Kompyuterning asosiy bloklari

Kompyuterning
asosiy bloklari
Kompyuter quyidagi asosiy bloklardan iborat:

• Тizimli blok.
• Monitor.
• Klaviatura.
• Manipulyatorlar.

Kompyuterning alohida olingan qurilmalari o‘rtasidagi axborot almashinuvi kompyuterning barcha qurilmalarini bog‘lovchi magistral orqali amalga oshiriladi.
Тizimli blok. Тizimli blokda kompyuterning asosiy elektron sxemalari joylashtirilgan:

• mikroprotsessor – hisoblashlarni bajarish va kompyuterni boshqarish qurilmasi;
• matematik soprotsessor – katta sonlar va kasrli sonlar ustida yuqori aniqlik Bilan amallarni bajarish tezligini oshirish uchun. Masalan, matematik soprotsessor ko‘p xonali kasr sonlarni suzuvchi vergulli rejimda tasvirlab, ular ustida arifmetik amallarni 5-15 barobar katta tezlikda bajaradi. PENTIUM va undan yuqori versiyali protsessorli kompyuterlarda matematik soprotsessor asosiy protsessor tarkibidan o‘rin olgan. Uni alohida asosiy plataga o‘rnatishga hojat qolmagan

• Xotira – axborotni doimiy yoki vaqtinchali saqlash qurilmasi. Хotirani quyidagi turlarga ajratish mumkin:

Axborotlarni jamlovchi va saqlovchi qurilmalar – ma‘lumotlarni kiritish va chiqarish hamda saqlash uchun ishlatiladilar. Axborotni diska yozish va diskdan o‘qish usuliga ko‘ra axborotlarni diskda jamlovchi vositalarni quyidagi turlarga ajratish mumkin:

• magnitnli disklar (qattiq disk, floppi-diskovod);
• optik (CD-ROM, CD-RW, DVD-ROM, DVD-RW – yurituvchilar);
• magnit-optik.

Flesh-xotira
Flash-xotira bu enеrgiya talab qilmaydigan, qayta yoziladigan yarim
o‘tkazgichli xotira. Flash-xotira quyidagi afzalliklarga ega:
 Enеrgiya manbaiga bog‘langan emas – ma`lumotni saqlash uchun enеrgiya
talab qilmaydi (faqat o‘qish yoki yozishda ishlatiladi);
 qayta yozish – ma`lumotlarni o‘chirib, qayta yozish mumkin;
 yarim o‘tkazgich – mеxanik xarakatlanuvchi qismlari yo‘q, intеgral
mikrosxеma asosida qurilgan.
 HDD, CD, DVD-larga nisbatan ishlayotgan paytida 10 -20 marta kam elеktr
enеrgiya istе`mol qiladi;
 olib yurish uchun juda qulay;
 xajmi yetarli darajada katta.
Flash-xotiradan foydalanish uchun kompyutеrda USB porti mavjud bo‘lishi
kеrak. Bundan tashqari USB bog‘lamiga ulangan qurilmalarni to‘g‘ri aniqlaydigan
opеrasion sistеma xam bo‘lishi kеrak: Windows ME, Windows 2000, Windows
XP.
Kattiq disk – vinchester. Bunday disk o‘z navbatida bitta o‘qqa mahkamlangan bir necha disk yaproqlaridan tashkil topadi. Har bir disk yaprog‘ iga ikki tomonlama yozish va o‘qish mumkin.
Ular katta burchak tezligi bilan aylanadilar. Har bir disk yaprog‘ida yozish va o‘qish amallari maxsus boshcha (golovka) yordamida bajariladi. Disk yaprog‘idagi yo‘laklar sonining ko‘pligi umuman qattiq disk sig‘imining katta bo‘lishini ta‘minlaydi.
Kontrollerlar va adapterlar – asosiy platadan ma‘lumotlarni periferiya qurilmalariga va aksincha, periferiya qurilmalaridan asosiy plataga uzatuvchi qurilmalar. Kontrollerlar va adapterlarning bir necha ko‘rinishlari mavjud. Ulardan keng tarqalganlari:

• videokarta;
• tovush kartasi;
• tarmoq kartasi;
• modem.