КОММУНИКАЦИЯЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ВАЗИРЛИГИ МУҲАММАД АЛ-ХОРАЗМИЙ
НОМИДАГИ ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
МУСТАКИЛ ИШ
Бажарди: Maxmudova G
Текширди: Маликова Нодира
Тошкент 2023
Reja:
•
Ma’lumotlar bazasini sinflarga ajratish.
•
Uch bosqichli arxitektura.
•
Ma’lumotlarni fizik va mantiqiy tavsifi.
•
Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimini tashkil etuvchilari.
• Ma’lumotlarni tasvirlanishi bo’yicha
•
Kutubxona kartasi;
•
Hodimlar kartasi;
•
Ma’lumotnoma kartalari;
•
Va hokazolar.
•
Matnli ma’lumotlar;
•
Grafik ob’ektlar;
•
Ovozli ma’lumotlar;
•
Va hokazolar.
•
FAKTOGRAFIK
XUJJATLI
• Ma’lumotlarni saqlanishi bo’yicha
•
Markaziy
Taqsimlangan
• Ma’lumotlar tuzilmasi bo’yicha
•
Relyatsion
Ierarxik
Tarmoqli
• Uch bosqichli arxitektura
•
INFOLOGIK
DATALOGIK
FIZOLOGIK
• INFOLOGIK BOSQICH
•
Infologik bosqichda - bu eng yuqori bosqich bo’lib, bunda har bir model o’zining ,ma’lumotlar tavsifini
qabul qiladi. Har bir ilova, o’ziga kerakli zarur bo’lgan ma’lumotlarni ko’radi va qayta ishlaydi. Masalan,
ishchilarni malakasi bo’yicha taqsimlash tizimi xizmatchi malakasi haqidagi ma’lumotlarni ishlatadi. Unda
oklad, manzili, telefoni haqidagi axborotlar muhim emas va oxirgi ma’lumotlar hodimlar bo’limi qism
tizimida ishlatiladi
• DATALOGIK BOSQICH
•
Markaziy boshqarish bosqichi bo’lib, bunda MB eng ko’p umumiy holda tasvirlanib, u shu MB bilan
ishlaydigan barcha ilovalar ishlatiladigan ma’lumotlarni qamrab oladi. Umuman olganda Datalogik
bosqich(Konseptual) MB yaratilgan predmet sohani umumlashgan modelini akslantiradi. Bu bosqich
ob’yektlarning muhum xossalarini shakllantirish uchun xizmat qiladi
• FIZOLOGIK BOSQICH
•
Fayllarda joylashgan ma’lumotlarni tashqi axborot saqlovchilarda joylashishini belgilaydi. Bu arxitektura
ma’lumotlar bilan ishlaganda mantiqiy va fizik mustaqillikni ta’minlab beradi. Mantiqiy mustaqillik bitta
ilovani o’zgartirishni, shu baza bilan ishlaydigan boshqa ilovani o’zgartirmasdan amalga oshirishni bildiradi.
• Ma’lumotlarni fizik va mantiqiy tavsifi.
•
Fizik tasvirlashda ma’lumotar mashinani tashqi xotirasida saqlanishi bilan farqlanadi. Mantiqiy tasvirlashda
esa amaliy dasturchi yoki foydalanuvchi tomonidan ma’lumotlarni tasvirlash ko’rinishi tushuniladi.
• Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimini tashkil etuvchilari
•
MBBT shunday dasuriy qobig’ki, uning yordamida jadvallarni strukturasi, jadvallar orasidagi bog’lanish,
jadvallarni ma’lumotlar bilan to’ldirilgan keyin, uning yordamida MB yaratiladigan prohramma vositasidir.
Shu munosabat bilan MBBT bir qancha tarkibiy qismlardan iborat.
•
Dasturiy vositalar;
•
Texnik vositalar;
•
Tashkiliy uslubiy vositalar;
• Ma’lumotlar bazasini administrator
• DASTURIY VOSITALAR
•
Dastur vositalariga translyatorlar va MB ga ma’lumotlarni kiritadigan qayta ishlaydigan, saqlaydigan,
takomillashtiradigan, testdan o’tkazadigan, ma’lumotlarni kiritish-chiqarishni ta’minlaydigan boshqarish
tizimlari kiradi.
•
Asosiy dasturlash tili sifatida Object Pascal, C++ kabi tillar ishlatiladi. MBBT ni paydo bo’lish tarixida 3 ta
til qo’shilib ishlatilgan:
•
Ma’lumotlarni tavsiflash tili – MTT. Uni yordamida MB jadvallarining strukturalari quriladi.
• Ma’lumotlar bilan ishlaydigan til – MIT. Bu til MB ni ma’lumotlar bilan to’ldirish va uni tashkil
Do'stlaringiz bilan baham: | 
