Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti huzuridagi

TCP/IP protokollarining qatlamlardagi o‘rni
TCP/IP protokoli va ilovalar qatlami – Yuqoridagi 10.2 rasmda ko‘rib turganimizdek TCP/IP protokoli tizimga masofadan kirish, elektron pochta va fayllarni uzatish uchun xizmat qiladi.

TCP/IP protokoli va transport qatlami – bu qatlam ikki funksiyani bajaradi:
• suriluvchi oynalar ta'minoti bilan oqimni boshqaradi;
• sugmentlar tartib raqami va tasdiqiga binoan ishonchlilikni ta'minlaydi.
TCP — bog‘lanishni o‘rnaitish bilan ishonchli protokol. Bu protokol xabarlarni segmentlarga ajratishga va ularni belgilangan manzilda yig‘ishga, yetib bormagan xabar yoki xabar qismlarini qayta jo‘natishga va ularni segmentlardan yig‘ib olishga javob beradi.
TCP protokoli tomon foydalanuvchilar ilovalari o‘rtasida virtual kanalni ta'minlaydi.
• foydalanuvchi deytagramm protokoli (User Datagram Protocol, UDP) — "ishonchli emas", bog‘lanishni o‘rnatishga mo‘ljallanmagan. Vaxolangki UDP xabarlarni jo‘natishga javob bergani bilan, bu qatlamda segmentlar yetib borganligini tekshiruvchi dasturiy ta'minot yo‘q; shu sababdan ham u "ishonchli emas".


Xususiyatlari
IP tarmoq qismlarini yagona tarmoqqa birlashtiradi, shu orqali ma’lumotlar paketlarini ixtiyoriy sonli mashrutizatorlardan orqali yetkazib beradi. OSI tarmoq modelida uchinchi sath hisoblanadi. IP paketlarni egasigacha ishonchli yetkazib berilishi ta’minlab bera olmaydi. Ayrim hollarda paketlar yuborilgan tartibi bo’yicha kelmasligi, ikkilanishi(bitta paketning ikkita nusxasi kelishi), zarar yetgan holda kelishi(odatda zararlangan paketlar yo’q qilinadi) yoki umuman kelmasligi mumkin. OSI tarmoq modelining transport sathi paketlarning xatosiz yetib borishini ta’minlab beradi. Masalan: transport sathining protokoli TCP protokoli IP protokolida transport sifatida ishlatiladi.

Adreslar turlari
Adreslar aniqlashning ikki usuli mavjud: tarmoq osti maskasiga va IP adres qancha joy ajratilganligiga ko’ra.