Ko'p yadroli mikroprotsessor arxitekturasi va komponentlari

2.2. UNIX operatsion sistemasi arxitekturasi.

UNIX sistemasida fayllar sistemasi “joy” (mesta) ga va prosesslar “hayot” (jizn) ga yega degan illuziya yaratiladi. Fayllar va prosesslar UNIX sistemasi madelining markaziy tushunchalaridan hisoblanadi. Yadro va ularning bir-biri bilan o‘zaro aloqasidan tashkil topgan modul sastavi tasvirlangan sistema yadrosi bloksxemasi tasvirlashgan. Rasmda yadroning ikki asosiy komponentasi: chap tomonda fayllar podsistemasi o‘ng tomonda prosesslarni boshqarish podsistemasi joylashgan .

Haqiqiy holda yadro strukturasi modulga mos kelmasa ham, bu sxema yadro haqida mantiqiy tasavvur beradi. Sxema 3 sathga bo‘linadi:

• 
  Foydalanuvchi .
  
• 
  Yadro.
  
• 
  Apparaturalar sathi.
  

Fayllar sistemasi fayllarni boshqarodi, fayl yozuvlarini joylashtiradi , bo‘sh joylarni , faylga dostupni (murojatni), foydalanuvchilar uchun ma’lumotlar ro‘yxatini boshqaradi.

Prosesslarni boshqaruvchi podsistema prosesslar sinxronizatsiyasiga, hamkorligiga, xotirani bo‘lishga va prosesslar bajarilishini planlashtirishga javob beradi. Fayllar va prosesslarni boshqarish podsistemalari bir-birlari bilan fayl bajarilish uchun xotiraga yuklanganda murojat qiladilar: Prosesslarni boshqarish podsistemasi bajariladigan fayllarni ular bajarilashidan oldin xotiraga o‘qiydi.
Prosesslar faylni boshqaruvchi podsistema bilan operatsion sistemaning maxsus murojatnomalaridan foydalangan holda hamkorlik (aloqa) qiladilar.
Bunday murojatlarga quydagi funksiyalar kiradi:

• 
  Open (faylni yozish yoki o‘qish uchun ochish).
  
• 
  Close (faylni yopish ).
  
• 
  Read (o‘qish).
  
• 
  Write (yozish).
  
• 
  Stat (fayl atributlarini so‘rash).
  
• 
  Chown (fayl yegasi haqidagi ma’lumotalr yozuvini o‘zgartirish).
  
• 
  Chmod (faylga murojat huquqini o‘zgartirish).
  

Prosessalrni boshqarishda foydalaniladigan operatsion sistemaga murojatlar yangi fayl hosil qilishda (fork), bajariladigan prosess ishini yakunlashda (exit), prosess uchun ajratilgan xotira o‘lchamini boshqarish (brk), sinxronizatsiya qilish uchun (wait) xizmat qilishi mumkin.
Xotirani taqsimlash moduli xotirani prosesslarga ajratishni nazorat qiladi. Agar qandaydir vaqt momentida sistema barcha prosesslar uchun fizik xotiraning yetishmasligini sezib qolsa, yadro prosesslarni bajarilaish imkoniyatiga yega deb asosiy va tashqi xotiraga akslantiradi (peresыlaet) .Xotirani taqsimlashning ikki usuli mavjud:

• 
  Yuklash (podkachka).
  
• 
  Sahifalarni joylashtirish (zameщenie stranis).
  
• 
  Yuklash (podkachka) programmasi rejalashtiruvchi (planirovщik) deb ham ataladi. U prosesslarga xotirani ajratishni rejalashtiradi va markaziy prosessor planirovshigining ishini ko‘rsatadi.
  
• 
  Planirovshik (rejalashtiruvchi) moduli markaziy prosessor vaqtini prosesslar o‘tasida taqsimlaydi. U prosesslar novbatini rejalashtiradi. Planirovshik bajarilishga tayyor va ustivorligi yeng yuqori bo‘lgan prosessni tanlaydi. Keyingi prosessning bajarilishi qachonki u barcha bajarilishga tayyor prosesslar ichida ustiborligi yeng yuqori bo‘lsa o‘shanda davom yetadi.