatning milliy mafkuralaridan kelib chiqadi. Qadimgi quldorlik va feodal davlatlari bag’ridayoq tashqi siyosiy munosabatlar muammolari bilan shug’ullangan mutafakkirlar hamda siyosiy va davlat arboblari ko’p bo’lganlar. Masalan, qadimiy Misr, Vaviloniya, Assiriya, Midiya davlatlarida – kohinlar, Yunonistonda – arxond, demagog, strateg, notiq, faylasuflar, Rumda senatorlar, tribunlar, imperatorlar, O’rta Osiyo hududidagi davlatlarda – vazirlar, muftiylar, munajjimlar kabi amaldorlar, kasb egalari tashqi siyosatning yo’nalishlarini ishlab chiqqanlar hamda amaliy tavsiyalar taklif etganla Tashqi siyosat yuritishning quyidagi turlari mavjud: bosqinchilik, zo’ravonlik siyosati va tinch hamkorlik, yaxshi qo’shnichilik siyosati.
Tashqi siyosatga xos bo’lgan umumiy aloqadorlikning mohiyati quyidagilar bilan belgilanadi:
Birinchidan, siyosatning qanday kuchlar tomonidan ishlab chiqilishi barcha davlatlarga xos xususiyatdir.
Ikkinchidan, davlatlar tomonidan olib boriladigan tashqi siyosat ma‘lum bir maqsadga qaratilgan bo’ladi.
Uchinchidan, tashqi siyosatni ishlab chiqishda umumiy qoidalarga amal qilish kerak. Bular, turli sinflar, guruhlar, millatlarning manfaatlarini hisobga olish, davlatning bir butunligini himoya qilish, osoyishtalik.
4. Tashqi siyosat konsepsiya va prinsiplari
O’zbekiston Respublikasi xalqaro munosabatlarning to’la xuquqli subektidir. Uning tashqi siyosati davlatlarning suveren tengligi, kuch ishlatmaslik yoki kuch bilan taxdid qilmaslik, chegaralarning daxlsizligi nizolarni tinch yo’l bilan xal etish, boshqa davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik qoidalariga va xalqaro xuquqning umum etirof etilgan boshqa qoidalari va normalariga asoslanadi.
Respublika davlatning xalqning oily manfatlar, farovonligi va xavfsizligini taminlash maqsadida ittifoqlar tuzishi xamdo’stliklarga va boshqa davlatlararo tuzilmalarga kirishi va ulardan ajralib chiqishi mumkin.
Birinchi Prezidentimiz Islom Karimov tashabbusi bilan ishlab chiqilgan va 2012 yil sentabrda qonun asosida qabul qilingan “O‘zbekiston Respublikasining tashqi siyosiy faoliyati konsepsiyasi” xalqaro hamjamiyatda katta aks-sado berdi. Davlatimiz rahbari ushbu hujjatning o‘ta muhim ahamiyatga ega ekanligini O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 20 yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi ma’ruzasida va Qurolli Kuchlarimiz tashkil etilganining 21 yilligi munosabati bilan Vatan himoyachilariga yo‘llagan bayram tabrigida alohida ta’kidlab o‘tdi.
Darhaqiqat, mintaqamizda murakkab vaziyat vujudga kelayotgan sharoitda, uzoq va yaqin atrofimizda turli qarama-qarshiliklar tobora kuchayib borayotgan bir paytda mamlakatimiz tinchligi va farovonligini saqlash, yon-atrofimizdagi da vlatlar va xalqlar bilan o‘zaro bir-birini tushunish va hamjihatlikda yashash uchun shart-sharoitlarni ta’minlashga qaratilgan tashqi siyosat xalqimizning asl orzu-umid va intilishlariga mos keladi. “O‘zbekiston Respublikasining tashqi siyosiy faoliyati konsepsiyasi” zamirida aynan shunday qarash va yondashuvlar mujassam.
Konsepsiya O‘zbekistonning istiqlol davridagi 20 yillik taraqqiyoti va o‘zbek davlatchiligining boy tarixiy tajribasini inobatga olgan holda tayyorlandi.
Tashqi siyosat sohasida konseptual hujjatlarni ishlab chiqish va qabul qilish borasida rivojlangan davlatlar tajribasi diqqat bilan tahlil etildi va o‘rganildi.
Tashqi siyosiy va iqtisodiy faoliyatni tartibga soluvchi mamlakatimiz qonunlari va boshqa huquqiy hujjatlar, davlatimiz tomonidan qabul qilingan xalqaro shartnomalar mukammal ravishda inventarizatsiya qilindi.
Tashqi siyosiy faoliyat konsepsiyasi milliy xavfsizligimizni yanada mustahkamlash, barqaror taraqqiyotni ta’minlash, iqtisodiy o‘sishning yuqori ko‘rsatkichlarini saqlab qolish, yurtimizda ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyotiga hamda fuqarolik jamiyatiga asoslangan ochiq demokratik davlat qurish vazifalarini amalga oshirishni davom ettirish uchun imkon qadar qulay tashqi sharoitlarni yaratish talablariga javob beradi.
O‘zbekiston Respublikasining tashqi siyosiy faoliyati konsepsiyasi – davlatimiz tashqi siyosatining fundamental prinsiplari va strategik ustuvor yo‘nalishlarini, xalqaro maydondagi maqsad va vazifalarini, o‘rta va uzoq istiqbolda O‘zbekiston milliy manfaatlarini ilgari surish mexanizmlarini belgilab beradigan qarashlarning yaxlit tizimi.
Konsepsiya “Umumiy qoidalar” va to‘rtta bo‘limdan iborat:
I. “Hozirgi zamon xalqaro munosabatlar tizimida yuz berayotgan o‘zgarishlarni O‘zbekiston manfaatlari nuqtai nazaridan baholash”;
II. “O‘zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining asosiy maqsadi, prinsiplari va vazifalari”;
III. “O‘zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining ustuvor yo‘nalishlari”;
IV. “O‘zbekiston Respublikasi tashqi siyosatini shakllantirish va amalga oshirish mexanizmlari”.
Konsepsiyaning ikkinchi bo‘limida O‘zbekiston tashqi siyosatining asosiy prinsiplari bayon etilgan. Jumladan, quyidagilar belgilab qo‘yilgan:
– dunyoda tinchlik va xavfsizlikni saqlashga hamda umume’tirof etilgan xalqaro norma va prinsiplarga rioya etishga sodiqlik;
– mafkuraviy qarashlardan qat’i nazar hamkorlik uchun ochiqlik;
– teng huquqlilik va o‘zaro manfaatdorlik, davlatlarning suvereniteti, hududiy yaxlitligi, chegaralar daxlsizligi, ichki ishlarga aralashmaslik, nizolarni tinch yo‘l bilan hal etish, kuch ishlatmaslik yoki kuch bilan tahdid solmaslik.
O‘zbekiston pragmatik, oqilona va maqsadga muvofiq siyosat yuritish tarafdori bo‘lib, tashqi siyosat maqsad va vazifalari davlatning uzoq muddatli manfaatlariga, uning resurslari va salohiyatiga mos kelishi prinsiplariga sodiq qoladi.
Konsepsiyada prinsipial ahamiyatga ega bo‘lgan quyidagi qoida ham muhrlab qo‘yilgan:
– O‘zbekiston Respublikasi davlatning, xalqning oliy manfaatlari, uning farovonligi va xavfsizligini ta’minlash maqsadidan kelib chiqib, mamlakatni modernizatsiya qilishning ustuvor yo‘nalishlariga, amaldagi milliy qonunchilik hamda qabul qilingan xalqaro majburiyatlarga rioya qilgan holda ittifoqlar tuzish, hamdo‘stliklarga va boshqa davlatlararo tuzilmalarga kirish, shuningdek, ulardan ajralib chiqish huquqini o‘zida saqlab qoladi;
– O‘zbekiston tinchliksevar siyosat yuritadi va harbiy-siyosiy bloklarda ishtirok etmaydi, har qanday davlatlararo tuzilmalar harbiy-siyosiy blokka aylangan taqdirda, ulardan chiqish huquqini o‘zida saqlab qoladi;
– O‘zbekiston Respublikasi qo‘shni davlatlardagi qurolli mojarolarga va keskinlik o‘choqlariga tortilishning oldini olish yuzasidan siyosiy, iqtisodiy va boshqa chora-tadbirlarni ko‘radi, shuningdek, o‘z hududida xorijiy davlatlarning harbiy bazalari va obyektlari joylashtirilishiga yo‘l qo‘ymaydi;
– Konstitutsiyaga, “Mudofaa to‘g‘risida”gi Qonunga va Harbiy doktrinaga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari faqat davlat suvereniteti va mamlakat hududining yaxlitligini, aholining tinch hayoti va xavfsizligini himoya qilish maqsadida tuziladi hamda xorijdagi tinchlikparvarlik operatsiyalarida ishtirok etmaydi.
Hujjatning mazkur bo‘limida O‘zbekistonning tashqi siyosat sohasidagi vazifalari ham aniq va ravshan belgilab berilgan. Bunda, jumladan, quyidagilar alohida ahamiyat kasb etadi:
– milliy manfaatlarni qat’iy himoya qilishga va ilgari surishga yo‘naltirilgan izchil va faol tashqi siyosat strategiyasi olib borish;

XULOSA

Savdo siyosati – byudjet solik siyosatining, tashki savdo xajmlarini soliklar, subsidiyalar, valyuta nazorati va import yoki eksportni to`gridan-to`gri cheklashlar orkali tartibga solishni o`z ichiga olgan, nisbatan mustakil yo`nalishdir.
Tashki savdoni tartibga solishda eng ko`p ko`llaniladigan usul importga tarif belgilash bo`lib, buning natijasida ichki baxolarning o`sishi kuzatiladi. Importga tariflarni joriy kilishdan iste`molchilar ko`rgan zarar ishlab chikaruvchilar va davlat ko`rgan foydadan katta bo`ladi. Importga tariflarni joriy kilishdan ko`riladigan foyda va zararlar nisbati munozarali masaladir. Ammo import tariflari ichki ishlab chikaruvchilarni ximoya kilish, to`lov balansini tartibga solish maxsadlarida keng ko`llaniladi.
Ichki ishlab chikaruvchilarni ximoya kilish maksadida ishlab chikaruvchilarga subsidiyalar berish usuli xam ko`llaniladi.
Eksportga subsidiyalar valyuta tushumini ko`paytirish, ortikcha maxsulotdan kutulish, tashki bozorni egallash uchun ko`llaniladi. eksport subsidiyalarini ko`llash dempingga olib kelmasligi kerak, chunki demping xalkaro savdo koidalariga ko`ra ta`kiklangan.
Tashki iktisodiy faoliyatni litsenziyalash va kvotalar o`rnatish xalkaro savdoni tartibga solishning bevosita usullaridir. Xalkaro savdo siyosati vositalari va tadbirlari mamlakat iktisodiyoti xolatidan kelib chikib echilayotgan vazifalarga muvofik tanlanadi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1.fayllar.org

2 Axmedov D.K.,Ishmuxamedov A.E., Jumaev K.,Djumaev Z.A. «Makroiktisodiyot» T.: O`zbekiston YOzuvchilar uyushmasi Adabiyot jamgarmasi nashriyoti 2004, 166-181 b.b.
3. Ivashkovkiy S.N. Makroekonomika: Uchebnik.-2-e izd., dop.- M.: Delo, 2002, 282-310 s.s.
5. Mejdunarodnie ekonomicheskie otnosheniya.: Uchebnik / Pod redaktsiey
6. A.I. Evdokimova., M., “Prospekt”, 2004., 201-231 s.s.
7.Hozir.org