Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari universiteti "boshqaruv hisobi"

Buyurtma usulida xarajatlarni hisobga olish va tannarxini aniqlash. 
1-misol. Buyurtma usulida qurilayotgan ob`ekt bo`yicha oraliq foydani aniqlash.
Buyurtma bo`yicha firmaning oraliq foydasini aniqlash uchun quyidagi 
ma`lumotlar berilgan: 
1. Qurilayotgan ob`ektning kontrakt (smeta) qiymati 3000000 so`m. Qurilish 
kelgusi yili ham davom etadi. 
2. Qurilish bo`yicha joriy yilning 1 oktyabrigacha (hisobot davri boshiga) 
taxminan aniqlangan foyda summasi 210000 so`m. 
3. Joriy yilning 1 oktyabrigacha kontrakt bo`yicha umumiy qilingan xarajatlar 
1200000 so`m. 
4. Bundan buyon qurilish uchun qilinadigan xarajatlar taxminan 1100000 
so`m tashkil etadi. 
Vazifa: 
1. Kontrakt bo`yicha olinadigan taxminiy umumiy foyda summasi aniqlansin. 
2. 1 oktyabrgacha olingan (kumulyativ) foyda aniqlansin. 
3. 4-chorak (kvartal) uchun tugallanmagan kontrakt bo`yicha foyda summasi 
aniqlansin. 
2-misol. Qurilish firmasi buyurtmachi bilan muayyan ob`ektni qurish bo`yicha 
kontrakt tuzdi. Kontrakt bo`yicha firma buyurtmachiga smeta qiymati 3000000 so`m 
bo`lgan ob`ektni bir yil ichida qurib berish majburiyatini oldi. Kontrakt sharti 
bo`yicha oraliq hisob-kitobi qilinmay ob`ekt qurilib bitgandan so`ng pul bir yo`la 
to`lanadi. Lekin qurilishning smeta qiymatidan 15%, ya`ni 450000 so`m avans olish 
ko`zda tutilgan. Kontrakt sharti bo`yicha QQS summasi smeta qiymatidan 20%ni 
tashkil etadi. 
Qurilish ob`ektini qurib bitkazish va topshirish bo`yicha qurilish fimasida 
quyidagi muammolar sodir bo`lgan: 
№ 
Muammolar mazmuni 
Summa 
Provodkalar 
debe
t 
kredit 
1 
2 
3 
4 

---

1 Qurilish ob`ekti yuzasidan bo`nak(avans) oldi 
450000
2 Ombordan qurilish materiallari ob`ektga jo`natildi 
800000
3 Ishchi va xizmatchilarga ish hao`i hisoblandi: 
a) ishchilarga 
b) prorab va injenerlarga 
v) idora xodimlariga 
450000 
180000 
170000 
Jami 800000
4 Mehnat haqiga nisbatan ijtimoiy sug`urtaga 
ajratma hisoblandi: 
a) ishchilarning ish haqi bo`yicha 
b) prorab va injenerlar ish haqi bo`yicha 
v) idora xodimlari ish haqlari bo`yicha 
180000 
72000 
68000 
Jami 320000
5 Mol yuboruvchilardan qurilish materiallari olindi, 
lekin puli to`lanmadi 
850000 
6 Idora binolarini ta`mirlash uchun ombordan 
qurilish materiallari sarflandi 
50000 
7 Qurilishning 
santexnika 
ishlarini 
bajargan 
subpudratchilarga pul o`tkazish hisoblandi 
600000 
8 Mahsulot sotishda band bo`lgan hodimlarga ish 
haqi hisoblandi 
60000 
9 Maqsulot sotishda band bo`lgan hodimlarga 
hisoblangan ish haqidan ijtimoiy sug`urtaga 
ajratma hisoblandi 
24000 
1
0 
Reja bo`yicha o`tkazilgan auditorlik tekshiruvi 
uchun auditorlik firmasiga pul o`tkazildi 
70000 
1
1 
Qurib bitkazilgan ob`ekt buyurtmachilarga qabul 
qilish-topshirish dalolatnomasi bilan topshirildi: 
a) ob`ektning smeta qiymati 
b) hisoblangan QQS summasi 
300000
0 
600000 
Jami 360000
0 
1
2 
Oldindan 
olingan 
avans 
summasi 
buyurtmachilardan olinadigan summadan ushlab 
qolindi 
450000 
1
3 
Bajarilgan ishlar uchun buyurtmachilardan pul 
kelib tushdi 
315000
0 
1
4 
Hisob-kitob schetidan quyidagilar to`landi: 
a) byudjetga QQS summasi 
b) mol yuboruvchi va boshqa tashkilotlarga 
600000 
980000 
Jami 158000
0 

---

1
5 
Umum ishlab chiqarish xarajatlari qurilish ob`ekti 
qiymatiga o`tkazildi
252000 
1
6 
Ish haqi berish uchun hisob-kitob schetidan 
kassaga pul qabul qilindi
860000 
1
7 
Kassadan ish haqi to`landi 
860000 
1
8 
Hisob-kitob schetidan ijtimoiy sug`urta organiga 
pul o`tkazib berildi 
344000 
1
9 
Topshirilgan (sotilgan) buyurtmaning xaqiqiy 
tannarxi hisobdan chiqarildi (summasi aniqlansin) 
2
0 
Hisobot davri oxirida quyidagi tranzit schetlar 
yopilib Yakuniy moliyaviy natijalar aniqlansin: 
1. Buyurtmani sotishdan tushgan tushim 
2. Sotilgan buyurtmaning xaqiqiy tannarxi 
3. Sotish xarajatlari 
4. Ma`muriy xarajatlar 
5. Umumxo`jalik xarajatlari 
Vazifa: 
1. Muomalalarga provodkalar berilsin 
2. Noaniq summalar topilsin 
3. Moliyaviy natijalar hisoboti tuzilsin 
4. Foydadan ajratma – 25%