Kirish Xotirada jarayonlarni joylashtirishning asosiy qoidalari

Maxalliylik (lokallilik)
Ma’lum bo`lishicha, bu usulda boshqarishni tashkil etish xotira satxlariga kirishni va aloqa chastotasini kamaytiradi.
Bu yerda muxim ro`lni,chegaralangan vakt davomida,xotira adreslarining kichik bulagi bilan ishlash xossasi o`ynaydi.Bu em`irik jixatdan kuzatiladigan xossa lokallilik printsipi yeki murojaatlarni lokallashtirish deyiladi.
Protsessor KESHi, qurilmalarning bir qismi xisoblanadi, shuning uchun OTning Xotira menejeri ,asosan ma’lumotlarni kom`yuterning asosiy va ichki Xotira qismiga taqsimlash bilan shug`ullanadi. Bag`zi sxemalarda tezkor va ichki Xotira o`rtasidagi oqimni dasturchi boshqaradi. Ammo bu bog`lanish dasturchi vaqtini yo`qotadi, shu sababli bu ishni OT ga yuklashga harakat qilinadi.
Fizik xotirada mag`lumotlarni real joylashishini kursatuvchi.asosiy xotiradagi adreslar- fizik adreslar deb ataladi.Dastur ishlaydigan fizik adreslar to``lami, fizik adreslar maydoni deb ataladi.
Mantiqiy(logik) Xotira.
Xotirani, yacheykalar chizikli to`plami qurinishida apparat tashkil etish, dasturchining dastur va mag`lumotlar saqlanishi ko`rinishi xakidagi tassavuri bilan mos kelmaydi.Ko`pgina dasturlar bir-biriga boglik bo`lmagan xolda yaratilgan modullardan tashkil to`gan.
Ba’zan jarayon tarkibiga kiruvchi hamma modullar Xotirada ketma-ket joylashadi va chiziqli adreslar maydonini tashkil qiladi. Biroq ko`pincha modullar Xotiraning turli joylarida joylashtiriladi va turlicha foydalaniladi.
Xotirani bosharish sxemasida, foydalanuvchining bunday tassavuriga mos keladigan ma’lumot va dasturlarni saqlash, segmentatsiya deyiladi. Segment-Xotiraning aniq ko`rsatilagan qismi bo`lib,uing ichkikismida chiziqli adreslarni qo`llab quvvatlaydi. Segment protsedura, massiv, stek yoki skalyar miqdorlardan tashkil to`gan buladi, lekin odatda aralash ti`dagi ma’lumotlardan iborat bulmaydi.
Boshida segmentlar. dastur kodi fragmentlarini (matn redaktori,trigonometrik kutubxona va x.k.) jaraenlar bilan umumlashtirish zaruriyatidan kelib chikkan bulishi kerak, chunki ularsiz xar bir jaraen uzining adres makonida ma`lumotlarning yana bir nusxasini saklashiga tugri kelar edi. Xotiraning, tizim bir nechta jarayonning mag`lumotlarini aks ettiradigan aloxida qismlari bo`lib ular segmentlar deb nom oldi.
Xotira shunday qilib, chizikli ko`rinishdan ikki ulchamli ko`rinishga keldi. Adres ikki komponentdan iborat bulib, ular: segment nomeri va segment ichidagi joylashgan urnidir.Keyinchalik, jarayonning turli komponentalarini(dastur kodi, ma`lumotlar, stek va x.k.) turli segmentlarda joylashtirish kulay bulib koldi.Yana shu narsa anik bulib koldiki,anik segment ishini,unga segmentda saklanadigan mag`lumotlar ustida bajarilishi ruxsat berilgan operatsiyalar ,masalan,murojaat xukuki va operatsiyalar tipi kabi atributlar kiymatini berib ,nazorat kilish mumkin bulib koldi.

8.2rasm. Jarayon segmentlarining kom`yuter xotirasida joylashishi.
Bag`zi ,jaraenni adres makonini tasvirlaydigan segmentlar 8.2 –rasmda kursatilgan.
Aksariyat zamonaviy operatsion tizimlar Xotirani segment boshqaruv hususiyatiga ega. Otlarning bag`zi arxitekturalarida (masalan Intel) segmentlash qurulmalar tomonidan kullanadi.
Jarayon murojaat kiladigan adreslar,operativ xotirada mavjud bo`lgan real adreslardan shu taxlitda fark kiladi. Har bir aniq holatda dastur foydalanadigan adres, har xil usullar yerdamida tasvirlanishi mumkin. Masalan, adres, berilgan matnda odatda simvolli bo`ladi. Kom`ilyator bu simvolli adres va o`zgaradigan adreslarni bog`laydi (masalan, n bayt modul boshidan). Dastur generatsiyalagan bunday adres odatda mantikiy adres(virtual xotirali tizimlarda u Ko`pincha virtual xotira ) deb nomlanadi. Barcha mantikiy adreslar tu`lami mantikiy(virtual) adreslar maydoni deb ataladi.