Kontsentratorlar toʻgʻrisida tushincha

4.8.Kontsentratorlar va ularning asosiy va qoʻshimcha tavsiflari


Kontsentratorlar toʻgʻrisida tushincha
Amaliy jihatdan har bir lokal tarmoqda aniq bir qurilmalar qoʻllatilishi mumkin: kontsentrotor (concentrator), xab (hub), qaytargich (reprator).
Kontseprator bir necha portlarga ega boʻladi. Har bir port fizik segment orqali uzellarni bogʻlab beradi. Kontsenrator alohida uzellarni birlashtiruvchi hisoblanadi.
Bu qurilma asosan – Ethernet, Token Ring tarmoqlarida ishlatiladi. Har bir tarmoq uchun maxsus kontsentratorlar ishlab chiqariladi. Masalan: Ethernet tarmogʻi uchun 8 dan 72 tagacha portga ega boʻladi.
Har bir kontsentrator koʻpgina funktsiyani bajarishi mumkin. Masalan: TokenRing kontsentratori korrektsiz ishlovchi portni zahiradagi topologiyaga ulashi mumkin.
Ethernet kontsentratori koʻpgina koaksial kabellar orqali kelgan ma’lumotlarni birlashtirib fayl serverga uzatib berishni tashkil etadi.

Quyidagi 3.23-rasmda esa bu kontsentratorning qisman koʻrinishi keltirilgan.

4.16-rasm. 10 BASE-Tstandarti uchun kontsentrator
Koʻp portli kontsentratorlarni 4 talik XAB larga oʻxshatish mumkin. Chunki XAB lar ham kontsetrator bajargan vazifalarni bajarishi mumkin.
Kontsetratorlar asosan setlarda signallarni yigʻadi va ularni bir liniya orqali biror masofaga yetkazadi, keyin uni qaytadan ajratadi. Bu holda biror bir koʻrinishdagi xatolar kelib chiqishi mumkin. Bu holda esa kontsetrator avtomatik tarzda xatoni qayta tiklashi talab qilinadi. Buni esa avto segmentatsiya deb ataladi. Avto segmentatsiyada xatolarni aniq protokollar orqali topilib uni toʻgʻrilash ishlari olib boriladi. Bu holat esa faqat FDD1 kontsetratoriga tegishlidir.


4.8.2.Koʻpriklar (most)

Koʻprik bu qurilma ham boshqa qurilmalar singari lokal tarmoqlarda muhim vazifani bajarish uchun ishlatiladi. Masalan bizga ikkita binodagi lokal setlar berilgan boʻlsin bu tarmoqlarning biri Ethernet standarti boʻyicha ikkinchisi esa Token Ring standarti boʻyicha boʻlsin. Bu holatda har ikkala tarmoq uchun alohida standartga ega boʻlgan kabellar qoʻllaniladi. Birinchisiga kaoksial va ikkinchisiga BJK. Bunday paytda bu ikki tarmoqni bir-biriga ulash uchun maxsus qurilma ya’ni koʻprik (most) ishlatiladi.

Koʻprikni ishlatilish sxemasi quyida koʻrsatilgan (4.17-rasm).

4.17-rasm. Mostlarning ulanish sxemasi
Mostning har bir porti oʻziga tegishli boʻlgan segmentning oxirgi uzeli hisoblanadi. Koʻprik portlarini alohida MAS adreslari boʻlmaydi. Most faqat oʻtkazib beruvchi va ikki tarmoqli bir-biriga ulab beruvchi hisoblanadi.
Bu qurilmaning kamchiligi ham asosan shu hisoblanadi. Agarda koʻprik bir vaqtni oʻzida toʻrt segmentni bir-biriga ulangan holda ishlamasa u holda xatolik topilishida ancha qiyinchiliklarni tugʻdiradi va uni toʻgʻrilashni imkoni boʻlmay qoladi. Shuning uchun koʻpriklar asosan faqat ikkita segmentni ulash uchun ishlatiladi.