I.V. SAVITSKIY NOMIDAGI QORAQALPOG’ISTON DAVLAT
SAN’AT MUZEYI
BU MUZEYDA YIG’ILGAN BARCHA
KOLLEKSIYA IGOR SAVITSKIY NOMI
BILAN BOG’LIQ.
MOSKVA markazidagi uyini tark etib, 50- yillarda
nukusga ko’chib kelgaSavitskiy. Urush paytlari ilk
marta O’rta Osiyoga kelib bu yerda yashashni juda
xohlagan. Va 2- marta n va noyob kolleksiyalar
to’plagan inson bu kelib bu yerda yashashni juda
xohlagani sabab, shu yerda qolib o’z ishini boshlagan.
1950 yil T. A. Jdankoning taklifi bilan O‘rta Osiyoga,
to‘g‘rirog‘i, T. A. Jdanko rahbarligi ostidagi va Sergey
Pavlovich Tolstov yetakchiligidagi SSSR FA Xorazm
Arxeologo-Etnografik Ekspeditsiya tarkibida
Qoraqalpog‘istonga kelib, qoraqalpoqcha xalq-
hunarmandchilik san’ati buyumlarini o‘rganadi va
jamlaydi. 1956 yildan Qoraqalpoq sanoat va
madaniyat ilmiy-tadqiqiy institutining amaliy san’at
bo‘limi ilmiy xodimi bo‘lgan, 1957 yildan tashkilot
Majmuiy ilmiy-tadqiqot institut nomini olgan. 1959
yildan I. V. Savitskiy O‘zbekiston FA tarix, til va
adabiyot institutining Qoraqalpog‘iston filialida
ishlaydi, kechroq, Qoraqalpog‘iston tarix-
o‘lkashunoslik muzeyida faoliyat yuritadi.
Ko’rgazmadagi ko’pgina to’plamlar Xorazm arxeologik ekspeditsiyasi to’plamlaridir. Bu asarlar
judayam noyob va qiziqarlidir, bular qadimgi Xorazmda hunarmandchilik juda
rivojlanganligidan darak beradi. Ularni ko’pchiligi eramizdan avvalgi IV-III asrlarga oiddir. Bu
muzeyda turli diniy udumlar bilan bog’liq topilmalar ham bor. Masalan yotgan tuya shaklidagi
zardushtiylikka oid bo’lgan eksponat.
Marjonlar, eshma bilakuzuklar, marvaridlar va bronza to’nog’ichlar SAG dan topilgan. Tuyamo’yindan
topilgan otning haykali SAMOVIY CHAVANDOZsifatida tasvirlangan. Kulolchilik buyumlarida ilk islom
madaniyati aks ettirilgan. 1966- yilda muzey ochilishida ilk marotaba amalik bezak taqdimoti bo’lib o’tgan.
Savitskiy xalq orasida yurib erinmasdan xalq ustalari yasagan, xozirda muzey zallarini bezab turgan har xil
buyumlarni ko’rib tanlab, to’plagan.
SAMOVIY CHAVANDOZ
QORAQALPOG’ISTON DAVLAT SAN’AT MUZEYI ning arxivida I.V. SAVITSKIY ning shaxsiy arxivida uning
xatlari, dala sharoitidagi ishlari haqidagi qaydlari muzeyda ko’z qorachig’idek saqlanadi. Qadimiy Xorazm
san'ati bo‘limi muzeyning arxeologik guruhlari tomonidan qo‘lga kiritilgan topilmalar hisobiga yanada
boyimoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |