Kirish Shavkat Mirziyoev: Yoshlar kelajagi bilan bog‘liq har qanday vazifa birlamchi ahamiyatga EGA. Mavzuning dolzarbligi


Download 182.97 Kb.
bet3/11
Sana14.01.2023
Hajmi182.97 Kb.
#1092613
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Yoshlarni ilmiy tarbiyalashda diniy tashkilotlarning roli

Diniy tashkilot–bu ma'lum dinga ishonuvchilar va ularning jamoalarining uyushmasidir (masjid, cherkov, sinagoga, diniy o‘quv yurtlari). Uni tashkil etish uchun unga bir xil e'tiqodga ega bo‘lgan kamida yuzz kishi a'zo bo‘lishi kerak. O‘zbekiston Respublikasining har qanday fuqorosi 18 yoshga to‘lgandan keyin ma'lum diniy jamiyatga a'zo bo‘lishi mumkin. Diniy tashkilot yana diniy ehtiyojlarni birgalikda qondirish yoki qondirishga ko‘maklashish maqsadida tuziladigan va diniy marosimlarni ado etish asosida ish ko‘radigan ixtiyoriy, teng huquqli va o‘z-o‘zini boshqaruvchi uyushma. Ayni vaqtda u fuqarolarning vijdon erkinligini kafolatlovchi tuzilmalardan hisoblanadi. Diniy tashkilotlarning ta'limoti, tarixiy an'analari, diniy uyushmalar tuzilishida tutgan o‘rni va roli turli-tuman bo‘lishi mumkin. Fuqaroning Diniy tashkilotga a'zoligi uning huquqiy maqomini, jumladan boshqa shaxslar bilan tengligini cheklab ko‘ya olmaydi. Diniy tashkilot larning eng muhim belgisi—ularning o‘z-o‘zini boshqarishidir, ya'ni, ular ma'muriy jihatdan davlat idoralaridan ajratilgan. Diniy tashkilot larning faoliyati qonunlarga zid kelmasa, davlat ularning ichki aqidaviy ishlariga aralashmaydi. Ular o‘z ustav (nizom)lariga muvofiq tashkil topish va ish yuritish, xodimlarni tanlash, tayinlash va almashtirish huquqiga egadirlar. Diniy tashkilot larning ustavlari ularning tuzilishi, diniy ta'lim va faoliyatning boshqa masalalarini belgilab beradi.Ushbu turdagi mojaro, ehtimol, eng keng tarqalgan. Yoshlar Yoshlar o'zaro munosabatlar jarayonida shaxslarning to'qnashuvi sifatida ko'rish mumkin. Bunday to'qnashuvlar turli soha va sohalarda (iqtisodiy, siyosiy, ishlab chiqarish, ijtimoiy-madaniy, maishiy va boshqalar) sodir bo'lishi mumkin. "Ko'pincha bu qandaydir resurslarning etishmasligi tufayli yuzaga keladi, masalan, unga bir nechta nomzodlar bilan bitta nufuzli vakansiya mavjudligi."
“Yoshlar Yoshlar deganda yuzaga kelgan qarama-qarshiliklarga asoslangan, muayyan vaziyatda bir-biriga mos kelmaydigan qarama-qarshi maqsadlar sifatida harakat qiluvchi oʻzaro taʼsir qiluvchi subʼyektlarning ochiq toʻqnashuvi tushuniladi. Yoshlar ziddiyat ikki yoki undan ortiq shaxslarning o'zaro munosabatlarida namoyon bo'ladi. Yoshlar ziddiyatlarda sub'ektlar bir-biriga qarama-qarshi bo'lib, o'z munosabatlarini bevosita, yuzma-yuz tartibga soladilar.
Boshqa odamlar bilan muloqot qilish, inson birinchi navbatda shaxsiy manfaatlarini himoya qiladi va bu normaldir. Natijada yuzaga keladigan nizolar maqsadlarga erishish yo'lidagi to'siqlarga munosabatdir. Muayyan shaxs uchun mojaro predmeti qanchalik ahamiyatli bo'lishi ko'p jihatdan uning Yoshlar holatiga bog'liq bo'ladi.
Shaxslar nafaqat shaxsiy manfaatlarini himoya qilib, Yoshlar nizolarga duch kelishadi. Shuningdek, ular alohida guruhlar, muassasalar, tashkilotlar, mehnat jamoalari, butun jamiyat manfaatlarini ifodalashlari mumkin. Bunday Yoshlar to'qnashuvlarda kurashning intensivligi va murosaga kelish imkoniyati asosan o'sha shaxslarning ziddiyatlari bilan belgilanadi. ijtimoiy guruhlar, ularning vakillari raqiblardir.
Yoshlar Yoshlarning ob'ekti uning ishtirokchilari da'vo qilgan narsadir. Bu qarama-qarshi subyektlarning har biri erishishga intiladigan maqsaddir. Misol uchun, er yoki xotin yagona nazoratni da'vo qiladi oila byudjeti. Bunday holda, agar qarama-qarshi tomon o'z huquqlarini buzilgan deb hisoblasa, kelishmovchilik ob'ekti oila byudjeti bo'lishi mumkin. Bunday vaziyatda nizo predmeti qarama-qarshiliklar bo'lib, ularda er va xotinning qarama-qarshi manfaatlari namoyon bo'ladi. Yuqoridagi holatda, mavzu turmush o'rtoqlarning oilaviy byudjetni boshqarish huquqini egallash istagi bo'ladi, ya'ni. ob'ektni o'zlashtirish muammosi, sub'ektlarning bir-biriga taqdim etadigan da'volari.
Har bir Yoshlar ziddiyat oxir-oqibat o'z echimiga ega. Ularni hal qilish shakllari Yoshlarning rivojlanishi jarayonida sub'ektlarning xulq-atvor uslubiga bog'liq. Mojaroning bu qismi hissiy tomon deb ataladi va eng muhimi hisoblanadi.
Tadqiqotchilar Yoshlar mojaroda quyidagi xatti-harakatlar uslublarini ajratib ko'rsatishadi: qarama-qarshilik, qochish, moslashish, murosaga kelish, hamkorlik, qat'iylik.
1. Qarama-qarshilik - o'z manfaatlarini o'ziga xos qat'iyatli, murosasiz, hamkorliksiz himoya qilish, buning uchun barcha mavjud vositalar qo'llaniladi.
2. Qochish - Yoshlardan uzoqlashishga urinish, unga katta ahamiyat bermaslik, ehtimol uni hal qilish uchun shart-sharoit yo'qligi bilan bog'liq.
3. Moslashuv - kelishmovchilik sub'ekti va ob'ektidan yuqori qo'yilgan munosabatlarni saqlab qolish uchun sub'ektning o'z manfaatlaridan voz kechishga tayyorligini nazarda tutadi.
4. Murosaga kelish - ikki tomondan o'zaro yon berish orqali qarama-qarshi tomonlar uchun maqbul echim topiladigan darajada yon berishni talab qiladi.
Agar muayyan holatda ikki yoki undan ortiq kishilarning manfaatlari va maqsadlari bir-biridan farq qilsa va har bir tomon nizoni o'z foydasiga hal qilishga harakat qilsa, Yoshlar ziddiyat yuzaga keladi. Bunday holatlarga misol sifatida er va xotin, bola va ota-ona, bo'ysunuvchi va boshliq o'rtasidagi janjalni keltirish mumkin. Bu eng keng tarqalgan va eng tez-tez uchraydigan holat.
Yoshlar ziddiyat taniqli va doimiy muloqotda bo'lgan odamlar o'rtasida ham, bir-birini birinchi marta ko'rganlar o'rtasida ham paydo bo'lishi mumkin. Shu bilan birga, munosabatlar raqiblar tomonidan yuzma-yuz, shaxsiy nizo yoki munozara orqali oydinlashadi.
Mojaro shunchaki ikki ishtirokchi o'rtasidagi nizo emas, o'z-o'zidan va kutilmaganda paydo bo'ladi. Bu bir necha bosqichlardan iborat jarayon bo‘lib, asta-sekin rivojlanib, kuchayib boradi. Yoshlar Yoshlarng sabablari ba'zan to'planishi mumkin uzoq vaqt ochiq qarama-qarshilikka o'tishdan oldin.
Birinchi bosqichda ziddiyat yashirin bo'ladi. Ayni paytda qarama-qarshi manfaatlar va qarashlar faqat qaynab, shakllanmoqda. Shu bilan birga, mojaroning har ikki tomoni ham ularning muammosini muzokaralar va muhokamalar orqali hal qilish mumkin, deb hisoblaydi.
Yoshlarning ikkinchi bosqichida tomonlar o'zlarining qarama-qarshiliklarini tinch yo'l bilan bartaraf etishning iloji yo'qligini tushunadilar. Kuchni kuchaytiradigan va kuchga ega bo'lgan kuchlanish deb ataladigan narsa bor.
Uchinchi bosqich faol harakatlarning boshlanishi bilan tavsiflanadi: tortishuvlar, tahdidlar, haqoratlar, dushman haqida salbiy ma'lumotlarning tarqalishi, ittifoqchilar va hamfikrlarni qidirish. Shu bilan birga, ishtirokchilar o'rtasida o'zaro dushmanlik, nafrat va g'azab to'planadi.


Download 182.97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling