Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti huzuridagi

IPv4 va IPv6 protokollari.

• 
  IPv4 va IPv6 protokollari va ularning paket strukturalari.
  
• 
  IPv4 va IPv6 protokollarining imkoniyatlarini taqqoslash tahlil qilish.
  

Protokol – bu qoida va amallar to'plami bo'lib, aloqa olib borish tartibini boshqaradi. Tabiyki, axborot almashinuvida qatnashayotgan hamma kompyuterlar bir hil protokol bilan ishlashi kerak, chunki axborot uzatib bo'lgandan so'ng hamma qabul qilib olingan axborotlarni avvalgi ko'rinishga yana qaytarish kerak.
Internet Protokol(“tarmoqlararo protokol”) – TCP/IP stekining tarmoq satxi mashrutizatsiya protokoli. Aynan IP protokoli kompyuter tarmoqlarini butun jahon tarmog’i – internetga birlashtirdi. Bu protokolning ajralmas qismi adreslash hisoblanadi.

TCP/IP nomi ostidagi bir gurux protokollar prespektiva tadqiqotlari boshqaruvi tomonidan o‘tkazilgan tadqiqot ishlari (DARPA) va AQSh mudofa vazirligi tomonidan yaratilgan. Avvaliga u boshqarma ichidagi tarmoq kompyuterlari o’rtasidagi aloqani ta'minlash uchun ishlab chiqarilar edi. Hozirgi vaqtga kelib esa TCP/IP protokoli tarmoqlar aro ma'lumotlar almashinuvi standart va butun jaxon bo‘yicha millionlab kompyuterlar o‘rtasida aloqa vositasini bajaruvchi, internet tarmog‘ida transport protokoli vazifasini bajaradi. Quyida TCP/IP protokoliga asosiy e'tibor qaratiladi, sababi:
• TCP/IP prtokoli universaldir, va u katta extimollik bilan xar qanday yaratilayotgan tarmoqda qo‘llanilishi mumkin.
• TCP/IP protokoli boshqa protokollarning ishlashini tushinishda foydali misol bo‘la oladi, chunki unda boshqa protokollarga xos elemenilar ham bor.
• TCP/IP juda muhim, chunki u marshrutizatorlarda konfiguratsiyalash vositasi sifatida foydalaniladi.

TCP - Transmission Control Protocol. Uzatishni boshqaruvchi protokol. IP yordamida tashishni ta'minlaydi. Bu protokolning eng kuchli tomoni uning ishonchliligidir. Xatoliklarni tashxislab chiqadi va ular xaqida boshqa qatlamlarga ma'mlumot beradi. (Agar bu xatoliklarni o‘zi bartaraf etolmasa).

TCP ilovalardan axborotning katta bloklarini oladi va ularni segmentlarga bo‘lib chiqadi. Xar bir segmentni tartib bilan shunday raqamlab chiqiladiki, axborot belgilangan manzilga yetib borgach, qabul qiluvchi TCP yuborilgan axborotni raqamlari bo‘yicha xuddi avvalgi, boshlang‘ich xolatdagidek, butun blok xolatiga keltira oladi. Jo‘natuvchi TCP axborotni jo‘natganidan keyin qabul qiluvchi TCP dan axborotlar to‘laliicha yetib borganligi xaqida ma'lumot (tasdiq) kutadi, yetib borganligi xaqida xabar kelmagan blok qismini qayta jo‘natadi.

Jo‘natuvchi TCP OSI modelining pastki qatlamlariga axborot uzatishdan oldin qabul qiluvchi TCP bilan aloqa o‘rnatish maqsadida bog‘lanadi. Natijada virtual kanal xosil bo‘ladi. Bu turdagi kommunikatsiya ya'ni, aloqa – ulanishga mo‘ljallangan deb nomlanadi. Bu vaqtda TCP ning ikkala qatlami jo‘natiladigan ma'lumot miqdori (soni) ni qanchiligi xaqida kelishishadi. Kelishuv amalga oshirilganidan so‘ng ilovalar qatlami uchun ishonchli aloqa bosqichi boshlanadi.