Kishilarning bilim va dam olish

1. Kishilarning bilim va dam olish, madaniy saviyasini oshirish kabi ehtiyojlari qanday ehtiyoj turiga kiradi?
c. kapital samaradorlik
309. Ma’naviy boylik – nima?


b. ashyoviy-buyum ko‘rinishiga ega bo‘lmagan nomoddiy boyliklardan va insoniyatning intellektual salohiyati natijalaridan iborat;
310. Milliy boylik tushunchasi qaysi bandda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?


a. ajdodlar tomonidan yaratilgan va avlodlar tomonidan jamg‘arilgan moddiy, nomoddiy va intellektual hamda tabiiy boyliklardan iborat
311. Quyidagilardan qaysi biri iqtisodiy o‘sishning intensiv turiga kirmaydi?


d. avvalgi texnikaviy asos saqlanib qolgan holda ishlab chiqarish omillari miqdorining ko‘payishi
312. Ishlab chiqarishning avvalgi texnikaviy asosi saqlanib qolgan holda ishlab chiqarish omillari miqdorining ko‘payishi tufayli iqtisodiy o‘sishga erishiladi?


a. ekstensiv
313. Iqtisodiy o‘sishning mazmuni ifodalab bering?


c. real yalpi ichki mahsulot hajmining mutloq va aholi jon boshiga nisbatan o‘sib borishi
314. Ekstensiv iqtisodiy o‘sishga qanday erishiladi?


b. ishlab chiqarish omillari miqdorining ko‘payishi tufayli;
315. Mamlakatning iqtisodiy o‘sish sur’atini tavsiflaydigan ko‘rsatkichlar:


b. real YaIM va aholi jon boshiga real YaIMning o‘sishi; 
316. Sof milliy mahsulotni ishlab chiqarishning muvozanatlik hajmi quyidagilardan qaysi biriga bog‘liq?


d. yalpi talab bilan yalpi taklifning mos kelishiga;
317. Iqtisodiy muvozanat – bu ...


b. iqtisodiy jarayonlar, hodisalarning ikki yoki bir necha tomonining bir-biriga teng kelish holati
318. Quyidagilardan qaysi biri umumiy iqtisodiy muvozanatni ta’minlash shart-sharoitlarini izohlamaydi


b. iqtisodiy nomutanosibliklar
319. “Ish bilan bandlik, foiz va pulning umumiy nazariyasi” nomli kitobning muallifi kim?


a. Keyns
320. Umumiqtisodiy muvozanatlikni ta’minlashning asosiy yo‘li qanday?


c. jamiyat a’zolari barcha talablari va milliy ishlab chiqarish hajmining o‘zaro teng kelishini bildiradi.
321. Inflyatsion farq – bu...


c. yalpi sarflarning sof milliy mahsulot hajmidan ortiqcha bo‘lgan miqdori
322. Quyidagi muvozanatliklardan qaysi biri umumiqtisodiy xarakterga ega?


a. yalpi talab va yalpi taklif o‘rtasidagi;
323. Iqtisodiyotning inqirozlarsiz, barqaror rivojlanishi – bu …


c. muvozanatlik
324. O‘zbekistonda makroiqtisodiy barqarorlashtirish siyosatidan ko‘zda tutilgan maqsad nimadan iborat?


c. makroiqtisodiyotda muvozanatlikni ta’minlash;
325. Sof milliy mahsulotdagi o‘zgarishning yalpi sarflardagi o‘zgarishga nisbati ....


a. multiplikator samarasi
326. Resession farq – bu...


c. yalpi sarflarning sof milliy mahsulot hajmidan kam bo‘lgan miqdori
327. Xususiy muvozanat – bu ....


c. iqtisodiyotning ayrim bo‘laklarida, soha va yo‘nalishlarida ikkita o‘zaro bog‘liq bo‘lgan iqtisodiy ko‘rsatkichlarning miqdoran teng kelishi;
328. Stagnatsiya – bu ...


d. iqtisodiyotdagi tang holat;
329. Makrodarajada umumiy iqtisodiy muvozanat – bu ....


d. barcha sohalar, tarmoqlar, xo‘jaliklarning me’yorida rivojlanishini ta’minlaydigan muvozanatlar tizimi;
330. Smit nazariyasi nechanchi yillarda iqtisodiy inqiroz davrida tanqidga uchradi?


a. 1929-1933
331. Multiplikator samarasi – bu


d. sof milliy mahsulot o‘zgarishining investitsiya sarflaridagi o‘zgarishiga nisbati;
332. Quyidagi nisbatlardan qaysi biri resession farqni ifodalaydi?


c. SMM>yalpi sarflar 
333. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi qayerda boshlangan?


b. AQSh
334. Iqtisodiy inqiroz davrida iqtisodiyotning qaysi sohalari kamroq yo‘qotishga uchraydi?


c. qisqa muddatli foydalaniladigan iste’molchilik tovarlari ishlab chiqaruvchi tarmoqlari;
335. 2-4 yil mobaynida takrorlanib turadigan sikl qanday nomlanadi va uning asoschisi kim?


c. “Kitchin sikli”, asoschisi Jozef Kitchin;
336. Iqtisodiy sikl fazalari ketma-ketligi to‘g‘ri joylashtirilgan qatorni toping.


a. inqiroz, turg‘unlik, jonlanish, yuksalish
337. “Juglar sikli”ning asoschisi kim?


a. Klement Juglar
338. Tabiiy ofat, sel, to‘fon, qurg‘oqchilik va shu kabilar tufayli yuzaga keladigan inqiroz qandan nomlanadi?


d. nomuntazam inqiroz;
339. 40-60 yil mobaynida takrorlanib turadigan sikl qanday nomlanadi?


b. Kondratev sikli
340. Pul muomalasi qonunining buzilishi natijasida hozirgi kunda inqirozning qaysi turi amal qilmoqda?


a. moliyaviy-iqtisodiy inqiroz;
341. Iqtisodiyot rivojlanishining bir holatidan boshlanib, birin ketin bir necha fazalarni bosib o‘tib, o‘zining dastlabki holatiga qaytib kelgunga qadar o‘tgan davr qanday nomlanadi?


d. iqtisodiy sikl;
342. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi qachon boshlandi?


b. 2008 yil;
343. Inqirozning qaysi turi insoniyatga bog‘liq emas?


d. agrar inqiroz
344. Iqtisodiy siklning inqiroz fazasida yuzaga keladigan ishsizlik qanday nomlanadi?


d. siklik ishsizlik
345. Jahon-moliyaviy iqtisodiy inqirozining yuzaga kelishidagi asosiy omilni ayting?


b. pul massasi va tovar miqdori o‘rtasidagi mutanosilikning buzilishi
346. Iqtisodiy inqirozlarning asosiy mazmuni nimada namoyon bo‘ladi?


c. ishlab chiqarish hajmining keskin kamayib ketishida
347. Agrar inqirozlarning asosiy xususiyatlari nimalarda namoyon bo‘ladi?


d. siklli xarakterga ega bo‘lmaslikda va nisbatan uzoq davom etishida;
348. Inqirozning qaysi turida milliy valyuta obro‘si keskin tushib ketadi?


b. valyuta inqirozida;
349. Iqtisodiy sikl nechta fazadan iborat?


c. 4
350. Tarkibiy inqirozlarni keltirib chiqaruvchi asosiy sabab nima?


b. iqtisodiyotning ayrim tarmoqlari va sohalarining rivojlanishidagi chuqur nomutanosibliklar;
351. Iqtisodiy siklning to‘rtinchi fazasi qanday nomlanadi?


d. yuksalish;
352. Ma’lum vaqt ichida takrorlanib turadigan inqiroz qanday nomlanadi?


a. davriy inqiroz;
353. Ishchi kuchi – bu


c. Insonning mehnatga bo‘lgan aqliy va jismoniy qobiliyatlari yig‘indisi bo‘lib, jamiyatning asosiy ishlab chiqaruvchi kuchi hisoblanadi
354. Ishchi kuchi 12,5 mln. kishini, ishsizlar 1,3 mln. kishini tashkil qilsa, ishsizlik darajasi necha foizni tashkil qiladi?


b. 10,4
355. Fillips egri chizig‘i qanday bog‘liqlikni ifodalandi?


a. Ishsizlik va inflyatsiya o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni
356. Ichki migrasiyaning nechta turi mavjud?


d. 4
357. Ishsizlik darajasi (ID) qanday aniqlanadi?


b. (IS:IK)x100 foiz
358. Ishsizlik deganda ...


a. barcha javoblar to‘g‘ri
359. Ishsizlik darajasi bilan YaIM o‘rtasidagi bog‘liqlikni ifodalovchi qonun qanday nomlanadi?


b. Ouken qonuni
360. Ishchi kuchining bir hududdan boshqasiga ko‘chib yurishi qanday nomlanadi?


b. Migrasiya
361. Mamlakatdagi ishchi kuchi resurslari qanday qismlarga bo‘linadi?


a. faol va potensial
362. Ishlab chiqarishdan ajralgan holda o‘qiyotganlar va vaqtinchalik uy xo‘jaligida band bo‘lganlar ishchi kuchi resurslarining qanday qismini tashkil qiladi?


b. potensial qismini
363. Ishsizlik va inflyatsiya o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni ifodalovchi egri chiziq qanday nomlanadi?


c. Fillips egri chizig‘i
364. Artur Ouken qonuniga binoan ishsizlik darajasining 1 foizga oshishi YaMMning necha foizga kamayishiga olib keladi.


a. 2,5
365. Ishchi kuchi migrasiyasining miqyosiga ko‘ra qanday turlari mavjud?


d. ichki va tashqi
366. Mamlakatda ishchi kuchining umumiy taklifini belgilab beruvchi asosiy omilni toping.


a. aholi sonida mehnatga layoqatlilar ulushi
367. Ishchi kuchi – bu


a. Insonning mehnatga bo‘lgan aqliy va jismoniy qobiliyatlari yig‘indisi bo‘lib, jamiyatning asosiy ishlab chiqaruvchi kuchi hisoblanadi 
368. Quyidagi soliqlardan qaysi biri egri soliq?


c. qo‘shilgan qiymat solig‘i
369. O‘zbekistonning davlat budjeti qaysi yildan boshlab ketma-ket profisit bilan yakunlanmoqda?


b. 2005 yildan
370. Davlat budjeti nechta qismga bo‘linadi?


c. 2
371. Moliyaviy munosabatlarning mohiyati qaysi bandda to‘la yoritilgan.


d. pulning harakati, ya’ni uning shakllanishi, taqsimlanishi va ishlatilishi jarayonida vujudga keladigan munosabatlar
372. Moliyaviy munosabatlarning subyektlari:


b. yuqoridagilarning barchasi
373. O‘zbekistonda davlat budjeti daromadlarining asosiy qismini qanday omillar hisobiga tushadigan mablag‘lar tashkil qiladi?


d. soliqlar
374. O‘zbekiston Respublikasining davlat budjeti qanday organ tomonidan tasdiqlanadi?


d. Oliy Majlis
375. Budjet - bu ...


a. davlat, korxona, muassasaning qonuniy tartibda tasdiqlangan davrga mo‘ljallangan pul ifodasidagi daromad va sarf-xarajatlari
376. Soliq stavkasi qanday aniqlanadi?


b. soliq summasining soliq olinadigan summaga nisbatining foizdagi ifodasi
377. Qayta moliyalash stavkasi bilan pul massasi o‘rtasida qanday bog‘liqlik mavjud?


b. teskari
378. Davlat qarzi – bu ...


c. Davlatning o‘z fuqarolari, banklar, korxonalar, shuningdek xorijiy mamlakatlardan qarzi
379. Moliyaning nechta vazifasi mavjud?


b. 4
380. Davlat milliy daromadni qayta taqsimlashda qanday vositalar yordamida amalga oshiradi?


a. Fiskal va monetar siyosati orqali
381. Budjet profisiti qachon vujudga keladi?


d. daromadlar xarajatlar qismidan ortiq bo‘lganda
382. Laffer egri chizig‘i:


d. davlat budjeti daromadlari va soliq stavkasi o‘rtasidagi bog‘liqlikni ifodalaydi
383. Makromoliya qanday shaklda namoyon bo‘ladi?


d. davlat moliyasi shaklida
384. Davlat sarflari bu - …


a. milliy mahsulotda davlat xaridining ko‘payishi
385. Moliyaning qanday turlari mavjud?


b. mikro va makro
386. Nullifikasiya:


b. pulning yuridik kuchini bekor qilish va yangi pul chiqarish
387. Deflyasiya - bu...


b. narx-navoning pasayishini, pul qadrining ortishini bildiradi
388. Davlat obligasiyalari qanday kredit tarkibiga kiradi?


c. davlat krediti
389. Muomala uchun zarur bo‘ladigan pul massasi qaysi omilga nisbatan teskari bog‘liqlikda amal qiladi?


d. pulning aylanish tezligiga
390. Muomala uchun zarur bo‘ladigan pul massasi qaysi omilga nisbatan teskari bog‘liqlikda amal qiladi?


d. pulning aylanish tezligiga
391. Kreditning mazmuni qaysi bandda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?


c. o‘z mulki bo‘lgan pul resurslarini xohlagan vaqtda, hech bir xarajatsiz ishlatish
392. Pul tizimining tarkibiga quyidagilardan qaysi biri kirmaydi?


c. sug‘urta tashkilotlari
393. Respublikada necha pog‘onali bank tizimi tashkil qilingan?


c. 2
394. Giperinflyatsiya - bu:


d. narxning shiddat bilan o‘sishi, pul qadrining juda tezlik bilan pasayishi
395. O‘zbekiston Respublikasining bank tizimi qanday bo‘g‘indan iborat?


b. Markaziy bank va tijorat banklari
396. Davlatning inflyatsiyaga qarshi siyosatidan ko‘zlagan maqsad:


d. Ish haqi va narx darajasini mutanosibligini ta’minlash, takror ishlab chiqarishni rag‘batlantirish
397. Pulning aylanish tezligi nimaga ta’sir qiladi?


b. muomala uchun zarur pul miqdoriga
398. Pul emissiyasi nima?


c. iqtisodiyotga qo‘shimcha pul massasini chiqarish
399. Bank foydasi (marja) qaysi bandda to‘g‘ri ko‘rsatilgan.


c. olingan va to‘langan foiz summalari o‘rtasidagi farq
400. Fiziokrat maktabi namoyondalari jamiyat rivojlanishi uchun iqtisodiyotning qaysi sohasini rivojlantirishni muhim deb biladilar?


b. qishloq xo‘jaligini.
401. Dj.M.Keyns davlatni iqtisodiyotdagi rolini oshirishda qaysi vositalardan keng foydalanishni taklif etadi?


c. jamg‘arish va iste’mol fondlarini tartibga solish
402. F.Kenening ta’limoti bo‘yicha “sof mahsulot” yaratiladi


b. qishloq xo‘jaligida
403. Respublikada barqarorlashtirish siyosatini ishlab chiqishda qaysi sohalarga ustunlik beriladi?


a. ishlab chiqarish sohalariga;
404. J.B.Seyning “bozor qonuni” asosiy qoidalari


d. taklif o‘ziga mos darajada talabni xosil qiladi va bozorda muvozanatni ta’minlaydi
405. Bozor iqtisodiyotini davlat tomonidan tartibga solish nimalarda ko‘rinadi?


c. inflyatsiya va ishsizlikka qarshi qaratilgan tadbirlarda;
406. Ijtimoiy farovonlikni oshirishda davlat qanday vositalardan foydalaniladi


c. Soliqlarni pasaytiradi;
407. Adam Smit ta’riflagan “ko‘rinmas qo‘l” – bu ... .


c. erkin raqobat sharoitida iqtisodiy manfaat asosida harakat qilayotgan tadbirkorlarning irodasiga va xohishiga bog‘liq bo‘lmagan iqtisodiy qonunlarning amal qilishi
408. Klassik – siyosiy iqtisod maktabi namoyondalarining iqtisodiyotni tartibga solishdagi asosiy fikrini ko‘rsating?


b. xususiy tovar ishlab chiqaruvchilar bozori davlat nazoratidan to‘liq ozod bo‘lishi zarur
409. Nima sababdan bozor iqtisodiyotini davlat tomonidan tartibga solishning zarurati yuzaga keladi?


d. bozor mexanizmlari xal eta olmaydigan iqtisodiy, ijtimoiy va siyosiy muammolarni xal etish, muvofiqlashtirishdan
410. O‘zbekistonda barqarorlashtirish siyosatini ishlab chiqarishda qanday yondashuvga ustuvorlik beriladi?


b. pulning qadrsizlanish darajasini pasaytirib turishga qaratilgan monitar yondashuv;
411. Davlat monopoliyalarga qarshi faoliyatni qaysi maqsadda amalga oshiradi?


c. tadbirkorlik va erkin raqobatini himoya qilish maqsadida;
412. Iqtisodiyotni tartibga solishning asosiy yo‘llarini ko‘rsating?


b. davlat va bozor mexanizmlari uyg‘unligi asosida
413. Davlatning milliy iqtisodiyotdagi rolini cheklash va uni tartiblashda bozor mexanizmidan foydalanish masalasi birinchi marta kim tomonidan olg‘a surilgan?


d. Smit
414. Klassik-siyosiy iqtisod maktabining «Iqtisodiy liberalizm» nazariyasi nechanchi yillarda inqirozga uchradi?


b. 1929-1933 yillarda
415. Davlatning soliqlarni tartibga solish siyosati quyidagilardan qaysi birida ifodalanadi


d. fiskal siyosatda;
416. Davlatning xarajatlar va soliqlar bilan bog‘liq bo‘lgan siyosati-bu:


a. fiskal siyosat;
417. Merkantalizm maktabi namoyondalari jamiyat rivojlanishi uchun iqtisodiyotning qaysi sohasini rivojlantirishni muhim deb biladilar?


a. tashqi savdo-sotiqni
418. Davlat tomonidan tartibga solishning bevosita usullari – bu …


d. tovar va xizmatlarning davlat tomonidan xarid qilinishi;