Kirish. Tarixiy ma'lumotnoma

3.4. Mikro-ob'ekt qanday qilib "yorug'lik" ni "nur" ga aylantirish jarayonlarida "vositachi" rolini o'ynaydi?
Keling, ba'zi fotonlarning boshqa fotonlarga "o'zgarishi" ning turli jarayonlarini ko'rib chiqaylik. 2-rasmda ko'rsatilgan jarayondan boshlaylik. Mikro-ob'ekt energiya bilan fotonni yutadi va 1-darajadan 3-darajaga o'tadi. Keyin u energiya bilan foton chiqaradi va 3-darajadan 2-darajaga o'tadi.
Shunday qilib, energiyaga ega bo'lgan boshlang'ich (birlamchi) foton energiya bilan yakuniy (ikkilamchi) fotonga "aylanadi". Bu “transformatsiya”da “vositachi” rolini mikroobyekt bajaradi. Biroq, bu erda mikro-ob'ekt shunchaki "vositachi" emas edi - axir, uning holati ham o'zgardi: u oxir-oqibat 1-darajadan 2-darajaga o'tdi.
Mikro-ob'ektning fotonlar orasidagi "vositachi" roli (ya'ni, "vositachi" va undan ortiq emas) 3a-rasmda ko'rsatilgan jarayonda yanada konveks tarzda namoyon bo'ladi. Mikroob'ekt fotonni energiya bilan yutadi va 1-darajadan 2-darajaga o'tadi. Keyin u bir xil energiyaga ega foton chiqaradi va 1-darajaga qaytadi. Shunday qilib, mikro-ob'ektning holati oxir-oqibat o'zgarmaydi; shu bilan birga, birlamchi foton ikkilamchi fotonga "aylanadi". Bu ikkinchisi bir xil energiyaga ega, lekin, albatta, momentum yo'nalishi bo'yicha ham, qutblanishda ham farq qilishi mumkin.
Keyinchalik, 3b-rasmda ko'rsatilgan jarayonga murojaat qilamiz (nuqtali chiziq virtual darajani ko'rsatadi). Oldingi ikkita jarayondan farqli o'laroq, bu erda ikkita bitta fotonli o'tish emas, balki ikkita fotonli o'tish mavjud. Agar 3a-rasmda ko'rsatilgan jarayonda mikroob'ektni printsipial ravishda 2-darajada aniqlash mumkin bo'lsa (birlamchi fotonning yutilishi va ikkilamchi fotonning emissiyasi o'rtasida), endi vaziyat butunlay boshqacha: buni tubdan amalga oshirish mumkin emas. virtual darajada mikro-ob'ektni aniqlash; birlamchi fotonning yutilishi va ikkilamchi fotonning emissiyasi o'rtasida vaqt "bo'shlig'i" yo'q. Bundan tashqari, birlamchi foton avval so'riladi, keyin esa ikkilamchi foton chiqariladi, deb aytish mumkin emas. Yutish va emissiya jarayoni bu holda vaqt bo'yicha bo'linmaydigan yagona jarayondir; printsipial jihatdan hech qanday aniqlash mumkin emas
Shunday qilib, ko'rib chiqilgan ikki fotonli jarayonda mikro-ob'ekt "soyada" qolib, juda o'ziga xos, aytish mumkinki, juda "taktli" vositachi sifatida ishlaydi.