Kislotalı jawınlar
Kislotalı jawın - bul erga túsetuǵın bultlarda kislotalı ximiyalıq elementlardıń kópligi bolıp tabıladı. Atmosferaǵa shıǵıs karbonat angidrid, altıngugurt dioksidi hám azot dioksid gazları bultlar daǵı suw tamshıları tárepinen hár qıylı ximiyalıq transformaciyalar arqalı sıpaladi. Bul tamshılar bir muncha waqıt ótkennen, erga jawın, qar, shıq yamasa rayon sıyaqlı túsedi. Bul hádiyseden keyin topıraqtaǵı kislotalıq muǵdarı asadı, suw resursları daǵı ximiyalıq tártip ózgeredi, dáryalar záhárleniwi hám ormanlarda zálel etkazilishi múmkin. Jawındıń pH ma`nisi (kislotalıq yamasa sıltıiylik ólshewi) 5, 6 ǵa teń. Ortasha pH 5 ten tómen bolǵan jawın suwi erga túskende, kislotalı jawın payda boladı.
Kislota jawınları altıngugurt hám azot oksidleri tarqalǵan orınlarda kóbirek ushraydı. Sanaatda kómirden paydalanıwdıń kóbeyiwi menen átirap ortalıqqa shıǵıs altıngugurt hám azot oksidi muǵdarı da asadı. Bul jaǵday kislotalı jawınǵa alıp keliwi múmkin. Hawanıń pataslanıwı hám kislotalı jawın Kitay hám Rossiya sıyaqlı birpara mámleketlerde keń tarqalǵan, bul erda elektr energiyası hám ıssılıq islep shıǵarıw ushın kómirden paydalanıw joqarı. Gaz shıǵaratuǵın birpara tábiy derekler kislota jawınına da sebep bolıwı múmkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |