Kirish Psilomelan

B rekchiya (ital. breccia — parcha, boʻlak) — qirrali boʻlaklardan iborat sementlashgan togʻ jinsi. Boʻlaklari bir sm dan katta. Kelib chiqishiga koʻra, vulkanogen, choʻkindi va tektonik B.lar boʻladi. Tarkibiga koʻra, bir xil togʻ jinslari boʻlaklaridan (monomikt) va turli togʻ jinsi boʻlaklaridan (polimikt) tashkil topgan turlari mavjud. Vulkanogen B. yopishqoq lava boʻlaklarini suyuq lava bilan sementlanishidan (lava B.si), vulkan tuflari va boshqa vulkanogen jins boʻlaklaridan (tuf brekchiyasi), vulkan viloyatlaridagi loy okimini diagenezga uchrashidan (laharlar) hosil boʻladi. Choʻkindi B. kontinental sharoitlarda yon bagʻir delyuviylari, sel oqimi yotqiziqlari yoki karstlar shipining qulab tushishidan hosil boʻlgan mahsulotlarni sementlanishidan tarkib topali. Suyakli B. ham uchraydi. Ular umurtqali hayvonlarning koʻplab qirilishi va koʻmilib ketishidan paydo boʻladi. Dengiz sharoitida B. qirgʻoqlarning oʻpirilishidan yoki riflarning yemirilishidan vujudga keladi. Tektonik B. (ishqalanish B.) tektonik harakatlardan yer yoriklari boʻylab togʻ jinslarining maydalanib sementlanishidan hosil boʻladi.

Xulosa
Gazning juda katta zaxirasi Buxoro viloyatidagi Gazli konida 50-yillardayoq ochilgan edi. U juda katta xajmda Rossiyaning markaziy shaharlari va Uralga quvurlar orqali olib ketilgani natijasida hozir tugab bormoqda. Bundan tashqari, gaz konlari Ustyurt platasidagi SHoxpaxta, Kuanish nomli joylarda yura davri cho‘kindi tog‘ jinslari qatlamlari orasida ochilgan.
O‘zbekiston hududida kumirning to‘rtta koni (Oxangaron SHarg‘un, Boysun, Kuxitang) ma’lum. Bulardan Oxangaron kung‘ir kumir koni Toshkent viloyatidagi Oxangaron daryo vodiysining o‘rta oqimida joylashgan bo‘lib, ochiq usulda qazib olinmoqda. Bu kumir konining zaxirasi respublikada topilgan barcha kumir zaxirasining 96,5 foizini tashkil qiladi.
O‘zbekistondagi ikkinchi kon Surxondaryo viloyatining tog‘li qismidagi yuqori sifatli SHarg‘un toshkumir konidir. Kon dengiz satxidan 600-800 m balandlikda yura davri yotqiziqlari orasida joylashgan. Kumir qatlamlarining o‘rtacha qalinligi 4,5 m, ba’zilarining qalinligi esa 12 m ga etadi. Bu hududda Boysun va Kuxitang kumir konlari ham ochilgan bo‘lib, ular ham yura davri yotkiziklari orasidadir.

Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   Betehtin A. G Mineralogiya kursi T., 1969;
   
2. 
   Uklonskiy A. S, Mineralogiya. M., 1940;
   
3. 
   Grigoryev D. P., Ontogenez mineralov, Lvov, 1961.^[2