Kompyuter tizimining tuzilish turlari, kompyuter arxitekturasida va tashkil qilishda qo’llaniladigan standartlar va vositalar, kompyuterlarning tashkiliy qismlari

Kompyuter tizimining tuzilish turlari, kompyuter arxitekturasida va tashkil qilishda qo’llaniladigan standartlar va vositalar, kompyuterlarning tashkiliy qismlari

Ikkilik-o’nlik formatda 16 bit axborot 0 dan 9999 gacha sonlarni ifodalashi mumkin, yoki 10.000 ta kombinatsiya, ikkilik formatda esa 65536 ta kombinatsiya. Shu sababli ham ikkilik tizim samarali deyiladi.

• Ikkilik-o’nlik formatda 16 bit axborot 0 dan 9999 gacha sonlarni ifodalashi mumkin, yoki 10.000 ta kombinatsiya, ikkilik formatda esa 65536 ta kombinatsiya. Shu sababli ham ikkilik tizim samarali deyiladi.
• Tasavvur qilaylik 0 dan 9 gacha razryad saqlovchi qurilma mavjud. Unda 10 ta interval bo’lib, 10ta darajaga ajratilgan. Shunday qurilmaning 4 tasi 0 dan 9999 gacha, yoki 10.000 ta kombinatsuyani beradi. (Birinchisi 10 gacha, ikkinchisi 100 gacha, uchinchisi 1000 gacha, to’rtinchisi 9999 gacha). Shu qurilmada ikkilik sonlarni tasvirlasak bor-yo’g’i 16 ta kombinatsiya mavjud bo’ladi. Bu qurilmada faqat 10 lik tizimda ishlash maqbul ekanligi shundan ko’rinib turibdi

Xotira adreslari

• Xotira yacheykalardan iborat. Har yacheykada ma’lumot joylashadi. Har bir yacheykaning adresi bor. Shu adres bo’yicha dastur tegishli yacheykaga murojaat qiladi. Agar n ta yacheyka bo’lsa, ularning adreslari 0 dan n-1 gacha adreslanadi. Agar yacheyka k bitli ma’lumotga ega bo’lsa, 2k turli kombinatsiyadagi ma’lumotni aks ettirishi mumkin.
• Mas:
• 1 yacheyka (k=1): Adreslanishi 2k-1=21-1=20=1
• 2 ta yacheyka (k=2): Adreslanishi 2k-2=22-1=21=2
• 3 ta yacheyka (k=3): Adreslanishi 2k-2=23-1=22=4

96 bitli xotirani tashkil qilish

Ikkilik sistema ishlatiladigan kompyuterlarda (8 lik va 16 likda ham) xotira adreslari ham ikkilikda ifodalanadi. Agar adres m bitli bo’lsa 2m ta yacheykani adreslash mumkin. Masalan slayddagi (a qismida) xotira adresi kamida 4 bitli bo’lishi lozim. (b) va (v) rasmda ko’rsatilgandek tashkil qilingan xotirada esa 3 bitli adreslash yetrali. Adresdagi bitlar soni xotiraning maksimal adreslanadigan sonini bildiradi va yacheykadagi bitlar soniga bog’liq emas.

• Ikkilik sistema ishlatiladigan kompyuterlarda (8 lik va 16 likda ham) xotira adreslari ham ikkilikda ifodalanadi. Agar adres m bitli bo’lsa 2m ta yacheykani adreslash mumkin. Masalan slayddagi (a qismida) xotira adresi kamida 4 bitli bo’lishi lozim. (b) va (v) rasmda ko’rsatilgandek tashkil qilingan xotirada esa 3 bitli adreslash yetrali. Adresdagi bitlar soni xotiraning maksimal adreslanadigan sonini bildiradi va yacheykadagi bitlar soniga bog’liq emas.