Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnalogiyalari universiteti mustaqil ish 3 Bajardi: Bektoshov Abdujalil Mavzu

Sinxronizasiyaga qo‘yiladigan talablar:
Sinxronizasiyalash qurilmalariga quyiladigan talablar:

• 
  Sinxronizasiyalashda yuqori aniqlik.
  
• 
  Ishga tushgan zaxoti va qisqa to‘xtashlardan so‘ng sinxronizasiyalashga darhol tayyor bo‘lishi;
  
• 
  To‘sqinlar va qisqa uzilish xollarida sinxronizasiyani saqlab qolish.
  
• 
  Sinxronizasiya aniqligiga uzatilayotgan axborotning statistik struktura ta'sir qilmasligi.
  
• 
  Ma'lumotga sinxronizasiyalash axborotini kiritish natijasida aloqa kanali o‘tqazuvchanlik qobiliyatining kamayishini iloji boricha minimallashtirish.
  
• 
  Soddalik va ishonchilik.
  

Diskret aloqa tizimida sinxronizasiya qurilmalariga quyidagi talablar qo‘yiladi:

• 
  Qabul qilgichning ilk bor yoqilishida sinxronizasiyaga kirish vaqti kam bo‘lishi;
  
• 
  Qabul qilgichda impul'slar katta buzilishlar bo‘lsa ham, ishlashida kichkina xatolik;
  
• 
  Qisqa vaqtli aloqa uzilishlarda ish jarayonini bardoshliligi;
  
• 
  Uzatilayotgan tekst tuzilishidan qat'iy nazar, ish jarayonida bardoshliligi.
  

Elementlar bo‘yicha sinxronizasiya:
Qabul qilish qismida xabarni qayta tiklash sinxroimpul'slar (SI) yoki so‘rov impul'slari yordamida foydali yuklamali signal momentlarni aniqlash orqali amalga oshiriladi. So‘rov impul'slari qabul qilinuvchi birlik elementlar bilan aniq fazoviy munosabatda bo‘lishi kerak. Shuningdek, registratsiya jarayonida so‘rov impul'slarini belgilash (strobirlash) usuli berilgan raqamli signal (BRS) birlik elementlari o‘rtasida o‘zaro moslik bo‘lishi kerak.
Birlik elementlarni registratsiyalashni yaxshi amalga oshirishni ta'minlash uchun BRSda taktli intervallar davomiyligi va sinxroimpul'slar (SI) ketma ketligi orasida o‘zaro tenglikni ta'minlash kerak.
BRSda τ₀ simvollar davomiyligini xosil qilish uzatuvchi generatorida amalga oshiriladi, sinxroimpul'slar ketma ketligi esa qabul qiluvchi generatori tomon beriladi.
Elementli sinxronizasiya quyidagilarni ta'minlashi mumkin:

• 
  avtonom manbadan foydalanishni hisobga olish
  
• 
  vaqt etalonini saqlash va majburiy sinxronizasiya usullari.
  

Birinchi usul qachonki aloqa seansi vaqti (aloqaga kirishish vaqti bilan birga) sinxronizasiyani saqlab turish vaqtidan oshmaganda qo‘llaniladi.
Avtonom manba sifatida yuqori stabillikka ega bo‘lgan maxalliy generatorni ishlatish mumkin.
Majburiy sinxronizasiya metodlari quyidagilarga asoslangan bo‘lishi mumkin:
Alohida kanaldan foydalanishga (maxalliy generatorni sozlash uchun zarur bo‘lgan impulslar jo‘natishga mo‘ljallangan);
Yoki axborotli (ishchi) ketma ketliklarga.
Birinchi usuldan foydalanish qo‘shimcha sinxrokanal ajratishni xisobga olgan holda ishchi kanal o‘tkazish qobiliyatini pasaytirishni talab qiladi. Shu sababli amaliyotda ko‘proq ikkinchi usul qo‘llaniladi.
Takt impulslarini tashkillashtirish usullari bo‘yicha majburiy sinxronizasiyali elementli sinxronizasiya qurilmalari ikkiga bo‘linadi:
- ochiq (teskar aloqasiz);
- yopiq (teskari aloqali).
Elementlar bo‘yicha sinxronizasiya qurilmalarining klassifikasiyasi:

Elementlar bo‘yicha sinxronizasiyalash qurilmalariga talablar:

1) Yuqori aniqlikdagi sinxronizasiyani ta'minlash. Sinxroimpul'slarning ruxsat etiladigan nisbiy og‘ishi 3% dan oshmasligi kerak;
2) Birlamchi ulanishda va aloqa uzilgandan keyin sinxronizasiya hosil qilishda sinxronizasiya vaqti kichik bo‘lishi kerak;
3) Aloqa jarayonida qisqa vaqtli uzilishlar yuzaga kelganda va xalaqitlar bo‘lganda sinxronizasiyani saqlay olish;
4) Sinxronizasiyaning aniqligi uzatilayotgan xabarning statistik tuzilishiga bog‘liq bo‘lmaslik kerak.
Elementlar bo‘yicha sinxronizasiya qurilmalarini parametrlari:
1. Korreksiya qadami
m_дч – chastota bo‘luvchi koeffisienti
2. Korrektirlashning minimal davri

S – reversiv hisoblagichning sig‘imi
B –modulyasiya tezligi, τ₀ – birlik element davomiyligi.
3. Generator fazasi bo‘yicha maksimal fazo farqi
K_ƒ-generatorning nisbiy nobarqarorligi

4. Sinxronizasiya xatoligi

Е_ст= Е_ст + Е_дин
Е_ст – statik xatolik
Е_дин – dinamik xatolik


δ_кв- chetki xatoliklarning o‘rtakvadratik og‘ishi.