T =
Mehnat qurollari(asosiy fondlar)dan foydalanish samaradorligi mahsulotning fond sig‘imi va fond qaytimi ko‘rsatkichlari yordamida aniqlanadi. Bunda fond qaytimi korxona asosiy fondlarining bir birligiga to‘g‘ri keluvchi ishlab chiqarilgan mahsulotni anglatsa, fond sig‘imi esa fond qaytimiga teskari kattalik bo‘lib, yangi asosiy fondlarni tashkil qilish uchun zarur bo‘lgan kapital qo‘yilmalarni aniqlash vazifasini bajaradi.
Bozor sharoitlarida korxona xo‘jalik faoliyati samaradorligining umumlashtiruvchi yoki mezon ko‘rsatkichi sifatida rentabellik yoki kapitalning daromadliligini qabul qilish mumkin. Bu ko‘rsatkich quyidagi formula asosida hisoblanadi:
R =
Bu erda:
R - rentabellik, xo‘jalik faoliyatining natijasini foyda shaklida ko‘rsatadi va foizlarda o‘lchanadi;
P - korxonaning balans foydasi;
A - avanslangan kapital(asosiy va aylanma).
“Korxonalarning moliyaviy-iqtisodiy ahvoli monitoringi va tahlilini o‘tkazish mezonlarini aniqlash tartibi to‘g‘risida»gi Nizomga ko‘ra korxonalar quyidagi guruxlarga bo‘linadi:
iqtisodiy barqaror korxona
iqtisodiy xatarli korxona
iqtisodiy nochor korxona:
o‘z to‘lov qobiliyatini tiklash imkonyatiga ega;
o‘z to‘lov qobiliyatini tiklash imkonyatiga ega bo‘lmagan korxonalar.
Foydalanilgan adabiyotlar:
Internet saytlari
www.gov.uz – O‘zbekiston Respublikasi xukumat portali.
www.lex.uz – O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi.
www.economics.ru
www.ser.uz
www.uza.uz
www.lex.uz
www.ziyonet.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |