Klassifikatsiyasi

“Talqin va tadqiqotlar” ilmiy-uslubiy jurnali
 

 
 
 
 
 
№17
 
248 
stafilokokklarga va enterokokklardan (glikopeptid va beta-laktamlarga chidamlilikka 
ega bakteriyalar) tashqari barcha gramm musbat bakteriyalarga nisbatan yuqori faol 
ta`siriga ega. 
4.Aminoglikozidlar – molekulasi tarkibida aminoshakar tutuvchi, dastlabki 
ushbu guruh vakillaridan streptomitsin 1943-yilda Vaksman tomonidan sil kasalligiga 
qarshi kurashish uchun yaratadi.Hozirgi kunda turli umimiy antibiotik turlari 
mavjud:(1) 
streptomitsin 
kanomitsin 
va 
boshqalar;(2) 
gentamitsin;(3) 
sizomitsin,tabromitsin va boshqalar. Pseudomonas aruginosadan tashqari gramm 
musbat aerob mikroorganizmlarga bakteriatsid ta`sir ko‘rsatadi.Streptokokklarga va 
anaerob. Enterobakteriyalar va doimiy aerob mikroorganizmlar tomonidan yuzaga 
keladigan o‘gir bakterial kasallik holatlarida foydalaniladi. 
5.Tetrasiklin – katta molekulali antibiotiklar guruhi bo‘lib, molekulasida to‘rtta 
siklik bog‘lar tutadi. Statik ta`sir ko‘rsatib,garmm musbat va garmm manfiy 
bakteriyalga nisbatan keng ta`sir doirasiga ega.Aksariyat hollarda hujayra ichi 
bakterial kasalliklari qo‘zg‘atuvchilari: rikketsiyalar, xlamidiyalar,mikoplazmala, 
brutsellalar, legionellalar qarshi kurashishda ishlatiladi. Hozirgi kunda yuqorigi 
kasalliklarga qarshi polisintetik doksisiklinlar foydalaniladi.Yangi tetrosiklinlar 
avlodi hisoblangan tetrasiklin analogi – glitsilsiklinlarga tigesiklin kiradi. 
Glitsilsiklinlar ribasomalar bilan ancha kuchli bog‘langan. Tigesiklin metisillinga 
qarshilikka ega stafilokokklar shtammlari va Acinetobacter spp.kabi ferment 
ajratmaydigan bakteriyalar,vankomitsin va penitsillinga qarshilik kuchiga ega 
bakteriyalar,enterobakteriyalardan boshqa garamm musbat va gramm manfiy 
bakteriyalga qarshi keng ta`sir doirasiga ega.Ushbu preparat tabiiy tetrasiklinlarga 
nisbatan chidamlilikka ega bakteriyalarni ribasomalari bilan reaksiyaga kirishish 
xususiyatiga ega.P.aeruginosaga qarshilik xususiyati mavjud emas.Tetrasiklinlar 
bolalarning tish hujayralariga singishi sababli(qora tishlar sindromi) bolalar bakterial 
kasalliklarini davolash maqsadlarida foydalanilmaydi. 
6.Makrolidlar (va azalidlar) – ushbu guruh yirik makrosiklik molekular tuzilishi 
bilan xarakterlanadi. Eritromitsin tibbiyotda eng keng qo‘llaniluvchi antibiotik 
preparatlaridan biri hisoblanadi. Shu guruhga mansub yangi yaratilgan antibiotiklar- 
azitromitsin,klaritromitsinlar (kuniga 1-2, marta qabul qilish tavsiya qilinadi). 
Bakteriostatik (bakteriya turlariga ko‘ra bakteriatsid ta`sirda ham bo‘ladi). Hujayra 
ichi kasallik qo‘zg‘atuvchi bakteriyalar, xlamidiyalar, rikketsiyalar, legionellalar, 
mikoplazmalarga qarshi keng ta`sir doirasiga ega.Makrolidlar guruhi vakillari gramm 
musbat mikroorganizmlarga,gemofil tayoqchalari, bordetellar, neysseriylarga faol 
ta`sir ko‘rsatadi. 
7.Linkozamidlar (linkomitsin, klindamitsin) – Ta`sir doirasi makrolidlar singari 
keng, bakteriostatik ta`sirga ega. Klindamitsin doimiy anaerob mikroorganizmlarga 
nisbatan yuqori faol ta`sirga ega. 

---