Kompyuter savodxonligi

1 2 3 4
5
7
6
8
9
1
128
12.2. Microsoft Outlook dasturining ishchi oynasi va tuzilmasi.

№	Bo‘lim nomi	Vazifasi
1	Dastur sarlavhasi	Dastur va hujjat nomini aks ettiradi
2	Bosh menyu	Barcha buyruq, dastur imkoniyatlari va sozlashlarni o‘ziga olgan
3	Uskunalar paneli	Keng qo‘llaniladigan va tez-tez murojaat etiladigan uskunalarni o‘ziga olgan
4	Navigatsiya tugmalari	Oldingi yoki keyingi hujjatga o‘tish tugmalari
5	Adres (manzil)	Veb-sahifa, «Moy kompyuter», «Moi dokumentы» kabi internet manzillarni kiritish satri
6	Adresnaya kniga (kontaktы)	Manzillar kitobi
7	Soobщenie	Statistika qismi, yaratilgan, yuborilgan va qabul qilingan elektron pochta hujjatlari sonini ko‘rsatadi
8	Zadachi	Masalalar ro‘yxati
9	Moi yarlыki	Boshqa vazifalar bo‘limiga o‘tish, masalan, kelgan, yuborilgan, o‘chirilgan kabi hujjatlarni shu yerda batafsil ko‘rish mumkin.
10	Ish maydoni	Hujjatlar mazmunini qisqacha yoki to‘liq tasvirlash maydoni

Windows operatsion sistemasi tarkibidagi Outlook Express dasturiga kirish
uchun Pusk (Boshla) menyusiga, undan Programmы (Dasturlar)ga kirib, mazkur
dasturni tanlaymiz va natijada quyidagi oyna hosil bo‘ladi:
Microsoft Outlook Express dasturining ish oynasi va tuzilmasi
Yangi elektron pochta hujjatini yaratish uchun Bosh menyuning Fayl
bo‘limidan Sozdat (Yaratish) farmoyishini yoki uskunalar panelidagi Sozdat
soobщenie (Xat yaratish) tugmasini bosish kerak.
129
Hosil bo‘lgan oynada xatni kiritib, Komu: (Kimga) satriga xatni kimga
yuborayotgan bo‘lsak, uning elektron pochta manzilini, agar kerak bo‘lsa ikkinchi
manzilini ham ko‘rsatib, Otpravit (Jo‘natish) tugmasini bosamiz. Agar zarur
bo‘lsa, xat bilan birgalikda boshqa matn bo‘lmagan ixtiyoriy faylni (arxiv, dastur,
rasm, audio, video va hokazoni) yuborish mumkin. Buning uchun Vlojit (Joylash)
tugmasini bosib, ularni ko‘rsatish kerak.
12.3. Qidiruv tizimlari va bepul xizmatlar to‘g‘risida tushuncha.
Internet tarmog‘ida har xil turdagi ma’lumotlarni topish mumkin. Lekin
ma’lumotning aksariyat qismi ingliz yoki rus tilida bo‘ladi. Shunga qaramasdan,
dunyodagi voqealardan, ob-havo, qimmatbaho qog‘ozlar narxlari, valyutalarning
kurslari, so‘nggi yangiliklar va boshqa ma’lumotlarni aynan internetdan olgan
afzalroq. Internet tarmog‘ida ma’lumotlar veb-sahifa shaklida bo‘ladi va har bir
ma’lumotlar to‘plamidan iborat sayt yoki sahifa o‘ziga xos takrorlanmas manzilga
ega. Masalan siz biron-bir mavzu bo‘yicha ma’lumot topmoqchisiz (Amir Temur
to‘g‘risida). Internet tarmog‘ida aynan Amir Temur kabi sayt mavjud emas. Shuning
uchun bizni qiziqtirayotgan ma’lumotni maxsus qidiruv (izlash) tizimlari
(poiskovыy server) lardan foydalangan holda topamiz. Ularning asosiy vazifasi
kiritilgan so‘rov asosida unga to‘liq va qisman javob beradigan veb-sahifalar
ro‘yxatini topish va ro‘yxatini ekranga chiqarishdan iborat.
Bunday izlash-qidiruv tizimlariga Rossiya va xalqaro serverlardan
quyidagilarini (ular mashhur bo‘lganligi uchun) alohida ta’kidlab o‘tish mumkin:
www.rambler.ru;
www.lupa.ru;
www.aport.ru;
www.yandex.ru;
www.yahoo.com;
www.altavista.com.
Ular yordamida Siz siyosat, iqtisodiyot, ta’lim, tibbiyot, ilm, moda, dunyo
yangiliklaridan xabardor bo‘lishingiz mumkin. Buning uchun siz yuqorida
ko‘rsatilgan qidiruv serverlarining biriga kirib, sizni qiziqtirayotgan so‘rovni
ingliz yoki rus tilida kiritib, Nayti (Qidiruv) tugmasini bosasiz. Natijada
aniqlangan veb-saytlar ro‘yxati hosil bo‘ladi va siz keraklisini tanlab, izlagan
ma’lumotni ko‘rishingiz mumkin bo‘ladi.
130
Misol tariqasida quyida mashhur qidiruv tizimlari veb-sahifalarining
oynalari ko‘rsatilgan: