Knidosporidiyalar va mikrosporidiyalarning umumiy tavsifi knidosporidiyalar va mikrosporidiyalar

Aktinomiksidlar yoki aktinosporalilar (Actinosporea) sinfi vakillari halqali chuvalchanglar va sipunkulidlarda parazitlik qiladi. Ular miksosoporalilar sporasining yanada ham murakkabroq tuzilishi bilan farq qiladi.

• Aktinomiksidlar yoki aktinosporalilar (Actinosporea) sinfi vakillari halqali chuvalchanglar va sipunkulidlarda parazitlik qiladi. Ular miksosoporalilar sporasining yanada ham murakkabroq tuzilishi bilan farq qiladi.

Mikrospodiyalar hujayra ichida parazitlik qiladi; asosan har xil bogimoyoqlar, bazan umurtqali hayvonlar (asosan baliqlar)ni zararlaydi. Bu tipga 900ga yaqin kiradi. Sporasida otiluvchi ipi bolishi bilan ular qisman miksosporalilarga oxshab ketadi. Lekin miksosporidiyalar sporasi yuqorida qayd qilinganidek kop hujayrali, mikrosporidiyalarning sporasi bir hujayrali boladi.

• Mikrospodiyalar hujayra ichida parazitlik qiladi; asosan har xil bogimoyoqlar, bazan umurtqali hayvonlar (asosan baliqlar)ni zararlaydi. Bu tipga 900ga yaqin kiradi. Sporasida otiluvchi ipi bolishi bilan ular qisman miksosporalilarga oxshab ketadi. Lekin miksosporidiyalar sporasi yuqorida qayd qilinganidek kop hujayrali, mikrosporidiyalarning sporasi bir hujayrali boladi.
• Mikrosporidiyalar sporasi juda kichik (4-10 mkm) bolib, qattiq post bilan qoplangan. Spora ichida spiral oralgan ipcha va ikki yadroli murtak (sporoplazma) bor.

Mikrosporidiyalarning hayot sikli ham mikrosporodiyalarnikiga oxshash boladi. Sporasi oziq bilan xojayiniichiga tushganida otuvchi kapsuladan otilib chiqqan ichak epiteliyasiga botib kiradi. Ip bilan birga sporadan chiqqan ikki yadroli sporaplazma epiteliy hujayrasiga kirib oladi. Xojayin hujayrasida parazit shizogoniya orqali kopayib, kop hujayrali zanjirni yoki kop yadroli plazmodiyni hosil qiladi. Shundan song plazmodiy tanasi va zanjir alohida hujayralarga ajralib ketadi. Yadrolar bir marta bolingandan song har qaysi hujayra ikki yadroli boladi. Hujayra qattiq post bilan oralib, spora hosil qilish jarayonida plazmodiyning ikkala yadrosi bir-biri bilan qoshiladi. Shundan keyin keladigan sporogoniya jarayonida yuqorida tariflangan bir hujayrali sporalar hosil boladi. Spora ichidagi yadrolarning qoshilishi jinsiy kopayish protsessidagi jinsiy hujayralarning qoshilishiga oxshaydi.

• Mikrosporidiyalarning hayot sikli ham mikrosporodiyalarnikiga oxshash boladi. Sporasi oziq bilan xojayiniichiga tushganida otuvchi kapsuladan otilib chiqqan ichak epiteliyasiga botib kiradi. Ip bilan birga sporadan chiqqan ikki yadroli sporaplazma epiteliy hujayrasiga kirib oladi. Xojayin hujayrasida parazit shizogoniya orqali kopayib, kop hujayrali zanjirni yoki kop yadroli plazmodiyni hosil qiladi. Shundan song plazmodiy tanasi va zanjir alohida hujayralarga ajralib ketadi. Yadrolar bir marta bolingandan song har qaysi hujayra ikki yadroli boladi. Hujayra qattiq post bilan oralib, spora hosil qilish jarayonida plazmodiyning ikkala yadrosi bir-biri bilan qoshiladi. Shundan keyin keladigan sporogoniya jarayonida yuqorida tariflangan bir hujayrali sporalar hosil boladi. Spora ichidagi yadrolarning qoshilishi jinsiy kopayish protsessidagi jinsiy hujayralarning qoshilishiga oxshaydi.