Ko‘p o‘lchovli regressiya tenglamasi


Download 184.23 Kb.
bet2/2
Sana16.06.2023
Hajmi184.23 Kb.
#1511477
1   2
Bog'liq
eh2

O`zbekistonRespublikasi

36.

Sirdaryo

Xorazm

Andijon

O`zbekiston
Respublikasi

37.

Toshkent

Toshkent sh.

Buxoro

O`zbekiston
Respublikasi

38.

Farg`ona

Qoraqalpog`iston
Respublikasi

Jizzax

O`zbekiston Respublikasi

39.

Xorazm

Andijon

Qashqadaryo

O`zbekiston
Respublikasi

40.

Toshkent sh.

Buxoro

Navoiy

O`zbekiston
Respublikasi

41.

Qoraqalpog`iston
Respublikasi

Navoiy

Surxondaryo

O`zbekiston Respublikasi

42.

Andijon

Navoiy

Sirdaryo

O`zbekiston
Respublikasi

43.

Buxoro

Namangan

Toshkent

O`zbekiston
Respublikasi

44.

Jizzax

Samarqand

Farg`ona

O`zbekiston
Respublikasi

45.

Qashqadaryo

Surxondaryo

Xorazm

O`zbekiston
Respublikasi

46.

Navoiy

Sirdaryo

Toshkent sh.

O`zbekiston
Respublikasi

47.

Namangan

Toshkent

Qoraqalpog`iston
Respublikasi

O`zbekiston Respublikasi

48.

Samarqand

Farg`ona

Andijon

O`zbekiston
Respublikasi

49.

Surxondaryo

Xorazm

Buxoro

O`zbekiston
Respublikasi

50.

Sirdaryo

Toshkent sh.

Jizzax

O`zbekiston
Respublikasi

51.

Toshkent

Qoraqalpog`iston
Respublikasi

Qashqadaryo

O`zbekiston Respublikasi

52.

Farg`ona

Andijon

Navoiy

O`zbekiston
Respublikasi

53.

Xorazm

Buxoro

Namangan

O`zbekiston
Respublikasi

54.

Toshkent sh.

Jizzax

Samarqand

O`zbekiston
Respublikasi

55.

Qoraqalpog`iston

Toshkent

Namangan

O`zbekiston




Respublikasi







Respublikasi

56.

Andijon

Farg`ona

Samarqand

O`zbekiston
Respublikasi

57.

Buxoro

Xorazm

Surxondaryo

O`zbekiston
Respublikasi

58.

Jizzax

Toshkent sh.

Sirdaryo

O`zbekiston
Respublikasi

59.

Qashqadaryo

Qoraqalpog`iston
Respublikasi

Toshkent

O`zbekiston Respublikasi

60.

Navoiy

Andijon

Farg`ona

O`zbekiston
Respublikasi

61.

Namangan

Buxoro

Xorazm

O`zbekiston
Respublikasi

62.

Samarqand

Jizzax

Toshkent sh.

O`zbekiston
Respublikasi

63.

Surxondaryo

Qashqadaryo

Qoraqalpog`iston
Respublikasi

O`zbekiston Respublikasi

64.

Sirdaryo

Navoiy

Andijon

O`zbekiston
Respublikasi

65.

Toshkent

Namangan

Buxoro

O`zbekiston
Respublikasi

66.

Farg`ona

Samarqand

Jizzax

O`zbekiston
Respublikasi

67.

Xorazm

Surxondaryo

Qashqadaryo

O`zbekiston
Respublikasi

68.

Toshkent sh.

Sirdaryo

Navoiy

O`zbekiston
Respublikasi

69.

Toshkent

Navoiy

Qoraqalpog`iston
Respublikasi

O`zbekiston Respublikasi

70.

Farg`ona

Namangan

Andijon

O`zbekiston
Respublikasi



0-VARIANTNING ISHLANISHI


  1. Ko„p o„lchovli regressiya tenglamasini EKKU yordamida qo„lda hisoblansin.

  2. Ko„p o„lchovli regressiya tenglamasini Excel dasturlar paketi yordamida tuzish talab etiladi.

  3. t-kriteriya yordamida ahamiyatlilig darajasi 𝛼 = 0.1 va erkinlik darajalari soni (n-h)-larga ko„ra (n tanlanma hajmi, h-noma„lum parametrlar soni) Regressiya parametrlari ahamiyatliligi aniqlansin.

  4. Agar biror bir faktor ahamiyatsiz deb topilsa, ushbu faktorni tushirib qoldirib, qaytadan ko„p o„lchovli regressiya tenglamasi tuzilsin.

  5. Ko„p o„lchovli regressiya tenglamasining to„laligicha ahamiyatliligi Fisherning F-kriteriyasi orqali tekshirilsin.

  6. Olingan natijalar xulosalari berilsin.





𝑥1i-viloyat
maʼlumoti

𝑥2i-viloyat
maʼlumoti

𝑥3i-viloyat
maʼlumoti

𝑦i-Respublika
maʼlumoti




Andijon

Samarqand

Toshkent sh.

O`zbekiston Respublikasi

1

110,1

98,1

186,0

132,1

2

171,4

141,7

290,3

197,3

3

241,4

209,6

407,4

294,8

4

295,1

266,5

564,8

385,0

5

346,1

309,9

704,8

474,0

6

475,2

400,7

884,9

608,5

7

632,4

529,7

1 307,4

797,5

8

808,6

675,5

1 842,8

1 049,2

9

901,3

823,5

2 449,4

1 427,3

10

1 117,0

971,8

3 016,7

1 778,2

11

1 722,7

2 061,3

4 596,1

2 763,7

12

2 295,9

2 491,6

5 822,9

3 518,6

13

2 787,2

2 968,3

7 174,4

4 285,2

14

3 566,7

3 627,9

8 453,3

5 069,3

15

4 193,1

4 447,2

10 330,3

6 074,2

16

4 824,7

5 216,0

12 529,4

7 072,2

17

5 488,0

6 380,5

15 429,2

8 020,1

18

6 612,8

7 335,8

20 151,0

9 802,1

19

8 931,1

8 741,5

25 938,4

12 887,7

20

10 913,4

10 174,4

33 897,3

15 764,9

21

12 139,0

11 089,2

36 755,5

17 591,5

22

13 596,2

13 472,8

43 211,1

21 039,3

Xususan EKKU da nomaʼlum parametrlarni topish uchun keltirilgan sistemasi 4 ta o„zgaruvchi uchun quyidagicha ko„rinishni oladi:
𝑛 𝑛 𝑛 𝑛
𝑛 · 𝑏0 + 𝑏1 ∑ 𝑥1i + 𝑏2 ∑ 𝑥2i + 𝑏3 ∑ 𝑥3i = ∑ 𝑦i
I


𝑛

i=1 i=1
𝑛 𝑛

𝑛

i=1
𝑛

∑ 𝑥1i + 𝑏1(𝑥1i)2

+ 𝑏2 ∑ 𝑥2i · 𝑥1

i + 𝑏3 ∑ 𝑥3i · 𝑥1i = ∑

i=1

i=1

i=1

i=1

i=1

𝑛

𝑛

𝑛

𝑛

𝑛



I

I
I𝑏0

i=1

𝑦i · 𝑥1i



I𝑏0 ∑ 𝑥2i + 𝑏1 ∑ 𝑥1i · 𝑥2i + 𝑏2(𝑥2i)2 + 𝑏3 ∑ 𝑥3i · 𝑥2i = ∑ 𝑦i · 𝑥2i

I i=1
I 𝑛
i=1
𝑛
i=1
𝑛
i=1
𝑛
i=1
𝑛

I𝑏0 ∑ 𝑥3i + 𝑏1 ∑ 𝑥1i · 𝑥3i + 𝑏2 ∑ 𝑥2i · 𝑥3i + 𝑏3(𝑥3i)2 = ∑ 𝑦i · 𝑥3i

𝗅 i=1
i=1
i=1
i=1
i=1

Natijada 𝑏0, 𝑏1, 𝑏2, 𝑏3-nomaʼlum parametrlarga bog„liq bo„lgan 4 o„zgaruvchili 4 ta chiziqli algebraik tenglamalar sistemasiga ega bo„lamiz. Ushbu sistemani ixtiyoriy

maʼlum usulda (Gauss, Kramer, Jordano-Gauss va hokazo) yechimini topamiz. Hisoblashlarni excel dasturlar paketida amalga oshirish mumkin.
Yordamchi hisolash jadvalini to„ldiramiz:

Yordamchi jadval asosida tuzilgan 4 o„zgaruvchili chiziqli algebraik tenglamalar sistemasini Kramer usulida Excel dasturlar paketi determinantni hisoblash komandasi orqali hisoblaymiz.



Natijada quyidagicha ko„p o„lchovli regressiya tenglamasiga ega bo„ldik:


𝑦 = 63.9 + 0.5959 * 𝑥1 + 0.3535 * 𝑥2 + 0.1754 * 𝑥3
Ushbu jarayon Excei dasturlar paketida avtomatlashtirilgan, olgan natijalarimizni dastur bo„yicha hisoblash natijalari bilan taqqoslaymiz. Buning uchun quyidagicha amallar ketma-ketligini bajaramiz:

Natijada bir vaqtning o„zida bizga zarur bo„lgan bir qancha maʼlumotlarni olish imkoniyatiga ega bo„lamiz.



Olingan natijalardan ko„rinadiki regressiya tenglamasi parametrlari ahamiyatliligini tekshirish uchun zarur bo„lgan t-alomatning hisoblangan qiymatlari:


𝑡𝑏0 = 0.904 𝑡𝑏1 = 2.48; 𝑡𝑏2 = 2.76; 𝑡𝑏3 = 3.24
Ushbu koeffitsiyentlar ahamiyatlilig darajasi 𝛼 = 0.1 va erkinlik darajalari soni
n-h=22-4=18-larga ko„ra Styudent taqsimoti (yoki t-taqsimot) jadvalidan topilgan t-alomatning jadval qiymati bilan taqqoslanadi. Agar xisoblangan qiymatlar jadval qiymatdan katta bo„lsa, u holda regressiya tenglamasi koeffitsiyentlari ahamiyatli hisoblanadi.
Bizning holda 𝑡j𝑎𝑑𝑣𝑎𝑙(𝛼 = 0.1; 𝑛 − ℎ = 22 − 4 = 18) = 1.734

statistika qiymatlari В скобках указаны расчѐтные значения t-критерия для проверки гипотезы о значимости коэффициента регрессии. Критическое значение 𝑡 .=1,746 при уровне значимости α=0,1 и числе степеней свободы (n-h)=20-4=16. Из уравнения следует, что статистически значимыми являются коэффициенты регрессии только при 𝑥1 и 𝑥3, т.к. |𝑡1| = 1.98 > 𝑡 . = 1,746 |𝑡3| = 2.79 > 𝑡 . = 1,746. Таким образом, полученное уравнение регрессии неприемлемо.
𝑡𝑏0 = 0.904 < 𝑡j𝑎𝑑𝑣𝑎𝑙 = 1.734
𝑡𝑏1 = 2.48 > 𝑡j𝑎𝑑𝑣𝑎𝑙 = 1.734
𝑡𝑏2 = 2.76 > 𝑡j𝑎𝑑𝑣𝑎𝑙 = 1.734
𝑡𝑏3 = 3.24 > 𝑡j𝑎𝑑𝑣𝑎𝑙 = 1.734
Bu esa ozod haddan tashqari barcha koeffitsiyentlar ahamiyatli ekanligidan dalolat beradi.
Regressiya tenglamasi to„laligicha ahamiyatli ekanligini tekshirish uchun esa Fisher F-alomatidan foydalanamiz, buning uchun hisoblangan Fisher koeffitsiyenti bilan, jadval orqali topilgan Fisher koeffitsiyentini taqqoslaymiz.



Fkuzatish
R2
1 R
* n h
2 h 1
0.998987
1 0.998987
* 20  4
4 1


=5917

Bu yerda n - kuzatishlar soni, h baholanayotgan parametrlar soni.

Ushbu statistika Fisher-Snedokkor taqsimotiga ega boʻladi. Fisher-Snedokkor taqsimoti jadvalidan F kriteriyaning kritik qiymati Fkr ni ahamiyatlilik darajasi

(asosan 0.05 ga teng deb olinadi) va ikkita erkinlik darajalari
k1 h 1 va

k2 n h
orqali topiladi.

𝐹𝑘𝑟(𝛼 = 0.05; 𝑘1 = ℎ − 1 = 4 − 1 = 3; 𝑘2 = 𝑛 − ℎ = 18) = 0.1927


𝐹𝑘𝑢𝑧𝑎𝑡i𝑠ℎ > 𝐹𝑘𝑟
Bo‘lgani uchun regressiya tenglamasi statistic ahamiyatli hisoblanadi va ushbu tenglamani bashorat qilishda, statistic tahlilda ishlatish mumkin.
Olingan natijalar bo„yicha xulosalar qilish TALABAGA xavola! Xulosalar 14 shriftda 1 interval bilan kamida bir varroqni tashkil etishi lozim.
Download 184.23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling