Kompyuter injiring 101-guruh

25.Axborotga bo‘lgan mulk huquqini tartibga solish xususiyatlari. Federal qoidalar: qonunlar, qoidalar, standartlar.
Koʻchmas mulk birjasi, Respublika koʻchmas mulk birjasi (RKMB) — koʻchmas mulk savdosi bilan shugʻullanadigan yopiq turdagi aksiyadorlik jamiyati. OʻzR Vazirlar Mahkamasining 1994 y, 29-aprel
dagi qarori bilan tashkil etilgan. Asosiy vazifasi davlat mulklarini ochiq auksion, tanlov va birja savdolari orqali xususiylashtirish, zavonaviy koʻchmas mulk bozorini yaratish, mulkdorlar sinfini shakllantirish. Markaziy boshqaruv idorasi Toshkent shahrida. Qoraqalpogʻiston Respublikasi va 12 viloyatda, Toshkent shahrida filiallari bor. RKMB va uning filiallari davlat obʼyektlarini ochiq savdolar orqali xususiylashtirish, respublikada yaxlit koʻchmas mulk bozorini yaratish, jahon talablari darajasida ochiq savdolarni tashkil etishni yoʻlga qoʻyish bilan shugʻullanadi. 2001-yilda RKMB 2101 ta (695 ta kimoshdi, 1389 ta birja, 17 ta tanlov savdolari) savdo tadbiri oʻtkazdi. 26168 ta obʼyekt boʻyicha (koʻchmas mulk, qurilishi tugʻallanmagan obʼyektlar, uy-joy qurish uchun umrbod egalik qilib meros qoldirish xuquqi bilan yer maydonlari, uy-joylar, avto-ulovlar, undiruvga qaratilgan mulklar) jami 14502,8 mln. soʻmlik bitimlar qayd etilgan (2000-yilda 19850 obʼyekt; 8262,5 mln. soʻm).
BIRJA BITIMI — birja tomonidan ro'yxatga olingan, birja savdosining birjada qayd etilgan natijasi bo'yicha tuzilgan birja tovariga doir oldi-sotdo sgartnomasidir.
BIRJANING KOTIROVKALASH VARAG'I — dastlabki ko'zdan kechirishni talab etmaydigan, sifat ko'rsatkichlari o'zgarmasligi va birja bitimlari muntazam ravishda tuzilishi bilan tavsiflanadigan, birja savdolariga qo'yilgan muayyan tovarlar ro'yxati.
BIRJA TOVARI — belgilangan tartibda birja savdolariga qo'yilgan muayyan turdagi va sifatdagi tovar, shu jumladan hosila moliyaviy vositalardir (derivativlar). Er, er osti boyliklari, suv, boshqa tabiiy resurslar, madaniy meros va intellektual mulk ob'ektlari, ishlar va xizmatlar, xususiy belgili ashyolar, ko'chmas mulk, shuningdek qonun xujjatlariga muvofiq fuqarolik muomalasidan chiqarilgan mol-mulk birja tovari bo'lishi mumkin emas.
BIRJA SAVDOLARI — birja tomonidan birja savdosi qoidalariga muvofiq tashkil etiladigan birja tovari savdolaridir. Birja savdolari birjada birja a'zolarining barchasiga ushbu savdolarda bir vaqtda ishtirok etish imkoniyati berilgan holda, markazlashtirilgan tarzda elektron shaklda o'tkaziladi.
BROKER — mijozning topshirig'iga ko'ra va uning hisobidan birja bitimlarini tuzuvchi birja a'zosi.
DILER — birja bitimlarini o'z nomidan va o'z hisobidan tuzuvchi birja a'zosi.
MARKET-MEYKER — birja tovarlari narxlarining, talab va taklifning darajasini saqlab turish uchun o'z zimmasiga birja bitimlarini tuzish majburiyatini olgan diler.
BIRJA A'ZOLARI — birja tomonidan belgilangan tartibda birja savdolarida ishtirok etish hamda dilerlar, market-meykerlar va brokerlar sifatida birja bitimlarini tuzish xuquqini olgan yuridik shaxslar.