Kompyuter injeneringi” fakulteti “kompyuter injeneringi” kafedrasi kampyuter arxitekturasi fanidan

ko'p yadroli protsessor bitta kompyuter protsessori integral mikrosxema ikki yoki undan ortiq alohida bilan ishlov berish birliklari, ularning har biri o'qiydigan va bajaradigan yadro deb nomlangan dastur ko'rsatmalari.^[1] Ko'rsatmalar oddiy CPU ko'rsatmalari (masalan, ma'lumotlarni qo'shish, ko'chirish va filiallarni qo'shish), lekin bitta protsessor bir vaqtning o'zida alohida yadrolarda ko'rsatmalarni bajarishi va qo'llab-quvvatlaydigan dasturlarning umumiy tezligini oshirishi mumkin. ko'p ishlov berish yoki boshqa parallel hisoblash texnikasi.^[2] Ishlab chiqaruvchilar odatda yadrolarni bitta integral mikrosxemaga birlashtiradilar o'lmoq (mikrosxemali protsessor yoki CMP deb nomlanadi) yoki bitta ichida bir nechta o'liklarga chip to'plami. Hozirda deyarli barcha shaxsiy kompyuterlarda ishlatiladigan mikroprotsessorlar ko'p yadroli.
Ko'p yadroli protsessorlar tomonidan taqdim etiladigan hisoblash resurslaridan maksimal darajada foydalanish operatsion tizim (OS) qo'llab-quvvatlashiga va mavjud dastur dasturlariga moslashishni talab qiladi. Bundan tashqari, ko'p yadroli protsessorlarning ilovalarning ishlashini oshirish qobiliyati ilovalar ichidagi bir nechta iplardan foydalanishga bog'liq.

Ko'p yadroli chipning integratsiyasi chip ishlab chiqarish rentabelligini tushirishi mumkin. Bundan tashqari, quyi-zichlikli bir yadroli dizaynlardan termometrni boshqarish ham qiyin. Intel bu ikki muammoni birlashtirilgan keshga ega ikkita dual-yadroli birlashma bilan birlashtirib, to'rt yadroli dizaynlarni yaratib, bu birinchi muammoga qisman javob berdi, shuning uchun har qanday ikkita ikki yadroli qotishma ishlatilishi mumkin. to'rt yadroli protsessorni ishlab chiqarish uchun to'rtta ishni bajarishni talab qiladi. Arxitektura nuqtai nazaridan oxir-oqibat yagona CPU dizaynlari silikon sirt maydonini ko'p yadroli yadrolardan ko'ra yaxshiroq foydalanishga imkon beradi, shuning uchun ushbu arxitekturaga bo'lgan rivojlanish majburiyatlari eskirish xavfini keltirib chiqarishi mumkin. Va nihoyat, xom ashyoni qayta ishlash quvvati tizimning ishlashi uchun yagona cheklov emas. Xuddi shu tizim avtobusini va xotira tarmoqli kengligini taqsimlovchi ikki yadroli operatsion yadro real-dunyo ishlash afzalligini cheklaydi. 2009-yilgi hisobotda doktor Jun Ni ta'kidlashicha, bitta yadro xotira tarmoqli kengligi cheklangan bo'lsa, ikkilik yadroga o'tish esa 30% dan 70% gacha bo'lishi mumkin; xotira tarmoqli kengligi muammo bo'lmasa, u holda 90% yaxshilanish kutish mumkin; Ammo, Amdalning qonuni bu da'voni shubhali qiladi. Agar protsessorlar o'rtasidagi aloqa 100 foizdan ortiq yaxshilanish deb hisoblasa, cheklovli omil bo'lsa, ikki yadroli protsessorni bir yadroli tezlikda ishlashni yakunlash uchun ishlatgan bo'lishi mumkin.

Protsessor (inglizcha: processor) inglizchada „Process“ soʻzidan kelib chiqqan boʻlib, „jarayon“ — jarayonni amalga oshiruvchi, boshqaruvchi maʼnolarini bildiradi. Kompyuter Protsessori asosan kompyuterda boʻladigan jarayonlarni amalga oshirish va boshqarish vazifalarini bajaradi. Asosiy oʻlchov birligi chastota hisoblanadi. Protsessor chastotasi uning maʼlum vaqt ichida nechta amalni bajara olishini ifodalaydi.

Shaxsiy kompyuterning sxemasi:
1. Monitor tizimi
2. Ona plata
3. Protsessor
4. Port ATA
5. Tezkor xotira
6. Kengaytiruvchi kartalar
7. Quvvat bloki
8. Diskovod
9. Qattiq disk
10. Klaviatura
11. Sichqon
Protsessor (lot. processus — surilish) — elektron mashinaning dastur (programma) da koʻzda tutilgan amallar; informatsiyani oʻzgartirish, barcha hisoblash jarayonlarini, xisoblash mashinasidagi boshqa qurilmalarning ishini boshqarib turish uchun moʻljallangan markaziy qurilmasi. Asosiy qismlari: arifmetikmantiqiy qurilma va boshqarish qurilmasi. Arifmetikmantiqiy qurilmada axborot arifmetika va mantiq jihatidan qayta ishlanadi. Boshqarish qurilmasi xotiradagi axborotlarni chiqarish tartibini belgilaydi, boshqaruvchi signallarni ishlab chiqadi, mashinadagi qurilmalarning ishini uygʻunlashtiradi, dasturni uzish signallarini qayta ishlaydi, xotiradagi axborotlarni muhofazalaydi, P. ishini nazorat qiladi. P. da bulardan tashqari, oʻta tezkor xotira qurilmasi va tashkiliy bloklar ham bor.