Kompetentlik tushunchasini mohiyati nimalardan iborat
Download 52.72 Kb.
|
Касбий Компетентлик саволлар Автосохраненный
|
Kompetentlik tushunchasini mohiyati nimalardan iborat___ “Kompetensiya” deyilganda, shaxsning biror-bir sohadan xabardorlik, shu sohani bilish darajasi tushuniladi. Kasbiy kompetentlik – mutaxassis tomonidan kasbiy faoliyatni amalga oshirish uchun zarur bo’lgan bilim, ko’nikma va malakalarning egallanishi va ularni amalda yuqori darajada qo’llay olinishi Kompetentlik (ingl. “competence” – “qobiliyat”) – faoliyatda nazariy bilimlardan samarali foydalanish, yuqori darajadagi kasbiy malaka, mahorat va iqtidorni namoyon eta olish. Qiyofa vizualizatsiyasiga (tashqi qiyofa) nimalar kiradi? Qiyofa vizualizatsiyasi quyidagilarda namoyon bo`ladi: • kinetika: tana nafisligi, hatti-harakat va holat elegantligi, ishora san`ati. •kiyinish usuli: erkak va ayollar uchun zamonaviy moda olami tendensiyalari asosida klassik uslubda kiyinib yurish, aksessuarlar samaraligi. •feysbilding: yuz gigiyenasi, makiyaj, sochlarni parvarishlash va mos soch turmagini tanlash. Konfliktning ijobiy funksiyalari nima deb ataladi? Konfliktlarni bartaraf etish yo’llari: Nizo hal etish yo’llari – komromiss, ya’ni kelishuv; joyida hal etish; nizodan chekinish; orqaga surish; qochish. “G’azab – bir muddatlik oshkora nafratdir; nafrat esa – yashirin, doimiy g’azabdir” ta’rifini muallifi kim? (Ш.Дюкло) Quyidagi qaysi ta’rif F.Volterga tegishli Volterga tegishli fikrlar: “Икки урушаётган кишидан гуноҳкорроғи ақллироғидир” Барча жанжалларнинг ўзига хос хусусияти – иккала томоннинг заифлигидир (Ф.Вольтер) “Mayda odamlarda dimog’ katta bo’ladi” “Mayda odamlarda dimog’ katta bo’ladi” ta’rifini muallifi kim? (Ф.Вольтер) Quyidagi qaysi ta’rif Demokritga tegishli Ҳасад кишилар орасида жанжални бошлаб беради (Демокрит) Kompetensiya nima? Kompetentlik (ingl. “competence” – “qobiliyat”) – faoliyatda nazariy bilimlardan samarali foydalanish, yuqori darajadagi kasbiy malaka, mahorat va iqtidorni namoyon eta olish. Xodimning tashkilot talab qilayotgan talablarga xos tayyorligi; Kompetensiya so’zini ma’nosi? bilimdonlik, Qobiliyat “Kompetensiya” so’zi tarjimada “layoqatli”, “munosib bo’lmoq” kabi ma’nolarni anglatuvchi lotincha “competere” so’zi asosida hosil bo’lgan. "Kompetenstiya" tushunchasi (lotincha "competere" - mos kelmoq ma’nosini beradi) quyidagi moxiyatlarni ifodalaydi: Kompetentlik so’zini ma’nosi Inglizcha “competence” tushunchasi lug’aviy jihatdan bevosita “qobiliyat” ma’nosini ifodalaydi. Mazmunan esa “faoliyatda nazariy bilimlardan samarali Kompetentlik (ingl. “competence” – “qobiliyat”) – faoliyatda nazariy bilimlardan samarali foydalanish, yuqori darajadagi kasbiy malaka, mahorat va iqtidorni namoyon eta olish. Kompetentlik nima? “Kompetentlik” tushunchasi ta’lim sohasiga psixologlarning ilmiy izlanishlari natijasida kirib kelgan. Psixologik nuqtai nazardan kompetentlik “noan’anaviy vaziyatlar, kutilmagan hollarda mutaxassisning o’zini qanday tutishi, muloqotga kirishishi, raqiblar bilan o’zaro munosabatlarda yangi yo’l tutishi, noaniq vazifalarni bajarishda, ziddiyatlarga to’la ma’lumotlardan foydalanishda, izchil rivojlanib boruvchi va murakkab jarayonlarda harakatlanish rejasiga egalik”ni anglatadi. Kompetentlik (ingl. “competence” – “qobiliyat”) – faoliyatda nazariy bilimlardan samarali foydalanish, yuqori darajadagi kasbiy malaka, mahorat va iqtidorni namoyon eta olish. Taym menejment bu nima? Vaqtni boshqarish, vaqtni tashkil qilish, taym-menejment (angl. time management) – vaqtni tashkil qilish va vaqt bilan effektiv foydalanish texnologiyasi Kompetentlik deganda? “Kompetentlik” tushunchasi ta’lim sohasiga psixologlarning ilmiy izlanishlari natijasida kirib kelgan. Psixologik nuqtai nazardan kompetentlik “noan’anaviy vaziyatlar, kutilmagan hollarda mutaxassisning o’zini qanday tutishi, muloqotga kirishishi, raqiblar bilan o’zaro munosabatlarda yangi yo’l tutishi, noaniq vazifalarni bajarishda, ziddiyatlarga to’la ma’lumotlardan foydalanishda, izchil rivojlanib boruvchi va murakkab jarayonlarda harakatlanish rejasiga egalik”ni anglatadi. Kompetentlik (ingl. “competence” – “qobiliyat”) – faoliyatda nazariy bilimlardan samarali foydalanish, yuqori darajadagi kasbiy malaka, mahorat va iqtidorni namoyon eta olish. Kasbiy kompetensiya bu – Kasbiy kompetentlik – mutaxassis tomonidan kasbiy faoliyatni amalga oshirish uchun zarur bo’lgan bilim, ko’nikma va malakalarning egallanishi va ularni amalda yuqori darajada qo’llay olinishi Quyidagilarning qaysilari shaxsiy kompetensiyalarga misol bo’ladi? Shaxsiy kompetentlik – izchil ravishda kasbiy o’sishga erishish, malaka darajasini oshirib borish, kasbiy faoliyatda o’z ichki imkoniyatlarini namoyon qilish. Quyidagi javoblarning qay biri maxsus kompetensiyalarga misol bo’ladi? Maxsus kompetentlik – kasbiy-pedagogik faoliyatni tashkil etishga tayyorlanish, kasbiy-pedagogik vazifalarni oqilona hal qilish, faoliyati natijalarini real baholash, BKMni izchil rivojlantirib borish bo’lib, ushbu kompetentlik negizida psixologik, metodik, informastion, kreativ, innovastion va kommunikativ kompetentlik ko’zga tashlanadi. Ular o’zida quyidagi mazmunni ifodalaydi: psixologik kompetentlik – pedagogik jarayonda sog’lom psixologik muhitni yarata olish, talabalar va ta’lim jarayonining boshqa ishtirokchilari bilan ijobiy muloqotni tashkil etish, turli salbiy psixologik ziddiyatlarni o’z vaqtida anglay olish va bartaraf eta olish. “Kompetentlik” tushunchasi ta’lim sohasiga psixologlarning ilmiy izlanishlari natijasida kirib kelgan. Psixologik nuqtai nazardan kompetentlik “noan’anaviy vaziyatlar, kutilmagan hollarda mutaxassisning o’zini qanday tutishi, muloqotga kirishishi, raqiblar bilan o’zaro munosabatlarda yangi yo’l tutishi, noaniq vazifalarni bajarishda, ziddiyatlarga to’la ma’lumotlardan foydalanishda, izchil rivojlanib boruvchi va murakkab jarayonlarda harakatlanish rejasiga egalik”ni anglatadi. metodik kompetentlik – pedagogik jarayonni metodik jihatdan oqilona tashkil etish, ta’lim yoki tarbiyaviy faoliyat shakllarini to’g’ri belgilash, metod va vositalarni maqsadga muvofiq tanlay olish, metodlarni samarali qo’llay olish, vositalarni muvaffaqiyatli qo’llash; informastion kompetentlik – axborot muhitida zarur, muhim, kerakli, foydali ma’lumotlarni izlash, yig’ish, saralash, qayta ishlash va ulardan maqsadli, o’rinli, samarali foydalanish; kreativ kompetentlik – pedagogik faoliyatga nisbatan tanqidiy va ijodiy yondashish, o’zining ijodkorlik malakalariga egaligini namoyish eta olish; innovastion kompetentlik – pedagogik jarayonni takomillashtirish, ta’lim sifatini yaxshilash, tarbiya jarayonining samaradorligini oshirishga doir yangi g’oyalarni ilgari surish, ularni amaliyotga muvaffaqiyatli tatbiq etish; kommunikativ kompetentlik – ta’lim jarayonining barcha ishtirokchilari, jumladan, talabalar bilan samimiy muloqotda bo’lish, ularni tinglay bilish, ularga ijobiy ta’sir ko’rsata olish. Quyidagi javoblarning qay biri umummadaniy kompetensiyalarga misol bo’ladi? Umummadaniy kompetensiya: kasbiy etika va estetikaga rioya qilish; madaniyatli bo’lish; umuminsoniy qadriyatlarga egalik; mamlakatning ijtimoiy hayotida ishtirok etish; boshqa millatlarning madaniyatini hurmat qilish va hokazo. Quyidagi javoblarning qay biri kasbiy kompetensiyalarga misol bo’ladi? Kasbiy kompetensiya: ta’lim berish va o’rganish uchun sharoit yaratish; tegishli sport turi uslubiyotini takomillashtirish; axborot texnologiyalarini qo’llay olish; ta’lim jarayonini boshqarish; o’quvchilar bilimi va yutuqlarini obyektiv baholash;o’quvchilarda motivatsiya uyg’otish va ularni qo’llab-quvvatlash; o’quvchini shaxs sifatida hurmat qilish va uning yutuqlarini tan olish; pedagogika va psixologiyani bilish; o’z bilimini doimiy takomillashtirish va hokazo. O’zbekiston Respublikasining «Ta’lim to’g’risida»gi Qonuni qachon qabul qilingan? O’zbekiston Respublikasining Qonuni, 23.09.2020 yildagi O’RQ-637-son Eng birinchisi: O’zbekiston Respublikasining Qonuni, 29.08.1997 yildagi 464-I-son – hujjat o’z kuchini yo’qotgan Kasbiy kompetentlik negizida aks etuvchi sifatlar Download 52.72 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|