Ko’payish

Qobiq ichida esa tolasimon sklet joylashgan. Ayrim suvo‘tlarining hujayra qobig‘i qavatlarida qo‘shimcha komponentlar shaklida kalsiy karbonat (xara va padinada); algin kislota, fukoidin, fuksin (qo‘ng‘ir suvo‘tlarida); temir (qizil suvo‘tlarida); yupqa ustki qavat shaklida xitin (kladofora va edogoniumda) moddalari to‘planishi mumkin. Bunday suvo‘tlarining ustki qismida epifitlar ko‘p miqdorda joylashib oladi. Aksincha hujayra qobig‘i shilimshiqlangan matashuvchilar, ko‘pchilik qizil va qo‘ng‘ir suvo‘tlarida esa epifitlar deyarli bo‘lmaydi. Diatom suvo‘tlarining pektin matriksidan tuzilgan hujayra qobig‘ida sklet modda sifatida sellyuloza o‘rnida kremniy (qumtosh) to‘planadi. Suvo‘tlarining hujayra qobig‘i bir butun yoki ikkita yarim pallalardan tuzilgan bo‘lishi mumkin.

• Qobiq ichida esa tolasimon sklet joylashgan. Ayrim suvo‘tlarining hujayra qobig‘i qavatlarida qo‘shimcha komponentlar shaklida kalsiy karbonat (xara va padinada); algin kislota, fukoidin, fuksin (qo‘ng‘ir suvo‘tlarida); temir (qizil suvo‘tlarida); yupqa ustki qavat shaklida xitin (kladofora va edogoniumda) moddalari to‘planishi mumkin. Bunday suvo‘tlarining ustki qismida epifitlar ko‘p miqdorda joylashib oladi. Aksincha hujayra qobig‘i shilimshiqlangan matashuvchilar, ko‘pchilik qizil va qo‘ng‘ir suvo‘tlarida esa epifitlar deyarli bo‘lmaydi. Diatom suvo‘tlarining pektin matriksidan tuzilgan hujayra qobig‘ida sklet modda sifatida sellyuloza o‘rnida kremniy (qumtosh) to‘planadi. Suvo‘tlarining hujayra qobig‘i bir butun yoki ikkita yarim pallalardan tuzilgan bo‘lishi mumkin.

• www.arxiv.uz

Eukariotik suvo‘tlarining hujayra sitoplazmasi o‘zining tuzilishi bo‘yicha yuksak o‘simliklardan keskin farq qilmaydi. Lekin ayrim sitoplazmatik organoidlar o‘ziga xos tuzilgan bo‘lib, ular joylashgan o‘rni va strukturasi biroz soddaligi jihatidan ajralib turadi. Ayniqsa suvo‘tlarining hujayra sitoplazmasida joylashgan xromatofor submolekulyar tuzilishi jihatidan yuksak o‘simliklarning xloraplasti bilan bir xil bo‘lishiga qaramasdan lamellalaridagi tilakoidlarning soni va yashil suvo‘tlaridan tashqari suvo‘tlarining barcha vakillarida granlar hosil qilmasligi bilan ajralib turadi. Shuningdek yuksak o‘simliklarning xloraplastidan farqli ravishda suvo‘tlarining xromatoforlarida maxsus oqsil hosila «pirenoid» bo‘lib, unda kraxmal (yashil suvo‘tlarida) to‘planadi. Suvo‘tlarining birqator vakillarida. pirenoidlar xromatoforlardan tashqarida joylashgan bo‘lib, bagryankali kraxmal donachalari (qizil suvo‘tlarida) yoki paramilon (evglena suvo‘tlarida) to‘planadi.

• Eukariotik suvo‘tlarining hujayra sitoplazmasi o‘zining tuzilishi bo‘yicha yuksak o‘simliklardan keskin farq qilmaydi. Lekin ayrim sitoplazmatik organoidlar o‘ziga xos tuzilgan bo‘lib, ular joylashgan o‘rni va strukturasi biroz soddaligi jihatidan ajralib turadi. Ayniqsa suvo‘tlarining hujayra sitoplazmasida joylashgan xromatofor submolekulyar tuzilishi jihatidan yuksak o‘simliklarning xloraplasti bilan bir xil bo‘lishiga qaramasdan lamellalaridagi tilakoidlarning soni va yashil suvo‘tlaridan tashqari suvo‘tlarining barcha vakillarida granlar hosil qilmasligi bilan ajralib turadi. Shuningdek yuksak o‘simliklarning xloraplastidan farqli ravishda suvo‘tlarining xromatoforlarida maxsus oqsil hosila «pirenoid» bo‘lib, unda kraxmal (yashil suvo‘tlarida) to‘planadi. Suvo‘tlarining birqator vakillarida. pirenoidlar xromatoforlardan tashqarida joylashgan bo‘lib, bagryankali kraxmal donachalari (qizil suvo‘tlarida) yoki paramilon (evglena suvo‘tlarida) to‘planadi.

• www.arxiv.uz