Компьютернинг умумий тузилиши ва унинг ишини ташкил қилиш

Стандарт клавиатура

Windows клавиатура

Мултимедиа клавиатура

Бажарадиган вазифаларига қараб, клавиатурада тўрт гурух тугмалар мавжуд:

• Бажарадиган вазифаларига қараб, клавиатурада тўрт гурух тугмалар мавжуд:
• Бошқарув тугмалари;
• Тахрир қилиш тугмалари;
• Алфавит-рақамли тугмалар;
• Функционал тугмалар;

Бошқарув тугмаларига қуйидагилар киради:

• ENTER – киритиш, ишга тушириш тасдиқлаш тугмаси; яъни бирор бир папка ёки файл устига келиб ENTER тугмачасини боссак ишга тушади. Матн мухаррирлари билан ишлаганда ENTER абзац ташлаш учун хизмат қилади.
• ESCAPE (ESC) – бекор қилиш тугмаси (воз кечиш); масалан бирор нарсани ўчиришга команда бериб қўйиб ундан воз кечмоқчи ESCAPE (ESC) тугмачасини боссак бажарилаётган амалдан воз кечилади.

CAPS LOCK – клавиатура регистрлари орасидаги узоқ вақтли ўтказишларини бошқаради. Яъни агар CAPS LOCK тугмачаси ёниқ турса (унинг ёниқлигини клавиатуранинг ўнг юқори қисмида жойлашган 3 та чироқчадан ўртадагиси) фақат бош ҳарфларда ёзилади. Аксинча бўлса кичик ҳарфларда ёзилади.

• CAPS LOCK – клавиатура регистрлари орасидаги узоқ вақтли ўтказишларини бошқаради. Яъни агар CAPS LOCK тугмачаси ёниқ турса (унинг ёниқлигини клавиатуранинг ўнг юқори қисмида жойлашган 3 та чироқчадан ўртадагиси) фақат бош ҳарфларда ёзилади. Аксинча бўлса кичик ҳарфларда ёзилади.
• SHIFT – тугмачаси регистрлар орасидаги қисқа вақтли ўтказишларни бошқаради. Яъни SHIFT тугмачасини босиб туриб бирор бир тугмачани боссак фақат ўша ҳарфни ўзи бош ҳарфда ёзилади. Бу тугмачадан гап бошида, атоқли отларни ёшишда фойдаланилади. Бундан ташқари SHIFT тугмачаси юқори регистрда жойлашган белгиларни ёзишда қўлланилади.

CTRL, ALT – махсус бошқарув тугмаси, улар одатда бошқа тугмалар билан биргаликда турли хил буйруқларни бажариш учун фойдаланилади. Келгуси дарсларимизда мукаммалроқ танишиб чиқамиз.

• CTRL, ALT – махсус бошқарув тугмаси, улар одатда бошқа тугмалар билан биргаликда турли хил буйруқларни бажариш учун фойдаланилади. Келгуси дарсларимизда мукаммалроқ танишиб чиқамиз.
• NUM LOCK – клавиатура алохида қисмини (калкулятор қисм) рақамлар ва стрелкалар ёрдамида бошқаради.
• Булардан ташқари POWER, SLEEP, WAKE UP каби махсус бошқарув тугмачали ҳам мавжуд бўлиб булар компьютерни ўчириш, уйқу ҳолатига кетгазиш каби вазифаларни бажаради.